Hagtíðindi - 01.02.1959, Page 2

14
HAGTÍÐINDl
1959
og normalbrauð (1,25 kg) lækkuðu úr kr. 5,50 í kr. 5,40, franskbrauð (0,5 kg) úr
kr. 4,00 í 3,90 og vínarbrauð úr kr. 1,10 í kr. 1,05 á stk. Annað brauð og brauð-
vörur lækkuðu til samræmis.
Verðlækkanir í fatnaðarflokknum ollu vísitölulækkun um rúm 0,3 stig, en þar
var um að ræða mismun lækkana vegna niðurfærslu og kækkana, sem voru af-
leiðing liækkunar tilkostnaðar á síðasta ári. Húsnœðisliðurinn lækkaði um 0,7 stig,
vegna ákvæða 3. gr. niðurfærslulaga um, að húsnæðisliður vísitölunnar skyldi
færður til samræmis við vísitölu viðhaldskostnaðar miðaða við kaupgreiðsluvísi-
tölu 175. Vísitalan 2. jan. 1959 hafði hækkað um 1,0 stig, vegna kækkunar á vísi-
tölu viðhaldskostnaðar í kjölfar hækkunar kaupgreiðsluvísitölu í 202 stig, og var
því hér um að ræða niðurfærslu til mótvægis þessari hækkun 2. jan. 1959. Lækk-
anir í flokknum „ýmisleg útgjöld“ (þar á meðal á liðnum ,,húslijálp“) lækkuðu
vísitöluna um 0,7 stig, en þar á móti kom 0,2 stiga hækkun vegna hækkunar félags-
gjalda Dagshrúnar og Sjómannafélags Reykjavíkur. Eldsneylisjlokkurinn er
óhreyttur.
Á öðrum stað hér í blaðinu er skýrt frá innihaldi og framkvæmd laga nr.
1/1959, um niðurfærslu verðlags og launa o. fl., og vísast til þess um nánari upp-
lýsingar um ofangreindar verðlækkanir og áhrif jieirra á vísitöluna.
Niðurfærsla verðlags og launa frá 1. febrúar 1959.
Með lögum nr. 1 30. janúar 1959, um niðurfærslu verðlags og launa o. fl., var
ákveðið, að verðlagsuppbót á laun og allar aðrar greiðslur, sem fylgja kaupgreiðslu-
vísitölu, skyldi greidd samkvœmt vísitölu 175 frá 1. febrúar 1959. Þó skyldi verð-
lagsuppbót ó bótauppliæðir samkvæmt II. kafla laga nr. 24/1956, um almanna-
tryggingar, og á bótaupphæðir samkvæmt lögum nr. 29/1956, um atvinnuleysis-
tryggingar, greidd eftir vísitölu 185 frá sama tíma. Kaupgreiðsluvísitala tímabils-
ins september—nóvember 1958 var 185 stig, og svaraði það til framfærsluvísitölu
202 hinn 1. ágúst 1958, en frá 1. desember 1958 hækkaði kaupgreiðsluvísitalan í
202 stig, svarandi til framfærsluvísitölu 219 hinn 1. nóvember 1958 (183 +(219 -i-
200) =202). Lækkun kaupgreiðsluvísitölu úr 202 stigum í 185 stig taldist ekki fela
í sér skerðingu verðlagsuppbótar, Jiar sem framfærsluvísitalan átti að lækka í 202
stig — sumpart með niðurgreiðslu og sumpart með lækkun þeirri á verði vöru og
þjónustu, er leiddi! af skerðingu verðlagsuppbótar úr sem svarar 185 vísitölustig-
um í 175 stig. — Vísitala framfærslukostnaðar lækkaði úr 220 stigum 1. des. 1958
í 212 stig 2. jan. 1959 vegna aukinnar niðurgreiðslu (sjá bls. 1—2 í janúarblaði
Hagtíðinda 1959), og jiar við bættist væntanleg 6 stiga lækkun febrúarvísitölunnar
vegna niðurfærslulaganna, þannig, að hún þyrfti enn að lækka um ca. 4 stig frá
1. marz 1959 til þess að komast niður í 202 stig. Gert var ráð fyrir einliverri frekari
lækkun vísitölunnar 1. marz 1959 vegna niðurfærslunnar, þannig að bilið, sem
þyrfti að brúa til að vísitalan yrði 202 stig jiann dag, yrði tæp 4 stig. Ríkisstjórnin
lýsti J)ví yfir við meðferð málsins á Alþingi, að hún mundi auka niðurgreiðslur frá
1. marz 1959 eins og með þyrfti til þess, að framfærsluvísitala marzmánaðar yrði
202 stig. — Lækkun sú á launum, sem leiðir af niðurfærslu kaupgreiðsluvísitölu
úr 185 stigum í 175 stig, er 5,4%.
í niðurfærslulögunum er ákveðið, að ákvæðisvinnutaxtar samkvæmt samn-
ingum stéttarfélaga skuli lækka til samræmis við niðurfærslu kaupgreiðsluvísitölu
í 175 stig, og sömuleiðis eru sérstök ákvæði um lækkun á aksturstöxtum bifreiða.