Hagtíðindi - 01.12.1986, Blaðsíða 22
338
1986
MamrQöldi í sóknum landsins 1960-85.
í öllum gömlum skýrslum um manntöl hér á
landi var sldpting mannfjöldans eftir búsetu byggð
á sóknum. Prestar sáu um að telja menn og gera
um það skýrslu, hver í sínu kalli, og voru þær
grundvöllur að töflugerðinni. Það er fyrst í hag-
skýrsluheftinu um manntalið 1910 að sveitar-
félögin eru höfð fyrir grunneiningar, og hefur því
verið haldið áfram í öllum manntalsskýrslum og
einnig í mannfiöldaskýrslum Hagstofunnar, sem
ná frá 1911. I manntalsskýrslunum hefur jafn-
framt verið sýndur mannfjöldinn í þjóðkirkju-
sóknum, og svo var einnig í mannQölda-
skýrslunum fram til 1950. Eftir 1950 hefur eina
heimildin um mannfjölda f öllum sóknum landsins
verið manntalið 1960. í Mannfjöldaskýrslum árin
1961-70 eru sýndar í 5. yfirliti tölur um mann-
fjöldann í prófastsdæmum og prestaköllum 1.
desember 1970. í þjóðskránni, sem árlegar tölur
Hagstofunnar um mannfjöldann byggjast á, hefur
eklri verið að finna upplýsingar um það hvaða
sókn hvert hús tilheyrði, nema í Reykjavík,
Kópavogi og Hafnarfirði og á Akureyri. Eru tölur
um skiptingu mannfjöldans á sóknir á þessum
stöðum últækar fyrir árin 1973-74 og 1976-85
efdr því sem við á, svo og fyrir árin 1965 og 1970
hvað varðar Reykjavík.
Vorið 1985 voru samþykkt á Alþingi tvenn
lög sem varða þjóðkirkjusóknir. Önnur eru um
kirkjusóknir (nr. 25 3. júní 1985) og hin um
sóknargjöld (nr. 81 2. jú£f 1985). Þessi lög ollu
því að nauðsynlegt var að skrá í þjóðskránni
hvaða kirkjusókn hver maður á landinu tilheyrir,
og er þvf nú unnt að skipta öllum mannfjöldanum
á kirkjusóknir, og liggur skýrsla um það efni nú
fyrir.
Auk þess sem það varðar sóknimar sjálfar
allnokkru hver mannQöldi er í þeim, vinnst það
með hinni nýju töflugerð að upplýsingar fást um
mun smærri landfræðilegar einingar en áður, eink-
um þegar skipt er basði á sóknir og sveitarfélög.
Sums staðar á landinu falla sóknir og sveitarfélög
að verulegu leyti saman en annars staðar alls ekki.
í fyrri töflunni hér á eftir er sýndur mann-
fjöldinn í sóknum árin 1960-85 í þeim fjórum
kaupstöðum sem áður var getið. í síðari töflunni
eru tölur fyrir allar sóknir landsins 1985 og 1960,
en það er sem fyrr segir síðasta árið, icm sókna-
tölur voru til fyrir áður en nýju þjóðskrár-
upplýsingamar komu til. Tölumar fyrir 1960 em
samkvæmt manntalinu þá, en sfðari tölur eru þjóð-
skrártölur samkvæmt upphaflegri íbúaskrá 1.
desember, og því unnar úr sama efnivið og svo-
kallaðar bráðabirgðaíbúatölur fyrir sveitarfélögin,
sem koma út snemma árs.
Talsverðar breytingar hafa orðið á skdpan
sókna, prestakalla og prófastsdæma síðan 1960,
og er þeirra getið í skýringargreinum á eftir
töflunni. Lög nr. 35 9. maí 1970 um þetta efni
gilda nú að svo miklu leyti sem þau fara ekki í
bága við nýju lögin frá 1985. Með gildistöku
laganna 1970 breyttust strax mörk prófastsdæma
þar sem það átti við, en þar sem mörk prestakalla
áttu að breytast bíður það þess að þau losni og
skipað í þau á ný. í töflunni em notuð núverandi
mörk prófastsdæma og prestakalla fyrir hvor
tveggja árin sem sýnd em, en breytínga getið í
skýringum, svo að unnt er að finna hverjar
tölumar vom miðað við þáverandi mörk 1960. í
hagskýrsluheftinu um manntalið 1960 em tvær
töflur, nr. 4 og 5, sem sýna þetta.
Sóknamörk hafa einnig breyst víða síðan
1960, eins og kemur ffarn í skýringunum. Tölur
fyrir sóknimar em miðaðar við gildandi skiptingu
á hvomm tíma, eftir því sem unnt er að koma því
við.
í Reykjavík hafa orðið svo miklar breytíngar á
sóknamörkum, að þær tölur sem koma hér fram
mega heita einskis nýtar til þess að sýna mann-
fjöldaþróun á einstökum svseðum innan borgar-
innar. Betri upplýsingar um hana er að finna í Ár-
bók Reykjavíkurborgar, sem Fjármála- og hag-
sýsludeúd Reykjavíkurborgar gefur ÚL Eftirfar-
andi tölur em úr Árbók Reykjavíkurborgar 1985,
og vísast til hennar varðanth nákvæm hverfamörk:
1960 1965 1970 1975 1980 1985
Rcykjavík alls 72.273 77.973 81.561 84.419 83.449 89.767
Vcsturbær (HringbrauL Lskjargata) 8.979 7.938 6.877 5.873 5.378 5.489
Vcsturbær (Hringbraut, flugvöllur) 8.628 8.872 8.615 7.542 7.162 8.573
Austurbœr (Lskjargata, Hringbraut, Snonabraut) 13.801 11.809 9.836 8.223 7.070 7.137
Austurbær (SnorrabrauL MiklabrauL Kringlumýrarbraut) 7.040 7.617 6.520 5.824 5.022 5.063
Austurbær (flugvöllur, MiklabrauL Kringlumýrarbraul) 5.974 6.113 5.276 4.588 4.126 4.339
Noröurbær (Laugames) 6.129 6.080 5.384 4.595 4.214 4.035
Norðurbær (Laugarás, Langholt norðurhluti) 6.056 6.535 7.388 6.582 5.560 5.291
Norðurbær (Langholt suðurhluti, Vogahverfi) 6.308 7.466 6.443 5.225 4.205 4.037
Suðurbær (Háaleitishverfi) 115 4.439 4.899 4.226 3.606 3.264
Suðurbær (Kringlumýri, Bústaðahverfi) 7.491 9.312 8.288 7.794 6.868 6.866
Suðurbær (Fossvogur) 927 881 3.410 4.550 4.056 4.147
Breiðholt (Neðra-Breiðholt) 29 18 4.040 5.625 5.002 4.552
Breiðholt (Seljahverfi) 513 6.299 8.994
Bieiðholt (Fella- og Hólahverfi) 6 8.972 10.709 11.062
Árbæjar- og Seláshverfi 643 691 4.385 4.043 3.959 5.922
Grafarvogur ... 744
Óstaðsettir f Reykjavfk 153 202 194 244 213 252