Baldur - 02.02.1945, Blaðsíða 2

6
B A L D U R
Kanpgjaldssamning-
arnir brotnir í vinnu
við fisktökuskipin.
Húna-konungur einn hét
Attila, var liann hæði grimm-
ur og herskár.
Svo var sagt um hest hans,
að þar sem hann steig fæti,
sprytti aldrei gras.
Nú er svo að sjá, að einhver
þjónn Attila hal'i vakið gæð-
ínginn upp og geisist nú yfir
verkalýðsfélagið hér á staðnum
með. miklum árangri. Er helzt
útlit fyrir algjörðan dauða^þar.
Deyfðin er þegar komin á svo
hátt stig, að félagið getur ekki
lengur gætt þess, að samning-
ar þess við vinnuveitendur séu
haldnir.
Þegar þetta er ritað er húið
að marg ítreka það við stjórn-
ina, að hún reyni að sjá svo
um að samningar séu haldnir,
það er búið að ræða málið á
fundi i félaginu, með þeim ár-
angri, að ekkert hefur breyzt
til batnaðar. Sú grein, sem
dyggilegast er brotin og á alla
vegu er farið á snið við, er 13.
gr. En hún hljóðar svona:
„Skipavinna telst öll vinna
við afgreiðslu skipa, ferming
og afferming, jafnt á landi og
í húsum inni sem á skipsfjöl,
þar með talin mölun íss, þeg-
ar hún ler fram samtímis af-
hendingu íssins. öll vinna við
út- og uppskipun á þilfari og
í lest, skal unnin af mönnum
úr landi, svo og við alla vinnu
tilheyrandi móttöku og ísun
fiskjar í fiskitökuskipum“.
Þarna er þá greinin sem ég
er að minnast á.
Mér finnst það óþarfa deyfð
að láta slíkt samnings brot
liggja í láginni.
1 hverju einasta skipi, sem
tekur hér fisk, vinna frá 6 og
upp í 10 skipsmenn, en menn
úr landi fá að ganga iðjulaus-
ir svo tugum skiptir.
Væri nú ekki betra að láta
þá hafa þessar vinnustundir
þótt fáar séu?
Mér finnst eymdin og vesal-
dómurinn nógur í þessum liæ,
þó að reynt sé að bæta úr,
þar sem hægt er með litliun
kostnaði.
Nú munu margir segja að
verkalýðsfélagið hafi trúnaðar-
mann á vinnustaðnum, en það
gagnar lítið, þegar sá góði
maður vill ekkerl hreifa við
þessu máli.
Að vísu liggur fyrir loforð
frá Birgi Finnssyni um að
hann skuli sjá um að slíkt
komi ekki. fyrir, en mér virð-
ist vera farið að slá í það, og
því litlar líkur til að það komi
til framkvæmda.
Verkamaður.
Vinnuskilyrðin og þrengslin við
bátahöfnina.
Á bæjarstjórnarfundi 26. f.
m. urðu nokkrar umræður um
vinnuskilyrðin, þrengslin og
eftirlitið við bátahöfnina út ai'
bréfi, sem hafnarnefnd hafði
borist um þctta efni frá Út-
gerðarfélögunum og Skip-
stjórafélaginu Bylgjan hér í
bænum. Fóru bréfritarar fram
á að hverjum Inít verði úthlut-
að ákveðið rúm i höfninni og
olíuafgreiðslan færð fram á
bátahafnarhausinn.
Bréfum þessum hafði hafn-
arnefnd samþykkt að vísa til
hafnarstjóra og bryggjuvarðar
til afgreiðslu eftir því sem unnt
reynist.
Talsverðar umræður urðu
um þetta mál.
Haraldur Guðmundsson bæj-
arfulltrúi benti á, að það á-
stand, sem nú væri við báta-
höfnina, væri með öllu óþol-
andi, bæði hvað vinnuskilyrði
og þi’engsli snertir. Sagði hann
að vegna þrengsla í höfninni
lægi oft við stórskemmdum og
slysiun og benti á nauðsyn
þess að öll skip, sem þár liggja
nú aðgei’ðalaus, yrðu flutt það-
an á einhvern annan stað, svo
að þau skip sem. veiði stunda
eða annað, gengju fyi’ir með
rúm.
Einnig ixenti hann á nauð-
syn þess að fengin væru upp-
skipunartæki Ixæði til vinnu-
léttis og til þess að fyrirbyggja
að fiskur skemmdist af of
miklu hnjaski. 1 þessu sanx-
bandi flutti Haraldur eftirfar-
andi tillögur:
„Bæjarstjórn samþykkir að
i'ela hafnarstjóra að sjá um, að
öll óstai’frækt skip, sem í báta-
höfninni eru, verði fjai’lægð
nú þegar, eixda vísi hann við-
komandi eigendum þeirra á
pláss fyi’ir skipin, annaðhvort
á landi eða í legu".
„Bæjarstjói’n samþykkir að
beina þeim tilmælum til hafn-
arnefndar að hún leitist fyi-ir
kaupum á tveirn véldrifnum
krönúm til notkunar við losun
á fiski og annari þungavöru
við höfnina.
1 sambandi við fyrri tillög-
una upplýsti bæjarstjóri að
reynt hefði verið að fá óstarf-
í’ækt skip flutt úr höfninni, en
það ekki tekist enn þá. Mátti
skilja á orðum bæjarstjóra að
tillaga Haralds væri óþörf, þar
senx hún færi franx á sama og
hafnarnefnd liefði þegar á-
kveðið. Málalok urðu þó þau,
að tillagan var samþykkt nxeð
5 sanxhl. atkv., alþýðuflokks-
menn, aðrir en Sverrir Guð-
mundsson, greiddu ekki atkv.
Þeir sáu ekki áslæðu til ákveð-
inna aðgerða í þessu rnáli.
V v
1 Skammtaö úr skrínunni* f
Málshöfðun út af sölu
eigna verkalýðsféiaganna
í Reykjavík.
Árið 1940 seldu nokkrir for-
ingjar Alþýðuflokksins tveim-
ur hlutafélögum sjálfra sín,
húseignir verkalýðsfélaganna i
Reykjavik, Iðnó og Ingólfs-
kaffi og Alþýðubrauðgerðina.
Út af þessari sölu sanx-
þykkti fulltrúai’áð verkalýðs-
félaganna í Reykjavík á fundi
17. nxai’z 1944 með 37 atkv.
gegn 11 að lýsa yfir því, að
það teldi þesSa sölu gerða í
heimildarleysi og ákvað að
leita álits verkalýðsfélaganna i
Reykj avík, er fidltrúaráðið
mynda, unx hvort málsókn
skuli hafin til riftunar sölunni.
Var þegar leitað samþykkis
vei’kalýðsfélaganna til niáls-
höfðunar og hafa flest þeirra
nú sanxþykkt að svo skxdi gert,
og verður mál því höfðað nú
bráðlega.
Alþýðuflokksmenn höfðu
meirihluta í fulltrúaráðinu
þegar salan fór fram.
Hér er rétt að minna á það,
að a 1 þýðuf 1 okksmenn voru í
meii’ihluta í fulltrúaráðinu
þegar salan fór franx, og má
þvi með sanni segja að þeir
hafi sjálfir selt sjálfum sér, og
það í algerðu heimildarleysi
og þvert á móti lögtun full-
trúaráðsins. Og ekki nóg með
það, heldur voru eignirnar
seldar undir þáverandi gang-
verði. og þvi fullt eins rétt að
segja að þéir hafi sjálfir gefið
þær sjálfum sér.
Eftir lögum Alþýðusanx-
liandsins fram til 1940 höfðu
alþýðuflokksmenn eiriir rétt til
að sitja í fidlti’úaráði verka-
lýðsfélaganna, vegna þess að
þeir einir voru kjörgengir á
Alþýðusambandsþing. Þessa
eini’æðisaðstöðu sina notuðu
þeir líka á þennan þokkalega
hátt.
Neita að leggja fram bæk-
ur fulltrúaráðsins.
Þólt lögum Alþýðusam-
bandsins væri breytt 1940 var
ekki kosið eftir hinum nýju
lögum fyr en 1942, en þá
nxisstu líka alþýðuflokksnxenn
meirihluta í fulltrúaráðinu.
Hið nýja fulltrúaráð hóf
þegar að rannsaka hvernig
þessi sala hefði farið fram og
óskaði að fá gerðabækur full-
trúaráðsins afhentar til þess að
sjá þær samþykktir, senx gerð-
ar voru um sölúna^ en fráfar-
andi stjói’n fullti’úai’áðsins
neitaði að afhenda bækurnar.
Neitunin var kærð til saka-
dónxara og við í-annsókn bar
fráfarandi stjórn að gei’ðabæk-
urnar væru týndar. Eftir upp-
lýsingunx Ragnars Ólafssonar
lögfi’æðings, i viðtali við Þjóð-
viljann 24. f. nx., hefur Stefán
Jóhann Stefánsson þó neitað
að svara því lxvort hann vissi
hvar bækurnar væru, á þeim
forsendunx, að bækur fulltrúa-
ráðsins fram til 1940 hefðu
upplýsingar að geynxa um
starfsemi Alþýðuflokksins og
og núverandi stjórn fulltrúa-
í’áðsins hefði því ekki rétt til
að fá þær i hendur. Ragnar öl-
afsson hefur nxál þetta með
höndum fyrir fulltrúaráðið og
er þvi öllunx gangi þess nxjög
vel kunnugur.
Eindæma hneykslismál.
Þessi sala á eignum vei’ka-
lýðsfélaganna í Reykjavík er
hið nxesta hneykslismál, frá
hvaða sjóixanniði sem það er
skoðað.
Alþýðuflokksforingj arnir
tryggðu sér, með einræðisá-
kvæðum i lögunx Alþýðusam-
bandsins, rétt til að skipa all-
ar trúnaðarstöður innan þess,
þar á nxeðal sæti í fulltrúai’áð-
inu i Reykjavík. Þessa aðstöðu
nota þeir síðan til þess áð selja
sjálfum sér í algei’ðu heimild-
ai’leysi þær eignir verkalýðsfé-
laganna, senx þeim eru fengn-
ar til várðveizlu. Söluvei’ðið er
hundruðum þúsunda króna
undir brunabóta- og fasteigna-
matsverði, hvað þá gangvei’ði,
og meira en það, eignix-nar eru
seldar á þeinx tíma, sem sýni-
legt er að stói’gi;óði kenxur til
með að vei-ða á reksti’i þeirra,
svo að tjón verkalýðsféláganna
af sölunni vei’ður enn stór-
kostlegi-a, en gi’óði kaupenda
því nxeii’i.
Hvenær þessu hneykslismáli
verður lokið fyrir dómstólum
er ekki hægt að segja, en vafa-
laust tekui’ það langan tínxa,
og kynlegt væri það réttarfar,
sem dænxdi þá aðilja sýkna,
senx staðið liafa að slíku
verki.
I sambandi við tillöguna um
útvegun krana, upplýsti liæjax’-
stjóri að hann hefði spurst
fyrir um slíka krana hjá setu-
liðinu, en fengið þær upplýs-
ingar að þeir væru nú ekki
fáanlegir. Af þehn sökunx áleit
Hannibal Valdimarsson tillögu
Haralds óþai’fa og flutti svo-
liljóðandi dagskrártillögu:
„Þar senx hafnarstjói’n hefur
um lengri tíma unnið að út-
vegun slíkra tækja, senx í til-
lögunni eru nefnd, en ekkert
vitað enn þá unx stæi’ð, gerð
eða verð, eða hvenær þau vei’ði
fáanleg, þykir bæjax’stjórn
ekki í’étt að gera samþykkt unx
nxálið og tekur fyrir næsta mál
á dagski’á".
Dagskrártillagan var sanx-
Framhald á 4. síðu.