Baldur - 28.04.1945, Qupperneq 3

43
B A L’ 0 U R
Munið 1. maíl
Stéttarfélögin hér í bænum, Verkalýðsfélagið Baldur, Sjó-
mannafélag Isfirðinga og Vélstjórafélag lsfirðinga, hafa ákveðið
að beita sér sameiginlega fyrir hátíðahöldum þann 1. maí n. k.
I því tilefni leyfa þessi félög sér, að skora mjög eindregið á
alla starfandi launþega hér í bænum, verkamenn, sjómenn, vél-
stjóra, iðnaðarmenn, verzlunar- og skrifstofufólk að taka virk-
an þátt í hátíðahöldum dagsins, með því að fjölmenna á hinar
fjölbreyttu skemmtanir, sem haldnar verða, bæði úti og inni.
Munið að 1. maí er alþjóðafrídagur allra starfandi stétta.
Sýnið stéttareiningu og skilning á mætti samtakanna í verki,
með því að mæta öll á skemmtunum verkalýðsfélaganna þann
1. maí.
Dagskrá hátíðahaldanna verður nánar auglýst síðar.
1. mai nefnd verkalýðsfélaganna á ísafirði.
B A L D U R (Vikublað)
Árgangur kostar 10 krónur
Gjalddagi 1. júlí
Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Halldór Ólafsson
Ritstjórn og afgreiðsla:
Odda, Isafirði,
Pósthólf 124
ísafjörður —
Hafnarfjörður.
Þegai- Skutull kom í l'yrsta
skiptið i nýja búningnuni,
sagði hann frá þvi af mikilli
hrifningu, að Hafnarfj örður,
sem verið hafi undir stjórn
jafnaðarmanna um alllangt
skeið, væri nú sennilega auð-
ugásti bær á Islandi. Þar liafi
njdega verið byggt ráðhús, hin
veglegasta bygging, sem vakið
hafi alþjóðarathygli og umtal,
enda sé Hafnarfjörður fyrsti
islenzki bærinn, sem eignast
slíkt hús.
Ennfremur gat Skutull þess,
að Hafnfirðiftgar væru nú „að
gera stórt átak i þá átt að koma
sér upp myndarlegri vélbáta-
útgerð. Til þess að framkvæma
það verði stofnuð fleiri eða
færri útgerðai’hlutafélög. Síðan
eigi að smíða 10 vélbáta, á
skipasmíðastöðvum í Hafnar-
firði. Þessir bátar muni kosta
um 4 milj. króna. Af þvi fé
verði 2 milj. lán og tvær milj.
hlutafé og bæjarútgerð Hafn-
arfjarðar ætli að leggja fram
helming hlutáfjársins, eða 1
miljón króna.
Þessi frásögn Skutuls er öll
rétt, og það er sannarlega á-
stæða til að ósþa Hafnfirðing-
um til hamingju. En um leið
er ekki hægt annað en að
hugsa um sinn eigin elskulega
bæ, Isafjörð. Hann hefur líka
um alllangt skeið verið undir
stjórn jafnaðarmanna. En
hann er sennilega ekki auðug-
asti bær á Islandi. Það yantar
líka mikið á að hann geti lagt
fram miljón króna í hlutafé til
kaupa á nýjum skipurn. Á Isa-
firði er heldur ekkert fyrirtæki
til, sem heitir Bæjarútgerð Isa-
l jarðar. ísal'jörður átti þó einu
sinni togara, að vísu ,með öðr-
um, en bærinn réði öllu um
útgerð skipsins og skipið gekk
liéðan; á því var ísfirzk skips-
höfn. Þegar útlit var fyrir að
stórgróði færi að verða af
rekstri þessa' togara, seldu
jafnaðarmennirnir, sem nú
stjórna Isafirði, hann burt úr-
bænum, og sjálfstæðismenn-
irnir, sem stjórna með þeim,
samþykktu líka söluna. Þetta
sögðust ísfirzku jafnaðarmenn-
irnir gera, vegna þcss að þeir
hefðu ekki samvizku til að láta
ísfirzka sjómenn sigla ísfirzk-
um togara á ófriðartímum, og
auk þess greip þá óstjórnleg
löngun til þess að eignast litla
mótorbáta. Það áttu að vera
skip framtiðarinnar. Og þeir
reiknuðu út hve marga báta
eins og samvinnufélagsbátana,
Stjörnurnar og Dísirnar væri
hægt að kaupa fyrir einn nýj-
an togara og hve miklu fleiri
menn fengju atvinnu á þeim.
Reynslan varð sú, að isfirzku
sjómennirnir l'óru með hinum
selda togara, sumir all'Iuttir úr
bænum, og þeir hafa verið á
honum síðan þar til nú í vetur,
að þeim var öllum sagt upp,
þegar eigandaskipti urðu á
skipiuu, Nú er svo komið að
enginn ísfirzkur sjómaður sigl-
ir á logaranum, sem einu sinni
var gerður út frá Isafii’ði. Skip
framtíðarinnar kornu heldur
ekki.
En jafnaðarmennirnir á Isa7
firði dásömuðu sjálfa sig fyrir
söluna, þökkuðu hamingjunni
að til Isafjarðar bærist nú á-
reiðanlega ekkert af stríðs-
gróða og sögðu að nú væri
bæjarfélagið færara til ráð-
stafana til styrktar og viðgangs
atvinnulífinu, „]jú er hagur
þess slendur með blóma“.
J afnaðarmennirnir, sem
stjórnuðu Hafnarfirði, fóru
öðruvisi að. Þeir hugsuðu ekki
eins mikið uin að forðast
stríðsgi’óðann eins og flokks-
bræður þeirra á Isafirði. Þeir
héldu áfram að eiga togara,
elflci einn heldur marga. Og
þeim kom heldur ekki til lmg-
ar að selja þessa togara og
kaupa í staðinn litla vélbáta,
og það er núna fyrst sem þeir
fá áhuga fyrir vélbátaútgerð,
en þeir ætla J)ó ekki að selja
togarana, sem Hafnarfjörður
á, heldur á að bæta þessum
nýju bátum við fiskiflotann,
sem fyrir er. Ef til vill eru
hafnfirzku j afnaðarmennirnir
ekki eins góðir í reikningi og
skoðanabræðurnir ísfirzku. —
Sennilega vita þeir ekki, að
litlir vélbátar en ekki togarar
eru skip framtiðarinnar, og
auk alls þessa eru þeir líklega
alveg samvizkulausir.
En Hafnarfjarðarbær getur
byggt ráðhús og Bæjarútgerð
Hal'narf jarðar lagt miljón
krónur til skipakaupa, og
hafnfirzkir sjónieiin þurfa
ekki að flytja burt með seld-
um togurum.
En nú mun einhver segja:
Ekki hefði Isafjörður getað
allt þetta, þó að hann hefði
átt einn togara? Að vísu ekki.
En það væri gaman að athuga,
hve mikið 30 gjaldendur í
góðri atvinnu myndu borga í
bæjarsjóð. Ilvað viðskipti í
bænum ykjust mik-ið ef togari
hefði hér bækistöð og hve mik-
ill gróði væri af skipi, sem
selur afla fyrir um 3 miljónir
króna á ári.
Jafnaðarmennirnir á Isafirði
ættu að reikna Jietta dæmi og
ahnenningur mætti gj arnan
reikna það með þeim.
------o-------
Aístaða Alþingis til þátt-
töku íslands í San-
Francisco-iáðstefnunni.
Framh. af 1. síðu.
Er ástæða fyrir okkur annað
en viðurkenna þessa stað-
reynd?
Tillaga Sósíalistal'lokksins,
sem Alþingi því miður har
ekki gæfu til að samþykkja,
leggur áherzlu á þær fórnir,
sem Island hal'i fært í þessu
stríði, og andi hennar er sá að
reyna að sýna hinum samein-
uðu þjóðum fram á að þessi
þátttaka Islands í styrjaldar-
rekstrinum sé sú eina, sem
þeir eigi kost á sajdr vopnleys-
is þjóðarinnar. Og það er ótví-
rætt gefið til kynna að sú þátt-
taka sé meira virði en t. d. hin
hlægilega stríðsyfirlýsing
Tyrkja, sem alltaf báru káp-
una á báðum öxlum.
Þessi tillaga cr tjáning á
vilja þjóðarinnar til að viður-
kenna bið raunverulega ástand
og taka þann þátt í styrjaldar-
rekstrinum, sem vopnlaus þjóð
getur. Og það er full ástæða til
að ætla að samþvkkt slíkrar
tillögu hefði nægt til þess að
tryggja lslandi þátttöku í sam-
starfi hinna sameinuðu þjóða,
því það hafði ekki orðið ann-
ars vart fram að þeim tíma en
þess að allmikill skilningur
væri á afstöðu Islands, svo sem
hin umgetna síðasta orðsend-
ing frá Washington bar með
sér.
Hinsvegar var afstaða Fram-
sóknar, svo sem tillaga hennar
bar vott um, fyrst og fremst
sú að leggja áherzlu á að Is-
land vildi ekki gerast stríðs-
aðili — en það var alls ekki af
oss heimtað að gerast virkur
hernaðaraðili, og slík yfirlýs-
ing því beinlínis storkun til
hinna sameinuðu þjóða. Og
síðan hefur Framsókn og aðrir
einangrunarsinnar vafalaust
tekizt með skrifum sínum að
spilla meira fyrir oss út á við
en gert var með því að Alþingi
skyldi sleppa tækifæri til þátl-
töku í San-Francisco-ráðstefn-
unni.
En úr úlvarlegri skyssu Al-
þingis er ekki bætt. Það verður
að vera verkefni þjóðarinnar
og stjórnar hennar að reyna í
framtiðinni að bæta úr þeim
alvarlegu mistökum, sem hér
hafa orðið“.
*
Að þessu sinni hefur Baldur
ekki rúiii til að ræða nánar um
þetta stórmál. En það verður
gert í næsta blaði og þá sér-
staklega tekin fyrir afstaða
Skutuls til þess og allur sá
ósannindavaðall, sem þetta
blað hefur leyft sér að hafa í
frammi, meðan engar upplýs-
ingar lágu fyrir um málið:
------0-------
Lloyd George,
hinn heimsfrægi brezki
stjórnmálamaður, andaðistji6.
marz 82 ára að aldri.
Hann var fyrst kosinn á
þing 1880 og átti þar sæti ávallt
síðan, þar til hann sagði af
sér þingmennsku nú fyrir
skömmu, er liann var lagstur
banaleguna/
Hann var fjármálaráðherra
1908—1915 og forsætisráðherra
1916—1922. Gat hann sér mik-
illar frægðar sem forsætisráð-
herra, sérstaldega ófriðarárin
1916—1918. Þakka Bretar eng-
um einum manni meir að sig-
ur vannst í styrjöldinni.
Lloyd George var í Frjáls-
lynda flokknum og aðalfor-
ustumaður hans um langt
skeið. Hann þótti afburða
snjall ræðumaður, og eru
margar sögur um hnitlilcg til-
svör hans í kappræðum.
-------o——
Dánarfregnir.
S.l. mánudag, 23. þ. m, and-
aðist Sigtryggur Guðmundsson
vélsmiður á heimili sínu Iiafn-
arstræti 1 hér i bænum. Sig-
tryggur kenndi sér einskis
meins er hann sofnaði á sunnu-
dagskvöld, en um morguninn
var hann örendur.
Sama dag andaðist hér í
bænum Guðrún Stefánsdóttir,
saumakona, að heimili sínu
Hafnarstræti 3. Hún hafði leg-
ið þungt haldin að undanförnu.
Þau Guðrún og Sigtryggur
voru bæði velmetin og vinsælir
borgarar í þessum bæ.