Baldur - 30.11.1946, Blaðsíða 2

2
B A L D U R
►
Baldur Johnsen, héraðslæknir:
UM MÆNUVEIKINA
Ut af tíðum fyrirspurnum um mænuveikina eða mátt
leysisveikina skal eftirfarandi upplýst:
Eins og menn hafa heyrt þá
hefir nokkuð borið á mænu-
veiki i Reykjavík nú í haust,
og birti héraðslæknirinn þar í
því sambandi bréf um, hvern-
ig fólki bæri að hegða sér i
því sambandi.
Slíkir faraldrar scm þessi
koma alltaf við og við á ýmsa
staði á landinu.
T. d. voru fyr í haust nokk-
ur tilfelli á Akureyri með löm-
unum og í fyrra sumar var
veikin á ferðinni víða um land-
ið, meðal annars hér á Vest-
fjörðum. Þá fengu nokkrir
lamanir, meðal annars einn
drengur í Sléttuhreppi, en hér
á Isafirði lamaðist enginn.
Þó hefir veikin einnig geng-
ið hér á Isafirði í fyrrasumar,
því að drengurinn á Sléttu-
hreppi smitaðist hér.
Þannig er þetta venjulega
með veikina.
Hana taka fjölmargir, án
þess að lamast, eða verða
nokkuð verulega veikir.
Á sama hátt er og mjög lík-
legt, að veikin hafi verið hér á
ferðinni í sumar sem leið og
fyrri partinn í haust, en að-
eins í einu tilfelli liefir verið
um lömun að ræða, og þó er
eigi full vissa fyrir, að lömun-
in hafi verið mænuveikinni að
kenna einni saman.
Nú, við lok nóvemher mán.
fer þeim tilfellum mjög fækk-
andi, sem hugsanlega gætu átt
nokkuð skylt við mænuveiki,
en á byrj unarsti^i og léttari
stigum er það ekki á neins
manns færi að þekkja veikina
með vissu.
Annars er það um veikina
að segja, að hún er vírus-sjúk-
dómur, sem engin meðul eru
þekkt við.
Um útbreiðsluhætti veikinn-
ar vita menn heldur ekki ann-
að en það, að hún er smitandi.
Hvernig hún smitar eða berst
á milli vita menn ekki, því
eru einangrunarráðstafanir
þj'ðingarlausar. Og því getur
liún gripið niður á liinum ó-
líklegustu stöðum. Það eina,
sem hægt er að' gcra til; að
minnka líkindi fyrir smitun,
er að STUNDA HREINLÆTI
UT I ÆSAR, þvo sér eftir
vinnu, á undan mat, eftir að
fáríð er á vanhús, hursta tenn-
ur og losa sig við lúsina. Einn-
ig er óráðlegt, að láta taka úr
sér hálskirtla, ef smitunar-
hætta er meiri i einn tíma.
Það, sem hægt er að gera til
þess að minnka líkindi fyrir
lömunum er að vera ekki á
fótum veikur, með hita o. s.
frv.
Þetta sama gildir auðvitað
um alla sjúkdóma, til að forð-
ast eftirköst, en þó alveg sér-
staklega hér.
Þegar á allt er litið verður
á augnablikinu eigi meiri
hætta fyrir dyrum hér á Isa-
firði í þessu efni, en altaf er,
þegar mænuveiki er einhvers-
staðar á ferðinni i landinu.
Því verður eigi séð, að hér
sé neinna sérstakra ráðstafana
þörf fram yfir það, sem lækn-
ar sífellt eru að prédika fyrir
fólki, sem sé: ítrasta hreinlæti
og rúmlega ef um hitasjúkdóm
er að ræða með hvíld á eftir
meðan líkaminn er að ná sér.
NIÐURSTÖÐUR:
1. Mænuveikin er vírussjúlc-
dómur, sem engin meðul eru
þekkt við.
2. Fjölmargir taka veikina
þegar hún gengur, en örfáir
veikjast alvarlega.
3. Einu varnir gegn veikinni
eru hreinlæti.
4. Einu varnir gegn lömun-
um eru, að fara vel með sig í
sj úkdómstilfellum.
5. Veikin hefir gengið yfir
landið síðast liðin 2 ár, þar á
meðal hér á Vestfjörðum og
Isafirði.
6. Full ástæða er til að ætla,
að Isafjörður muni sleppa vel
að þessu sinni, þótt veikin sé
annars mjög svo óútreiknan-
leg.
-------o------
Fyrirhugaðar framkvæmd-
ir í rafveitumálum Isafjarð-
ar og nágrennis.
Framh. af 1. síðu.
bandi við fyrstu leið og þarf
ekki að endurtaka það. Yrði
þessi leið farin mætti fram-
leiða til neytenda 3,8 milj.
kwst. og einingarverð yrði 8,4
aurar. Reksturskostnaður alls
kr. 456,500,00.
Fimnitu leiðina, virkjun
Fossár í Hólshreppi er ástæðu-
laust að ræða hér, þar sem
endanleg áætlun um hana ligg-
ur elcki fyrir.
Eins og áður er. sagt var
greinargerð rafveitustjóra lögð
fyrir rafveitustjórnarfund 22.
nóv. s. 1. Á þeim fundi skyldi
rafveitustjórn segja sitt álit
um hver af þeim fimm leiðum,
er rafveitustjóri benti á, hún
teldi æskilegasta, og var í því
samhandi samþykkt eftirfar-
andi ályktun.
„Rafveitustjórn álítur að
þriðj a leið, sem um getur í
greinargerð rafveitustjóra, þ.
e. hitaaflstöð á Isafirði og
framkvæmd til úrbóta á miðl-
unarvirkjun Nónvatns heppi-
legasta til úrbóta á orkuþörf
Isafjarðaykaupstaðar og ná-
grennis og óskar umsagnar raf-
magnseftirlitsins um þétta mál.
Rafveitustjórn leggur áherzlu
á að rafmagnseftirlitið sendi
umsögn sína sem fyrst, til þess
að flýta fyrir framkvæmdum
í þessu mikla nauðsynja máli“.
Með þessari ályktun greiddu
atkvæði Matthías Bjarnason,
Ásberg Sigurðsson, Kjartan
Ólafsson, Hjörtur Sturlaugs-
son fulltrúi Eyrarhrepps og
Halldór Ólafsson.
Sverrir Guðmundsson, full-
trúi Alþýðuflokksins, greiddi
ekki atkvæði en lét bóka, „að
hann geti eklci greitt atkvæði
Um ályktunina, þar sem hann
óskaði að málinu yrði frestað
til frekari athugunar“.
I sambandi við þessa álykt-
un rafveitustjórnar er eðlilegt
þótt spurt sé: Hvers vegna vel-
ur rafveitustjórn þessa leið af
þeim leiðum, sem rafveitu-
stjóri bendir á?
Verður hér gerð grein fyrir
því í stuttu máli. Eins og kunn-
ugt er hefur verið varið hátt
á þriðju miljón króna til miðl-
unarvirkj unar í Nónvatni, en
mikið skortir á, að ávöxtur af
þeim kostnaði sé eins mikill
og vonir stóðu til i upphafi, og
er aðalástæðan m. a. jarðleki
sá, sem þar hefur komið í
ljós. I álitsgerð rafveitustjóra
er bent á að úr þessu megi
bæta með tiltölulega litlum
kostnaði og virtist því sjálf-
sagt að það yrði gert. En með
því að fara þessa leið eingöngu
væri ekki einusinni bætt úr
orkuþörf líðandi stundar, livað
])á nánustu framtíðar. Koni þá
til álita hvort heldur ætti að
fara fyrstu leiðina, þ. e. stækka
uppistöðuna við Fossavatn eða,
þá leið sem rafveitustj órn
leggur til að farin verði. Fyrsta
leiðin hefur að visu marga
kosti, t. d. er reksturskostnaður
minni og einingarverð 1,3 eyri
lægri en einingarverðið er á-
ætlað samkvæmt þriðju leið.
Aftur á móti er orkufram-
leiðslan minni og framkvæmd
verksins krefst meiri undir-
búnings en bygging hitaafl-
stöðvar. Skal í því sambandi
bent á það, að samkvæmt
þeirri reynslu, sem fengist hef-
ur við Nónvatn, væri óvarlegt
að ráðast í stækkun Fossa-
vatnsstíflunnar, nema, áður sé
rannsakað hvort þar er jarð-
leki eða ekki. Slík rannsókn
tæki nokkurn tíma og hlyti það
að tefja framkvæmdir. Hins-
vegar er það öllum kunnugt,
að skortur á raforku er hér svo
tilfinnanlegur að framkvæmd-
ir til úrbóta þola enga bið og
bygging hitaaflsstöðvar er ein-
mitt fljótfarnasta leiðin til
þess. I þessu sambandi má líka
benda á það, að fyrsta leiðin
mundi alls ekki fullnægja
orkuþörfinni og yrði því þrátt
fvrir það að hyggja hitaafl-
stöð, sem yrði þá bæði topp-
stöð og varastöð.
Rafveitustjóri, bendir á það
í álitsgerð sinni að hitaaflstöð
mætti einnig nota til upphit-
unar að einhverju leyti, og
væri það sannarlega fundið fé.
Þá má benda á þann mögu-
leika, að slík stöð yrði byggð í
sambandi við fyrirliugað fisk-
iðjuver hér á Isafirði eða aðr-
ar slíkar framkvæmdir og
gæti það annaðhvort dregið úr
kostnaði raíveitunnar eða flýtt
fyrir að slíkt nauðsynj afyrir-
tæki risi hér upp.
Loks má svo geta þess, að
enda þótt þessi leið, sem raf-
veitustjórn bendir á, verði far-
in, er það alls ekki lokatak-
markið, heldur mun það koma
í ljós, að nauðsynlegt verður
að auka miðlunarvirki Fossa-
vatns og ráðast í virkjun Foss-
ár í Iiólshreppi áður en langt
um líður. Eftir 10—15 ár er
talið að orkuþörfin á Isafirði,
Eyrarhreppi og Hólshrep])i
verði 10,2 milj. kwst. og reynsl-
an hefur s}Tnt að slíkar áætl-
anir eru jafnan of lágar.
Það hlýtur að vera áhuga-
mál allra Isfirðinga og annara,
sem raforku eiga að njóta héð-
an, að bætt sé úr þeim raforku-
skorti, sem nú er, að því stefnt
að Isafjörður verði orkugjafi
nærliggjandi byggðalaga og að
þessi héruð vinni sameiginlega
að því, að tryggja raforkuþörf
í framtíðinni.
Rafveitustjórn hefur nú haf-
ist handa í þessu efni og hún
mun gera allt, sem í liennar.
valdi stendur til þess að úr
framkvæmdum verði, en til
þess þarf hún aðstoðar ríkis-
ins og ráðamanna og allrar al-
þj'ðu þeirra héraða, sem þess-
ara framkvæmda eiga að
njóta, og á þeirri aðstoð mun
áreiðanlega ekki standa.
Eins og áður er sagt hefur
tillaga rafveitustjórnar og á-
litsgerð rafyeitustj óra verið
sendar Rafmagnseftirliti ríkis-
ins til athugunar og úrskurð-
ar. Baldur mun skýra lesend-
um sínum frá áliti eftirlitsins,
þegar það liggur fyrir og öðru
því, sem í þessu máli kann að
gerast.
Bíó Alþýðuhússins
sýnir:
Laugardag kl. 9:
Á leiksviðinu
Músik og söngvamynd með
Susan Foster
í aðalhlutverkinu.
'Engin sýning sunnudag.
Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Ilalldór Ólafsson frá Gjögri.