Ný dagsbrún - 10.11.1977, Side 1

■SBR
MÁLGAGN ÍSLENSKRA SÓSlALISTA
9. tölublað
10. nóvember 1977
9 árgangur.
1 ÞESSU BLAÐI:
Sovétríkin 60 ára
Myndasíða
Evrópukommún-
isminn
og
Alþýðubandalagið
o.fl.
Stórn Alþýðuorlofs í feluleik
Fyrir nokkrum árum keypti Alþýðuorlof, sem
er samtök margra (ekki allra) verkalýðsfélaga
í Iandinu ferðaskrifstofuna Lanndsýn og hefur
rekið hana síðan
Ekki hefur farið levnt að fyrirtæki þetta ber
sig ekki. Það hefur safnað skuldum, sumpart
vegna húsnæðiskostnaðar, breytinga á húsnæði
og hárrar leigu. Aukning hlutafjár hefur ekki
tekist þrátt fyrir þó leitað hafi verið eftir því
hjá verkalýðsfélögunum. Aðeins fá félög hafa
lofað að gerast hluthafar og greitt hluti sína
að nokkru. Það eru Iðja R.vík, Eining Akur-
eyri og Rafiðnaðarsambandið auk örfárra smá-
félaga. Önnur félög sem eru í Alþýðuorlofi hafa
enga hluti greitt, aðeins smávægilega greiðslu
af hverjum meðlim, sem mun vera skyldugjald.
Meðal þessara félaga eru flest stærstu félögin,
svo sem Dagsrún, Verzlunarmannafélagið, Félag
járniðnaðarmanna og Sókn.
Tregða verkalýðsfelag-
anna til að leggja fé í þetta
fyrirtæki, sem þó er eign
verkalýðsamtakanna staf-
ar af ótrú á rekstri þess,
sem hefur magnast við
skort á upp.lýsingum af
hálfu stj ómendanna. Þar
hefur verið viðhafður sami
feluleikurinn, sem kunnur
er frá Alþýðubankamál-
inu, enda eru að nokkru
sömu menn, sem hér eiga
hlut að máli. Landsýn lét
á sínum tíma gera upp
leiguhúsnæði á Skólavörðu
stíg og mun það hafa kost-
að á áttundu milljón, en
ársleigan er á þriðju
milljón og þótti mörgum
þetta nokkuð hátt siglt,
auk annars sem ekki er
hægt að henda reiður á
vegna skorts á upplýsjng-
um um reksturinn.
Hljóðbært varð í sumar
um viðræður Samb. ísl.
samvinnufélaga um sam-
einingu eða samstarf Lano
sýnar og Samvinnuferða.
Loks í október sprakk
blaðran. SIS tekur á sig
12 milljónir af skuldum
Landsýnar og verður þann
ig eigandi fyrirtækisins að
hálfu móti ASÍ, sem tekur
á sig helming skuldarinn-
ar.
Þetta samkomulag var
boðað á fundi Alþýðuor-
lofs í október og var sam-
þykkt þar af minnihluta.
Fullur helmingur fulltrúa
verlcalýSsfélaganna (eig-
endanna), . sem . fundinn
sátu, greiddu ekki atkvæSi
Ástæðan fyrir hjáset-
unni var sú, að á fund-
inum var engin fullnægj-
andi grein gerð fyrir hag
og rekstri fyrirtækisins,
og spurningum fundar-
manna um það efni var
engu svarað.
Hins vegar kom. fram að
SlS hafði fengið nákvæma
greinargerð um hag
Landsýnar svo sem sjálf-
sagt var og óhjákvæmi-
legt, þar sem SlS var
samningsaðilinn, en að
hinn aðilinn, eigendui
Landsýnar, skyldu ekki
fá sömu greinargerð í
hendur, fannst fulltrú-
unum einkennileg fram-
koma af eigin stjórn.
I stjórn Landsýnar voru
fyrir þeir Björn Jónsson
forseti ASl, Óskar Hall-
grímsson fyrrv. bankastj.
og Einar ögmundsson. Vió
bætast nú af hálfu SÍS
Erlendur Einarsson forstj
Hallgrímur Sigurðss. for-
stj. Samvinnutrygginga og
Axel Gíslason forstjóri
Skipadeildar SlS. Nýr
forstjóri Landsýnar mun
vera ráðinn Eysteinn
Helgason.
Nú mun einhver spyrja
hvað fyrir SlS mönnum
vaki, með því að ganga
inn í tapfyrirtæki eins
og Landsýn, og er því til
að svara að SlS á Amar-
flug, . sem . rekur leigu-
flugvélar, en hefurr ekki
stjórnarleyfi til reglulegra
millilandaferða. Hins veg-
ar hefur Landsýn leigt
vélar til Júgóslavíuferða
o.fl. hjá Flugleiðum. Það
sem SIS „leggur í púkk-
ið“ hjá Landsýn á þannig
að koma fram í aukinni
starfsemi og bættum hag
Arnarflugs. Hefur N.d.
heyrt að SIS sé að mynda
hring ferðaskrifstofa í
sama skyni og kann vera
að blaðið geti skýrt nárar
frá því síðar.
Sovétríkin í 60 ár
Eftir Vladimir Lomeiko, stj ómmálafréttaskýr anda APN
60 ár þýða ekki alltaf
að menn séu orðnir gamlir.
Blómaskeið andlegra og
skapandi hæfileika marg-
ra manna er um sextugt.
Um ríki gildir annar
mælikvarði. Og Sovétríkin
eru meðal hinna yngstu
af háþróuðum löndum.
Þótt 60 ár séu sögulega
séð mjög stuttur tími,
þá hafa Sovétríkin þó náð
fullorðinsþroska. Hin nýja
stjórnarskrá, sem sam-
þykkt var rétt fyrir 60
ára afmælið, sýnir að Sov-
étríkin hafa byggt upp
þróað, sósíalískt þjóðfé-
lag. Þetta þýðir að hið
nýj a þjóðfélag er komið
á það þroskastig að sósía-
lisminn er farinn að þró-
ast á eigin grundvelli.
Það sem einkennir Sov-
étríkin 60 ára eru stöðug-
leiki og öflug þróun.
Á efnahagssviðinu hafa
Sovétríkin breyst úr van-
þróuðu landi í nútíma iðn-
ríki. Fyrir októberbylt-
inguna framleiddi Rúss-
land aðeins rösk fjögur
prósent af iðnframleiðslu
heimsins og var í fimmta
sæti 1 heiminum á því
sviði. Nú eru Sovétríkin
komin upp í annað sæti og
framleiða fimmtung all-
rar iðnframleiðslu í heiin-
inum.
Á hinum stormasömu
árum fyrstu fimm ára
áætlunarinnar sótti landið
ört fram og árlegur vaxt-
arhraði var mjög mikill,
þar sem margar iðngrein-
ar voru nýjar af nálinni.
Nú eru skrefin fram á við
orðin hóflegri en hvert
um sig þýðir þó lengra
stökk en áður. Hlutfalls-
tölur um efnahagsþróun
ríkisins staðfesta hina
öflugu þróun þess. Á 23
árum, frá byltingunni
fram til styrjaldarinnar
1940, tólffaldaðist iðn-
framleiðsla Sovétríkj-
anna, en 1977 hafði hún
225 faldast.
Nú framleiða Sovétrík-
in jafn mikið á tveimur
og hálfum degi eins og
Rússiand allt gerði á einu
ári fyrir byltinguna. Þess-
ar tölur sanna best hve
sterkur og öflugur nútíma
sovéskur iðnaður er orð-
inn. Og það þrátt fyrir
dauða 20 milljón borgara
og missi þriðjungs þjóðar-
teknanna í heimsstyrjöld-
inni síðari. Ef við drögum
frá öll þau ár sem farið
hafa í styrjaldir og endur-
reisn eyðilagðs efnahags-
lífs, 20 ár alls, þá hafa
Sovétríkin náð þessum
efnahags árangri sínum á
40 en ekki 60 árum.
öflug kreppulaus þró-
un sovésks efnahagslífs
sker úr um hið háa vaxtar
hlutfall þess samanborið
við helstu vestræn ríki.
Miðað við grundvöll ársins
1950 hafði iðnaðarfram-
leiðslan árið 1976 aukist
sem hér segir: Sovétríkin
10 faldast, U.S.A. 2,9,
V-Þýskaland 4,8, Frakk-
land 3,7 og Italía 5,6.
öflug þróun er einnig ein
kennandi fyrir Sovétríkin
á þjóðfélags- og stjórn-
málasviðinu. Á 60 árum
hafa þau gengið götuna
frá einveldi til alræðis ör-
eiganna og þaðan til ríkis
allrar þjóðarinnar. Eftir
því sem sósíalisminn vex
breytist svipur þjóðfélags-
ins. I Rússlandi fyrir bylt-
inguna bjuggu 82 af hverj
um 100 íbúum landsins í
sveitum, en nú er sam-
bærileg tala kominn í 38.
Framhald á 2. síðu.
Lenin í október 1917