Stormur - 06.11.1936, Blaðsíða 4

4
STOBMUR
Dansandi land-leikandi lýöur.
„ísland farsældar frón,
og hagsælda hrímhvíta móðir!
Hvar er þín fornaldar frægð,
frelsið og manndáðin best?“
Þetta segir Jónas okkar Hallgrímsson. Það er á hon-
um að heyra, að einhverntíma hafi þetta land verið sann-
arlegt sældarland, og landsfólkið eftir því farsælt og
frægt; en að á hans dögum hafi verið heldur en ekki ,,skipt
um skreið' — alt í eymd, niðurlæging og volæði.
En nú ætti, hann, blessaður, að líta upp úr gröf sinni
í Kaupmannahöfn, og sjá og heyra hingað og héðan, og
mundi hann þá kveða við annan tón. Því að svo mikið
„farsældar frón og hagsælda móðir ‘ sem ísland kann að
hafa verið í fyrndinni, og fólkið í því sælt og frægt, þá
mun þess þó hvergi getið í fornsögum íslendinga, að hag-
sældin hafi verið svo mikil og fólkið svo hamingjusamt,
kátt og frískt og fjörugt, að bæði land og lýður iðaði af
dillandi dans-,,músík“ og leikjum, eins og er þó farið að
gerast hér. Já, aldrei fór það þó svo, að hér yrði ekki far-
sælt fólk í farsældar-landi; og það átti þá loksins svo að
verða, á okkar dögum, á 19. og 20. öldinni, og það svo
verulega, að landið, sjálf jörðin, dansar, titrar, iðar og
ymur af fjöri og fögnuði, í „takt“ við danslagafótaburð
leikanda lýðs á glymjandi ,,böllum“ í „borg og bý ‘ um
landið vort alt; og þetta ótrúlega oft og víða og löngum.
Þetta má sýna og sanna með opinberum, skjallegum
sönnunum, og almennum, alkunnum dæmum, um allt land-
ið. —
Lítið í dagblöðin — þar á meðal í sjálf stjórnarblöð-
i,n — og þið munuð varla opna blað svo, að ekki blasi við
sjónum ykkar, oft á fremstu síðu, eða öðrum áberandi
stað, með áberandi letri, og hátíðlegu hrifningar-orðalagi,
einhverja auglýsingu, og oftast fleiri en eina, um að héy
eða þar hafi verið í gærkvöldi, eigi að vera í kvöld og muni
verða á morgun, eitt, tvö, þrjú eða fleiri „böll“ eða dans-
leikir, svo og svo mikilsháttar og munarsæt.
Ber æfinlega mest á þessu, þegar er dimma, tekur
kvöld og nótt síðsumars, og heldur svo áfram þar til birta
fer aftur af vori og hásumri, svo að jafnvel leiðinlegasti
árstíminn hér hjá oss áður fyr, verður kannske nú enn in-
dælli en sjálft sumarið; og þessi tvö misseri ársins verða
hvort öðru skemmtilegra fyrir hið leikfúsa og ,,ball“_glaða
fólk, með því líka, að það má svo sem dansa á sumrin, þótt
þá sé óþarflega bjart reyndar.
Og hvar og hvenær sem einhver önnur samkoma er
boðið, svo sem til að samfagna einhverjum eða út af ein-
hverju, eða 1 uppfræðsluskyni, eða jaínvel í gustukaskyni,
þá fylgir oftast með sá fagnaðarboðskapur, að samkoman
skuli enduð — kórónuð með dansi eða ,,balli“, og bregst
þá ekki sóknin.
Svo tekur „Útvarpið' við, ein rnesta „menningar“-
stofnun, og auglýsir, ásamt dagblöðunum, mjög vel og
rækilega, öllum lýð um land alt, alla þessa gleðidýrð og
dásemd. Kemur varla sá dagur fyrir, að það boði ekki al-
þjóð þá ,,farsældar“-frétt, ýmist á undan eða á eftir öðr-
um fréttum, eða innan um þær, að hérna eða þarna hafi
nú verið haldið, sé verið að halda, eða eigi að halda meir
eða minna hátíðlegt og hugnæmt ,,ball“; og stundum er
jafnvel þessum upplyftandi fregnum stráð út með andláts-
jarðafara- eða öðrum raunafréttum, eins og til sárabóta.
En útvarpið blessað gerir enn meir og betur. Það held-
ur uppi kostgæfilega stöðugum skóla, til kenslu og undir-
búnings undir. dansferðina og ,,böllin“ fyrir hvern daginn,
með látlausum, mjög samviskusamlegum flutningi heill-
andi danslaga og „balla-músikur“ eftir hæstu og nýjustu
tísku í „yppurstu menningar ‘-löndum. Og varla er nokk-
urt kvöld látið enda danslagalaust. Já, og svo alvarlega og
hátíðlega er nú þetta ,,menningarstarf“ rekið, að því er
Kóbinson Krúsée.
Þetta er barnabókin, sem lesin hefir verið af þúsundum og'
aftur þúsundum barna um allan heim, og- á jafnt erindi til
barnanna í dag eins og' þegar hún var skrifuð.
Gefið börnum yðar þessa bók, það er ekki hægt að gefa
þeim aðra betri. Pæst í öllum bókaverslunum.
helgaður æði drjúgur tími af síðkvöldi og nótt næstum því
hvers einasta Drottinsdags- næstum því alt árið, svona
þetta vanalega til kl. 12 um miðnættið. og þó nokkrum
sinnum til kl. 3 að nóttu eða lengur. Er þá ekki valið af
'verri endanum, en útvarpað þeim allra kostulegustu dansa-
lögum og fínustu ballahljómlist, hoppandi, spriklandi fjör-
ugum, sykursætum, dúnmjúkum, dillandi, seiðandi dátt,
og þá stundum svo ótrúlega listilega, að auðvelt er að
heyra, finna og jafnvel sjá, út á ystu annnes og innst til
dala, alla hina ljúflegu, töfrandi fótamenningu, svo að
liggur við, að jafnvel „karí og kerling í koti sínu“, jafnt
og „kongur og drottning í ríki sínu“ fari að taka til fót-
anna — auk heldur ungdómurinn. Hann kemst auðvitað
allur blátt áfram á háa loft og hreyfingu, eins og til er
ætlast og vænta má; og harmar þá helst það eitt, ýmist
hátt eða í hljóði, að geta nú ekki komist, eða verið í verki
með annari eins eða sömu menningu. En þetta er honum
þó ekki bláónýtt. Því að á þenna hátt lærir hann þó fóta_
burðinn, og fleiri viðeigandi, hreyfingar, og stendur því
miklu betur að vígi til að verða fljótt fullnuma, hvenær
sem tækifærin gefast til að komast þangað, þar sem fólkið
flest er svona leikandi kátt og dansandi glatt. Öll þessi
helgi-kvöld og þessar dýrðlegu nætur er fólk því alls ekki
ætlað að sofa, eins og skötur eða rottur, svo sem geta má
nærri, heldur auðvitað að vera vel vakandi og læra og æfa
hina fögru, hollu og ljúfu list. Það er líka margt kvöldið
og mörg nóttin, bæði sýknt og heilagt sem blessað fólkið.
helst hið yngra, og þó nokkurt slangur af því eldra, vakii'
hamingjusætt, og vinnur sig, með gleði, heitt og sveitt, og
jafnvel þreytt fyrir þessa unaðslegu og göfugu næturlisb
sem vissulega ber að meta fult eins’ góða og gagnlega og
hverja aðra uppbyggilega dagvinnu, enda er það gert oft
og víða — já, meir en svo. Því að oft og víða fer mörg'
dagvinnan til undirbúnings, og margri er frestað eða alveg
slept vegna hins mikilsverða næturlistiðnaðar, eins og
eðlilegt er og vera ber hjá farsælu fólki í hagsældai’-
landi, þar sem ,,menningin“ er komin svo hátt og langt.
að „lífið allt er leikur og líður tra-la-la‘ .
Framhald. __
laafoldarpraiiitMniCja k.í.