Selfoss - 20.11.2014, Blaðsíða 9

920. Nóvember 2014
Vanlíðan stúlkna kom
fram löngu seinna
Tíminn sem fylgdi efnahags-hruninu á Íslandi er ekki liðinn. Olweusaráætlunin er
mikilvægt „verkfæri“ sem beita þarf
til að auka öryggi nemenda og rétta
af kúrs þar sem það á við. Hér er fjall-
að um stöðu stúlknanna sérstaklega.
Í kreppunni sem kom yfir Svíþjóð
fyrir hartnær tveimur áratugum kom
í ljós að kreppan skall á stúlkunum
seinna – eftir kreppu voru einkennin
að koma í ljós. Vanlíðan birtist sem
sagt löngu seinna.
Fleira þarf að hafa í huga. Lang-
tíma-afleiðingar. Nefni aðeins eitt til
að benda á mikilvægi heildsteyptrar
eineltisáætlunar. Nýjar rannsóknir
leiða í ljós að helmingur „brott-
fallsnemenda“ í framhaldsskólum í
sömu Svíþjóð segja ástæður þess að
þau gáfust upp vera EINELTI sem
þau lentu í.
Það er skýrt að það er allra hagur
að vinna vel gegn einelti í skólum
og fyrir skólabrag þar sem einelti
og annað ofbeldi þrífst ekki. Enn
meiri ástæða nú en nokkru sinni að
vera á vaktinni. Í samfélagi sem er
flóknara með hverju árinu. Og þar
sem samskipti barna og unglinga
verða hinum fullorðnu ósýnilegri.
Þau ferðast um í netheimum sem við
skiljum vart, við erum langt á eftir
og vitum of lítið um þau siðferðis-
legu gildi sem þar eru. Við höldum
enn að börnin fylgist með RÁS 1 í
Ríkisútvarpinu.
Aldrei fyrr hefur verið eins mikil
ástæða til að vernda og hlúa að börn-
unum. Skapa þeim heim sem veitir
öryggi og þar sem virðing og traust
eru lykilorð.
Olweusaráætlunin á erindi til okk-
ar allra á Íslandi í dag og um ókomna
framtíð.
ÞHH
nemendur og foreldrar mynda eina
samfellda keðju í hverjum skóla. Og
verkefnið teygir sig út í grenndar-
samfélagið. Áætlunin er forvarnar-
verkefni. Markmiðið er að mynda
skólasamfélag þar sem einelti og
annað andfélagslegt atferli þrífst
ekki. Þar sem börnum og ungling-
um líður vel. Þar sem þau búa við
öryggi og traust ríkir innan skóla
sem og milli skóla og heimilis. Og
borin ómæld virðing fyrir þeim.
Komi upp einelti eða grunur sé um
einelti er unnið faglega samkvæmt
viðurkenndu vinnulagi Olweus-
aráætlunarinnar.
Sami andi og vinnubrögð í
skóla sem fyrirtæki.
Olweusaráætlunin hefur fyrst og
fremst verið nýtt í grunnskólum á
Íslandi. Umgjörðin er hins vegar
mjög svipuð, hvort sem um er að
ræða leik-, grunn- eða framhalds-
skóla. Og reyndar líka í fyrirtæki.
Áherslurnar eru hinar sömu. Mark-
miðin sömuleiðis.
Því ber að fagna því sérstaklega að
fræðsluyfirvöld og löggjafinn hafi
styrkt aðgerðir gegn einelti með
skýrari ákvæðum sem skólum ber
að fylgja (sjá frekar í sér texta). Enn
sem komið er nær reglugerðin um
ábyrgð og skyldur aðila í skólasam-
félaginu aðeins til grunnskóla. Það
er eðlilegt að sömu kröfur og óskir
muni fylgja í reglugerðum fyrir önn-
ur skólastig á Íslandi. Og þess óska
ég að skýrari reglur gildi um allar þær
stofnanir og félög þar sem ungt fólk
ver stundum. Fyrirmyndin er þegar
komin í Olweusaráætluninni.
Samantekt og myndir:
Þorlákur Helgi Helgason
Sjá nánar á næstu síðu