Hafnarfjörður - Garðabær - 13.06.2014, Blaðsíða 12

Velkomin til Húsavíkur!
4. Landsmót UMFÍ 50+
Íþrótta- og heilsuhátíð!
ÞingeyjarsveitNORÐURÞING
Keppnisgreinar:
Blak, boccia, bogfimi, bridds, dráttavélaakstur, fjallahlaup, frjálsar, íþróttir,
golf, hestaíþróttir, hrútadómar,jurtagreining, línudans, pútt, pönnukökubakstur,
ringó, skák, skotfimi, stígvélakast, sund, sýningar, þríþraut.
Húsavík 20.–22. júní 2014 Skráning: umfi.is
Skráðu þig, þitt fyrirtæki eða hóp til leiks á www.ganga.is
Skeifan 3E-F · Sími 581-2333 · rafver@rafver.is · www.rafver.is
K Ä R C H E R S Ö L U M E N N
V E R T U Á Ö R U G G U M S T A Ð
K 2.21
110 bör max
360 ltr/klst
K 4.200
130 bör max
450 ltr/klst
K 7.700/K 7.710
160 bör max
600 ltr/klst
K 5.700
140 bör max
460 ltr/klst
Háþrýstidælur
Þegar gerðar eru hámarkskröfur
T 400
Snúningsdiskur
Fyrir pallinn,
stéttina o.fl.
13. júní 2014
Ögn um vinnubrjálæðinga
Undanfarna þrjá áratugi hefur vinnuvikan á Íslandi styst um sem jafngildir um einni
vinnustund. Þeir sem muna síðustu
tvo til þrjá áratugi gera sér grein fyrir
því við svolitla umhugsun að allskyns
vélar hafa tekið yfir ýmis störf – en
að við höfum ekki nýtt okkur þessa
staðreynd til að vinna minna. Í nútím-
anum, sem dæmi, eru einstakar vörur
í verslunum ekki lengur merktar með
verðmiða, heldur er vöruflokkurinn
merktur með merkimiða í hillu, jafn-
vel eins konar rafrænum merkimiða
sem breytist sjálfvirkt í takt við verð í
tölvukerfi viðkomandi verslunar. Það
er því engin þörf lengur til að merkja
hverja og eina vöru, eins og áður var,
með tilheyrandi vinnusparnaði. Og
breytingar sem þessar hafa ekki bara
átt sér stað í verslunum; þær hafa átt
sér stað um allt hagkerfið – sjálfvirknin
er allstaðar í kringum okkur.
Gætum við nýtt okkur þetta til að
stytta vinnutímann? Augljóslega, fyrst
tæknin er farin að gera svona mikið
fyrir okkur. En aðalástæðan fyrir því
vinnutíminn hefur lítið styst er að
skemmri vinnutími er ekki atvinnu-
rekendum í hag; það er hverjum þeirra
almennt í hag að halda vinnutímanum
jafn löngum, segja því starfsfólki upp
sem er ekki „nauðsynlegt“, eftir að
nýjar vinnusparandi aðferðir hafa
verið teknar upp og láta aðra vinna
jafn lengi eftir sem áður. Með þessu
móti hagnast atvinnurekandinn meira,
með því að spara við sig í launakostn-
aði. Á móti kemur að fólk sem missir
vinnuna með þessum hætti þarf að
finna aðra, þar sem vinnutíminn er
líklega jafn langur og áður. Þetta er
höfuðástæðan fyrir því að vinnutíminn
hefur ekki styst þrátt fyrir að tæknin
hafi breytt vinnuháttum jafn mikið og
raun ber vitni.
Og ástæða þess að þetta er hægt, er
að stéttarfélögunum hefur ekki tekist
að breyta valdajafnvæginu á vinnu-
markaðnum á þann veg að launafólk
hafi yfirhöndina, sem auðvitað gerir
atvinnurekendum – stórum sem
smáum – kleift að fara sínu fram þegar
tækninýjungar koma fram.
En af hverju eru stéttarfélögin ekki
sameinuð og taktviss, í baráttu fyrir að
breyta þessu valdajafnvægi? Fyrir því
eru nokkrar ástæður:
Í fyrsta lagi er það arfleifð þjóðar-
sáttarinnar. Forsvarsmenn stéttarfé-
löganna virðast hafa bitið það í sig
að kjarasamningar megi helst aldrei
„rugga við“ hagkerfinu á neinn mark-
verðan hátt; kjarasamningar verði alltaf
að fylgja vissri forskrift, þar sem er
samið um flata launahækkun fyrir alla
helstu samningshópa, helst án verk-
falla – ella sé voðinn vís og ástandið
í samfélaginu verði eins og það var,
fyrir þjóðarsáttina. Fyrir vikið breytast
fyrirbæri eins og vinnutími lítið, enda
er litlu við hróflað í kjarasamningum.
Í öðru lagi virðist viss hagfræðilegur
þankagangur hafa yfirtekið stéttarfé-
lögin; þar starfar fólk sem vinnur í
anda þeirra hagfræðihugmynda sem
ríkjandi eru í samfélaginu, en innan
þeirrar hugmyndafræði leyfist ekki
að hugsa um hvernig megi draga úr
vinnutíma, dreifa vinnunni á fleiri
hendur, eða nokkuð í þeim dúr. Eina
raunhæfa leiðin, frá sjónarhóli þessarar
hugmyndafræði, er að stækka í sífellu
umfang hagkerfisins; sem sé, auka sí-
fellt viðskipti og neyslu. Sem dæmi,
þá telst það betra innan þessarar hug-
myndafræði að fólk vinni meira, ef
það býr til meira af verðmætum, sem
seljast, en ef það stundar nám þar sem
það lærir að skilja heiminn.
Í þriðja lagi er sem stéttarfélögin setji
sér ekki markmið til að vinna að. Ég hef
setið marga fundi með ýmsum stéttar-
félögum þar sem vandamálin tengd
styttingu vinnutímans – og raunar ýmis
önnur vandamál – eru rædd, en án þess
að fundarmenn geti komist að niður-
stöðu um hvað gera skal. Raunar hef
ég tekið eftir því að menn eiga að til að
fara í hringi með umræðurnar, sömu
vandamálin eru tjáð aftur og aftur. Af
hverju þetta er, er ekki gott að segja.
Ein ástæðan er kannski sú að menn eru
að reyna að tækla of mörg vandamál í
einu, eða þeir hreinlega sjái enga leið
út úr vandamálunum. En eitt er alveg
ljóst: Stéttarfélögin verða að taka sig á í
þessu efnum og setja sér skýr markmið,
sem þau vinna að.
Vandamálin eru eflaust fleiri. Það er
öruggt mál að vandamál stéttarfélag-
anna lúta alls ekki að einhvers konar
óhollustu gagnvart launafólki; það er þá
undantekning. Vandamálið er kannski
að stéttarfélögunum vantar endurnýjun
á hugmyndafræði sinni? Og þau vantar
að losa sig undan viðjum vanans?
Höfundur er
Guðmundur D. Haraldsson
Stjórnarmaður í Öldu - félagi
um sjálfbærni og lýðræði
12
Fólk vinnur við ýmis störf. Greinarhöfundur spyr hvers vegna stéttarfélög
séu ekki sameinuð í baráttu til að auka áhrif launafólks.
Höfum rútur af öllum
stærðum og gerðum,
vel búnar til aksturs
hvort sem er innan
eða utanbæjar.
ÞÓRSMÖRK OG
LANDMANNALAUGAR

Daglegar ferðir frá 14. júní til 8.
september. Ekið í Langadal, Bása og
að skála í Landmannalaugum. Tilvalið
að fara dagsferð eða gista á milli
ferða. Skoðið tímatöflur og
brottfararstaði á trex.is.
Hesthálsi 10 - 110 Reykjavík - sími: 587 6000 - info@trex.is - www.trex.is
TAKTU RÚTU!
Bókanir &upplýsingar á TREX.IS
LEITIÐ TILBOÐA!