Fréttir - Eyjafréttir - 19.02.1998, Qupperneq 6

6
Fréttir
Fimmtudagur 19. febrúar 1998
Útgerðarfélag Vestmannaeyja kaupir Breka VE ásamt 1700 tonna kvóta:
Listaskólinn:
Stef m að öflugu útgerð-
arfélagi á landsvfsu
-Viðbrögðin ótrúleg, segir Guðjón Rögnvaldsson, einn afstofnendum félagsins
Á sunnudagskvöldið var gengið frá
kaupum Útgerðarfélags Vest-
mannaeyja á togaranum Breka VE
ásamt 1700 tonna kvóta. Útgerðar-
félagið verður formlega stofnað í
dag en þegar skrifað var undir
kaupsamninginn lágu fyrir
hlutafjárloforð upp á 190 milljónir
króna en stefnt er að því að hlutafé
ÚV verði 250 til 300 milljónir. Þá
eru í gangi viðræður um kaup ÚV á
Gullborgu VE og Hrauney VE
ásamt veiðiheimildum.
Þeir sem aðallega hafa staðið að
þessu eru útgerðarmennimir Guðjón
Rögnvaldsson og Viktor Helgason
sem ásamt Þórði Rafni Sigurðssyni
útgerðarmanni, Aðalsteini Sigurjóns-
syni, fyrrum útibússtjóra íslandsbanka
í Vestmannaeyjum og Guðjóni
Hjörleifssyni bæjarstjóra hafa myndað
starfshóp um söfnun hlutafjár og
kaupin á Breka VE.
„Upphatið að stofnun félagsins eru
skrif um fækkun báta í Eyjum og að
verið var að auglýsa báta til sölu ásamt
aflaheimildum," segir Guðjón Rögn-
valdsson í samtali við Fréttir. „Okkur
Viktori var kunnugt um að Breki væri
til sölu sem varð til þess að við fórum
af stað með að stofna félagið.
Undirtektir fóru langt fram úr okkar
björtustu vonum og eru þær hreint
ótrúlegar. Á sunnudaginn lágu fyrir
staðfest hlutafjárloforð frá 23 aðilum
upp á 190 milljónir króna en
takmarkið er að safna 250 til 300
milljónum. Aðrir 23 em að hugsa
málið og eigum við von á svörum frá
þeim á næstu dögum. Enn fleiri hafa
haft samband og vilja komast í
hópinn.“
Guðjón segir að viðbrögðin hafi
komið mönnum í opna skjöldu og
megi helst Ifkja þeim við vakningu til
endurreisnar atvinnulifi í ^^^anna-
eyjum. „Flestir útgerðarmenn í
bænum eru meðal hluthafa en
viðbrögðunum verður kannski best
lýst með orðum mannsins, sem sagðist
eiga 16 barnaböm hér í Eyjum. Sá
hann ekki betri tryggingu fyrir framtíð
þeirra hér í bæ en að fjölga hér bátum
og auka kvótann. Þá má geta þess að
margir á Reykjavíkursvæðinu hafa
haft samband og vilja gerast
hluthafar."
Stefnan er að Útgerðarfélag Vest-
Kaupsamningurinn handsalaður.
mannaeyja verði almenningshluta-
félag og segir Guðjón mikilvægt að
sem flestir bæjarbúar leggi félaginu lið
með hlutafjárkaupum. .Jslandsbanki
og Sparisjóðurinn hafa ákveðið að
koma til móts við alla þá bæjarbúa
sem vilja kaupa hlut í félaginu. Okkar
hugur stendur til þess að ÚV verði
mjög öflugt útgerðarfyrirtæki á
landsvísu og því er mikilvægt að sem
flestir komi að málinu. Hagur allra
bæjarbúa er að útgerð í Vest-
mannaeyjum nái sama styrk og var
hér fyrr á árum og nú er tækifæri til
þess. Það er strax stór áfangi að okkur
tekst að halda Breka í bænum og kaup
á Hrauney og Gullborgu VE eru
komin á viðræðustig. Hafa eigendur
beggja bátanna lýst yfir áhuga á
viðræðum við okkur. Auk þess erum
við með fleiri jám í eldinum," sagði
Guðjón og er þar um að ræða kaup á
bát og aflaheimildum annars staðar
frá.
Námskeiðísögu
og örnefnum
Eyjanna
Listaskóli Vestmannaeyja
hyggst standa fyrir námskeiði,
þar sem fjallað mun verða um
sögu Vestmannaeyja og tengsl
hennar við örnefni Eyjanna.
Ólafur Týr Guðjónsson framhalds-
skólakennari mun hafa yfirumsjón
með námskeiðinu en hann hefur
verið að afla fanga í bók um þessi
efni og fékk nýlega styrk úr Menn-
ingarmálasjóði Sparisjóðsins til
útgáfu á bók um ömefni Vest-
mannaeyja.
Ólafur segir að námskeiðið sé til
komið vegna fyrirspurnar frá
Amari Sigurmundssyni, en Ólafur
sfðan fært málið í tal við Sigurð
Sfmonarson. í framhaldi af því var
ákveðið að reyna að halda
námskeið. Hann segir að nám-
skeiðið muni ekki verða í mjög
föstum skorðum, þannig að það fái
að þróast eftir áhuga og vilja þeirra
sem taka þátt. „1 hverri kennslu-
stund er reiknað með að taka fyrir
ákveðið viðfangsefni, sem tengist
mannlífinu í Eyjum fyrr á tímum
og tjalla um það í sem víðasta
samhengi. Það er reiknað með
einhverjum verkefnum, en fyrst og
fremst er hugmyndin að rnenn geti
skipst á skoðunum í fjörugum
umræðum. Ég reikna með því að
margir sem koma á námskeiðið
muni hafa meiri þekkingu og
fróðleik á takteinum en ég bý
nokkum tíma yfir varðandi ömefni
og sögu eýjanna."
Ólafur segir að nú þegar haft
fimm manns skráð sig og töluveit
sé um fyrirspurnir. „Við stefnum
að því að hafa helst ekki fleiri en
tíu manns á námskeiðinu, en ef
þátttaka verður góð er möguleiki á
því að halda annað námskeið
sfðar. Ntímskeið af þessu tagi eru
óháð veðri og vindum ef svo má
að orði komast og hægt að halda
það hvenær sem er ársins."
Ólafur bætir við að hugsanlega
verði farið í vettvangsferðir í lok
námskeiðsins, en það mun alger-
lega vera á valdi hópsins.
Námskeiðið hefst 26. febrúar í
Listaskólanum við Vesturveg og
mun kennslan fara fram á fimmtu-
dögurn tvær klukkustundir í senn
næstu sex vikur, eða til 2. apríl.
Sigurgeir Jónsson
skrifar
tuf&eqi
Af atvinnu
Þá eru hjól atvinnulífsins tekin að snúast að nýju
í Vestmannaeyjum, öllum til ómældrar gleði.
Blessuð loðnan virðist að vísu ætla að verða
eitthvað seinna á ferðinni en oft áður en það
hefur svo sem gerst fyrr. Nú er bara að vona að
almættið líti til okkar náðugum augum og gefi
bæði góðan byr og glæsileg aflaköst.
Bæði loðnu- og síldveiðar beina hugum okkar
að því hve háðir fbúar Vestmannaeyja eru
sjávarfangi og hafa alltaf verið. Næstu árin og
líklega áratugina verður það áfram, við komum
til með að þrífast og lifa á því sem dregið er úr
djúpunum. En viðtal við gamalreynda fisk-
vinnslukonu í síðustu Fréttum vakti skrifara til
umhugsunar um það hversu lengi það yrði. Sér-
staklega voru það þau orð hennar að stétt
ftskverkunarfólks heyrði brátt til liðinni tíð,
áhugi virtist þverrandi fyrir vinnu við ftsk. Nú
orðið lítur ungt fólk orðið á það sem hinn
ágætasta hlut að fá sumarvinnu í fiski meðfram
námi. En að fólk hugi að fiskvinnslu sem fram-
tíðarstarfi er orðið næsta fátítt. Skrifari hefur
gegnum tíðina oft heyrt nemendur sína taka til
orða eitthvað á þessa leið þegar þeir hafa verið
spurðir um framtíðaráform sín: „Ég ætla sko
ekki að vinna í fiski alla tíð eins og hún
mamma.“ Raunar hefur skrifari um það grun að
á sumum heimilum sé frekar ýtt undir þetta
viðhorf, það sé eitthvað niðrandi við að vinna í
ftski, rétt eins og þegar konur segja: „Ég er nú
bara húsmóðir." Svo er það opinbert leynd-
armál að víða á landinu, t.d. á Vestijörðum, fást
íslendingar ekki til að vinna í fiski, flytja þarf
inn mikið af vinnuafli annars staðar frá. Þetta
bendir óneitanlega til þess að ftskvinnsla sé á
fallandafæti.
í dag er það staðreyndin að rúm 70% af út-
flutningsafurðum íslendinga eru fiskur. Fyrir
um 30 árum var sama tala 95%. Árið 2020 gæti
sama tala verið komin í 50%. Nýjar greinar eru
stöðugt að hasla sér völl og skapa verðmæti í
útflutningi. Þar ber hvað hæst stóriðju en nú eru
teknar að renna ýmsar grímur á fólk vegna
frekari útþenslu hennar, ekki síst frá
náttúrufræðilegu sjónarmiði. Stóriðja er
nefnilega mengandi fyrirbæri og með hverju
stóriðjuverinu sem rís minnka möguleikar okkar
á að stæra okkur af hreinasta umhverfi í heimi.
En þá er það spumingin, við hvað ætla
íslendingar að starfa í framtíðinni þegar fólk vill
ekki vinna í ftski og stóriðja verður takmörkuð.
Ekki tekur verslun og þjónusta endalaust við og
þær greinar era ekki beint gjaldeyrisskapandi,
nema þá útflutningsverslun. Á undanfömum
árum hafa íslendingar verið að geta sér gott orð
fyrir hugvit. Lýsandi dæmi um það er
samningur upp á litla 15 milljarða sem nýlega
var gerður við fyrirtækið Erfðagreiningu og
krefst hámenntaðs fólks til starfa.
Fyrir svo sem aldarfjórðungi hefði verið
hlegið að þeim sem leyft hefði sér að halda því
ifam að á næstu öld yrðu helstu tekjur íslendinga
af hugviti fólks og menntun. Þá voru uppi raddir
um að breyta menntaskólum á landsbyggðinni í
fóðurkögglaverksmiðjur og taka húsnæði í eigu
Háskólans undir skreiðargeymslur. Þetta er ekki
sagt í gríni, til voru menn sem meintu þetta í
fúlustu alvöru.
I Vestmannaeyjum hristu margir höfuðið
þegar ákveðið var að opna hér útibú frá Háskóla
Islands, opna rannsóknastöð, Náttúrustofu og
stofna Þróunartélag. Svo kórónaði Listaskólinn
allt saman. Skrifari heyrði oft raddir á borð við:
„Hvað höfum við eiginlega við þetta að gera,
væri ekki nær að verja fé til einhvers annars?"
Skrifari er þess fullviss að fiskur og
fiskvinnsla eiga eftir að verða þungamiðjan í
Vestmannaeyjum langt fram á næstu öld. En
hann er þess líka fullviss að aðrar greinar eiga
eftir að taka við af ftskvinnslunni í æ ríkari mæli
eftir því sem árin líða. Þessi er þróunin og við
henni verður ekki spomað. Enska borgin Hull er
líklega hvað nærtækasta dæmið um slfkt. Sú
borg var langt ffarn yftr miðja þessa öld stærsti
útgerðarstaður Englands og nánast allt sem þar
byggðist upp á fiski. Þegar ftskveiðar frá Hull
nánast hrundu, bæði með minnkandi afla í
Norðursjó og stækkun ftskveiðilandhelgi
annarra þjóða, fóru ráðamenn í Hull ekki að
gráta heldur brettu upp ermar og sneru dæminu
við. Nú er Hull einhver mesta verslunar- og
viðskiptaborg Englands og gífurlegur út- og
innflutningur sem fram fer þar. Borgin stendur
nú á enn styrkari fótum en á gósentímum
togaraflotans sem þaðan var gerður út og malaði
gull. í dag er bara enn meira malað af gulli í
Hull, með öðrum aðferðum.
Skrifari er sannfærður um að þær stofnanir,
sem nýlega hefur verið komið upp í Vest-
mannaeyjum og hann nefndi fyrr í þessum pistli,
eiga eftir að verða bæjarfélaginu hin ágætasta
lyftistöng þegar tímar líða.
Sigurg.