Harmoníkan - 01.10.1994, Qupperneq 22

Toralf
Tollefsen
80 ára
Þann 26. ágúst s.l. varð norski harmoníkuleikarinn Toralf
Tollefsen áttræður. Hann er án efa þekktastur allra erlendra
harmoníkuleikara hér á landi og sennilega enginn, sem á
annað borð hefur eitthvað hlustað á harmoníkutónlist, sem
ekki hefur heyrt á hann minnst.
Á afmælisdaginn var Tollefsen sent eftirfarandi símskeyti:
Pá vegne islandske trekkspillere sender jeg hjertligste
gratulasjoner pá 80 - ars dagen. Hjertelig tak for kon-
sertturene dine i Island, og for den store innflytelse du
har hatt pá islandske trekkspillere.
Landsforbundet for islandske trekkspillere
Ágeir S. Sigurðsson formann.
(Fyrir hönd íslenskra harm-oníkuleikara sendi ég
hjartanlegustu hamingjuóskir á 80 ára afmœlisdaginn.
Hjartans þakkir fyrir tónleikaferðir þínar á íslandi, og
fyrir þau miklu áhrif sem þú hefur haft á íslenska har-
moníkuleikara.
Landssamtök íslenskra harmoníkuleikara
Ásgeir S. Sigurðsson formaður)
Sennilega eiga margir plötur og snældur með leik
Tollefsens, bæði nýlegt og gamalt efni og þar á meðal eru
nokkur íslensk lög. Haraldur Þórarinsson Kvistási í
Kelduhverfi er einn aðdáenda hans og hefur safnað ótrúlega
mörgum hljóðritunum Tollefsens. Enn má heyra fólk tala um
Tollef-sen frá því að hann kom til landsins á árunum 1952 og
1953 og hélt tónleika víðsvegar um landið og í Morg-
unblaðinu frá 26. október 1952 var haft eftir Braga Hlíðberg:
„..Tœkni Tollefsen erfrábœr og öll meðferð mjög smekkvís
og vandvirknisleg. Hánorrœnt yfirbragð hans og látlaus,
viðkunnanleg framkoma á sviðinu heillaði áhoifendur þegar í
stað. - Það þatfmeira en meðalmann til að halda fullum sal í
Austurbœjarbíói í „spenningi“ í fullar tvœr stundir, en það
tókst Tollefsen.. “
Toralf Lois Tollefsen er fæddur 26. ágúst í Fredrikstad, en
flutti snemma til Osló. Hann sýndi snemma mikinn tónlist-
aráhuga og varð strax hugfanginn af harmoníkunni sem var
efst á óskalista hans sem ungs drengs. En faðir hans hafði
ekki efni á að kaupa harmoníku, en heldur en ekkert, fór hann
með soninn í hljóðfæraverslun og keypti handa honum
munnhörpu. Sá stutti greip munnhörpuna tveim höndum og
settist á tröppumar fyrir framan verslunina og hóf að leika
fyrir vegfarendur, sem hópuðust að. Síðar fór hann að læra á
fiðlu, en alltaf var það harmoníkan sem heillaði. Hann fékk
að lokum harmoníku og þegar hann var aðeins átta ára gamall
kom hann fram sem harmoníku-leikari ásamt Svend, yngri
bróður sínum.
Síðar komst hann í kynni við Ottar E. Akre og naut hann
tilsagnar hans í hálft annað ár. Tollefsen varð fljótlega kunnur
og virtur harmoníkuleikari á öllum Norðurlöndunum en
heimsfrægð hlaut hann eftir að hann fluttist til Bretlands.
Þegar árið 1936 kom hann fram í vikulegum þáttum hjá bres-
ka ríkisútvarpinu BBC. Á þessum árum fór hann að spila með
sinfóníuhljómsveitum sem einleikari. Hann tók að flytja
stærri tónverk, sem hann oft á tíðum útsetti fyrir harmoníku
og það varð til þess að hann hlaut heimsfrægð fyrir. Við það
opnuðust leiðir til að halda tónleika í virtum tónleikasölum,
þar sem harmoníkan hafði ekki haft aðgang að áður, eins og
t.d. Royal Albert Hall, Times Hall og Wigmore Hall. Það má
segja að hann hafi haldið tónleika um allan heim, í Afríku,
Ameríku, Ástralíu og að sjálfsögðu víðsvegar um Evrópu.
Á sjötta áratugnum flutti hann aftur til Noregs og hefur
starfað og verið búsettur í Osló síðan. Norska Landssam-
bandið minntist þessara tímamóta með því að halda hátíð 16.
október í „Oslo Konserthus“, og eins hefur útgáfufyrirtækið
„Norrilds Musikk“ gefið út geislaplötu með leik Tollefsens og
einnig bók um hann, sem harm-oníkuleikarinn Jon Faukstad
ritstýrir.
Þ.Þ.
Munið aö greiða áskriftina!
22