Fréttablaðið - 21.01.2014, Blaðsíða 10

21. janúar 2014 ÞRIÐJUDAGUR| FRÉTTIR |
„Það er unnið að málinu í innan-
ríkis- og utanríkisráðuneytinu
og þegar það hefur tekið á sig
skýrari mynd munum við keyra
á þetta. Við munum ræða þetta
sérstaklega í febrúar þegar varn-
ar- og utanríkisráðherrar Norð-
urlandanna heimsækja okkur
til Íslands,“ segir Gunnar Bragi
Sveinsson utanríkisráðherra
spurður um alþjóðlega leitar- og
björgunarmiðstöð á Íslandi, en
ráðherra vék að málinu í ræðu
sinni á norðurslóðaráðstefn-
unni Arctic Frontiers í borginni
Tromsö í Noregi
í gær.
Gunnar Bragi
segir í viðtali
við Fréttablað-
ið að horft sé
til Keflavíkur-
flugvallar fyrir
grunnstarfsem-
ina, enda sé þar
allt til staðar.
Hins vegar sé verið að skoða
hvort ástæða sé til að dreifa
starfseminni víðar um landið, en
það er einmitt til skoðunar í ráðu-
neytunum.
Hugmyndin kom fyrst fram í
sumar þegar Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson forsætisráð-
herra fundaði með Anders Fogh
Rasmus sen, framkvæmdastjóra
Atlantshafsbandalagsins. Forsæt-
isráðherra ræddi þá sérstaklega
um málefni norðurslóða og mik-
ilvægi þess að byggja upp inn-
viði á norðurslóðum, ekki hvað
síst á sviði leitar og björgunar.
Ísland væri vel í stakk búið til
að fóstra slíka miðstöð í krafti
þekkingar og ekki síst staðsetn-
ingar landsins. Slíkt yrði í sam-
starfi allra ríkja norðurslóða,
en NATO ætti líklega aðkomu að
starfseminni með starfsfólki og
tækjabúnaði.
Gunnar Bragi kom víða við
í ræðu sinni og, eins og aðrir
ræðumenn, vék að álitamálum
sem tengjast hlýnun jarðar fyrir
norðurslóðir. Makrílveiðin við
Ísland væri jákvæð hlið þeirr-
ar þróunar en hann sagði jafn-
framt að ýmsar hættur kynnu að
leynast hinum megin við hornið.
Með hlýnun sjávar væri ekki loku
fyrir það skotið að mikilvægir
nytjastofnar Íslands gætu leit-
að norðar í kaldari sjó, og tiltók
þorsk, síld og loðnu sem dæmi.
Alþjóðleg björgunarmiðstöð
líklega staðsett í Keflavík
Mögulega er ástæða til að hafa starfsemi leitar- og björgunarmiðstöðvar víðar en bara í Keflavík, segir utan-
ríkisráðherra. Sjávarútvegsráðherra Noregs segir að ekki verði hnikað frá stefnu Noregs í makríldeilunni.
BJÖRGUNARSVEIT Horft er til þess að alþjóðleg björgunarmiðstöð verði staðsett á
Keflavíkurflugvelli þó mögulegt sé að hún verði með starfsstöðvar víðar á landinu.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Elisabeth Aspaker, sjávarútvegs-
ráðherra Noregs, talaði á undan
Gunnari Braga á ráðstefnunni, og er
vert að minnast á hennar framlag
um makríldeiluna. Hún lýsti yfir
vonbrigðum sínum með að ekki
hefði náðst samkomulag, þrátt
fyrir tilraunir til samningagerðar í
fimm ár, en tók sérstaklega fram að
Noregur nálgaðist þá deilu út frá því
grundvallarsjónarmiði Norðmanna
að eignarhald á tilteknum fiskistofni grundvallaðist á
því hvar stofninn héldi sig yfir árið– eða landfræðilegri
dreifingu hans.
„Noregur lítur svo á að lausn deilunnar um hvernig
veiði á makríl skal skipt á milli strandríkjanna grund-
vallist á þessari reglu,“ sagði Aspaker. Hún bætti við
að hún tæki makrílinn sem dæmi um að deilt sé um
auðlindir á norðurslóðum, og eflaust verði það einnig
svo í framtíðinni. Hins vegar séu fá álitamál um svæðis-
bundna hagsmuni á norðurslóðum og því teldust
norðurslóðir eitt af friðsamari svæðum heims.
Gunnar Bragi hnykkti hins vegar á því í sinni ræðu að
makríllinn væri nú allt sumarið inni í íslenskri lögsögu
til að éta á sig vetrarforða. Eins sýndu vísindagögn að
makríll sé byrjaður að hrygna við Ísland og þar væri nú
vísir að stofni sem aldrei færi út úr íslenskri lögsögu.
Gunnar Bragi vék sérstaklega að jafnréttismálum í
tengslum við samvinnu ríkja á norðurslóðum. Ísland
mun, ásamt Noregi, leiða verkefni innan Norðurskauts-
ráðsins sem snýr að stefnumótun í jafnréttismálum á
svæðinu. Þessu starfi verður fylgt eftir með sérstakri
ráðstefnu sem haldin verður á Akureyri í október
næstkomandi.
DEILT UM AUÐLINDIR Á NORÐURSLÓÐ
GUNNAR BRAGI
SVEINSSON
ELISABETH
ASPAKER
BRESKT HJÚKRUNARFÓLK David
Cameron forsætisráðherra í heimsókn.
NORDICPHOTOS/AFP
BRETLAND Síðar á þessu ári munu
lyfja- og tryggingafyrirtæki í
Bretlandi geta keypt upplýsingar
um sjúklinga af breska heilbrigð-
iskerfinu, NHS.
Nýju reglurnar taka gildi
í mars, en þá verður hægt að
afhenda fyrirtækjunum gögn um
ýmsa sjúkdóma sem hrjáð hafa
einstaklinga, svo sem krabba-
mein og geðræn vandamál. Þá
verða gögn um drykkjuvenjur og
reykingar sjúklinga meðal þess
sem hægt verður að selja.
Þessar nýju reglur hafa sætt
gagnrýni og óvissa virðist vera
um hvort reglum um persónu-
vernd sé fullnægt. - gb
Breska heilbrigðiskerfið:
Seld verða gögn
um sjúklinga
DANMÖRK Nefnd skipuð af
dönsku ríkisstjórninni leggur til
að hætt verði að skylda atvinnu-
lausa á bótum til að sækja nám-
skeið sem þeir hafa ekki áhuga
á. Slíkt sé sóun á opinberu fé og
tíma þeirra atvinnulausu.
Í staðinn eigi vinnumiðlunin og
atvinnulausir að koma sér saman
um hvaða námskeið verði sótt.
Frá þessu er greint á fréttavef
danska ríkisútvarpsins.
Nefndin, sem skipuð var í
febrúar í fyrra, segir þörf á
hnitmiðaðri ráðgjöf. - ibs
Atvinnulausir í Danmörku:
Skyldunám-
skeið sóun á fé
Svavar
Hávarðsson
svavar@frettabladid.is
Arctic Frontiers– ráðstefna um málefni
norðurslóða í Tromsö
➜ Makrílveiðin við Ísland
er jákvæð hlið á hlýnun
jarðar, en ekki loku fyrir það
skotið að mikilvægir
nytjastofnar Íslands geti
leitað norðar í kaldari
sjó, til dæmis þorskur,
síld og loðna, sagði utanrík-
isráðherra í gær.
ELTINGALEIKUR Stjórnendur verkefnisins hafa líkt erfiðleikunum við að lenda
geimfari á halastjörnu við flugu sem reynir að lenda á byssukúlu á flugi.
NORDICPHOTOS/AFP
VÍSINDI Vísindamenn Evrópsku
geimvísindastofnunarinnar hafa
staðfest að merki hefur borist frá
geimfarinu Rosetta. Æsilegasti
eltingaleikur vísindasögunnar
verður því að veruleika.
Geimfarið mun elta uppi hala-
stjörnu sem æðir um sólkerfið á
fjörutíu þúsund kílómetra hraða
og lenda á henni. Þetta er ein
flóknasta og metnaðarfyllsta vís-
indatilraun fyrr og síðar. Í um
tvö og hálft ár hefur geimfarið
Rosetta sofið vært í átta hundruð
milljóna kílómetra fjarlægð frá
jörðu.
Geimfarið á nú að beina sjón-
um sínum að halastjörnunni 67P/
Churyumov–Gerasimenko, sem er
fjögurra kílómetra breiður ís- og
aurhnullungur sem nú æðir í átt
að sólinni á 40 þúsund kílómetra
hraða á klukkustund.
Rosetta notar þyngdarafl rauðu
plánetunnar Mars til að byggja
upp hraða. Geimfarið mun skjóta
eins konar dráttartaug í hala-
stjörnuna og á endanum lenda
á yfirborði hennar. Stjórnendur
verkefnisins hafa líkt þessu við
flugu sem reynir að lenda á byssu-
kúlu í miðju flugi.
„Slíkt hefur aldrei verið reynt
áður. Þegar við höfum náð stefnu-
móti við hana munum við fylgja
henni eftir þegar hún fer næst sólu
og síðan mun hún koma til baka
aftur. Rúsínan í pylsuendanum verð-
ur svo þegar geimfar verður í fyrsta
skipti í sögunni látið lenda á sjálfri
halastjörnunni,“ segir Matthew
Taylor, stjórnandi verkefnisins. - khn
Geimfarið Rosetta vakið af rúmlega 2 ára svefni:
Eltir halastjörnuna
10