Skessuhorn - 18.06.2008, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 18. JÚNÍ
Fólki geng ur mis jafn lega að
finna ævi starf ið. Sum ir flækj ast sí­
fellt á milli starfa án þess að finna
sig nokkurn tíma. Svo eru aðr ir sem
detta, jafn vel ó vænt, inn í störf og
end ast þar ævi langt. Það var reynd­
ar ekki þannig hjá Guð mundi A
Ara syni, starfs manni Vega gerð ar
rík is ins í Borg ar nesi. Hann byrj­
aði ó vænt hjá því fyr ir tæki, þar sem
fað ir hans Ari Guð munds son var
lengi vega verk stjóri hjá Vega gerð­
inni. Guð mund ur byrj aði ung ur hjá
Vega gerð inni og hef ur unn ið þar
alla sína starfsævi. Hann var að láta
af störf um í lok síð ustu viku, föstu­
dag inn 13. júní, eft ir tæp lega 54 ára
starf, þar af tæp lega 50 ár sam fleytt.
Það seg ir sig sjálft að Guð mund­
ur hef ur lif að mikla breyt ing a tíma í
vega gerð á Ís landi. Hann rétt missti
þó af hest vagna væð ing unni í vega­
gerð á Ís landi, sem þótti þó bylt ing
á sín um tíma. Blaða mað ur Skessu­
horns hitti Guð mund á síð ustu
dög un um á skrif stof unni í Borg­
ar nesi. Hann var þá í þann mund
að ganga frá hlut um til að und ir­
búa að nýr mað ur tæki sæti hans á
skrif stof unni, en Guð mund ur hef­
ur um ára bil ver ið skrif stofu stjóri á
um dæm is skrif stof unni, síð ustu þrjú
árin fyr ir allt Norð vest ur svæði, sem
nær frá Hval fjarð ar botni norð ur í
Skaga fjörð og vest ur á firði.
Lærði að vinna
í sveit inni
„Upp vöxt ur inn hér í Borg ar nesi
var prýði leg ur. Ég var af næstu kyn­
slóð eft ir stríðs ár anna,“ seg ir Guð­
mund ur þeg ar æsk an og ung lings­
ár in ber ast í tal. „Ég var ekki nema
sex ára þeg ar ég var send ur í sveit
til Þor steins föð ur bróð ur míns á
Skálpa stöð um í Lund ar reykja dal.
Ég hafði á kaf lega gam an af þeirri
veru og lærði þar margt gagn legt,
svo sem að vinna. Mitt að al starf í
sveit inni var að reka kýrn ar og sjá til
þess að kind urn ar færu ekki í tún­
ið. Þetta vor um við að gera á milli
leikja. Svo þurfti að ná í klár ana í
hag ann og seinna fékk ég að setj ast
á hey vinnu vél arn ar sem hest un um
var beitt fyr ir. Það var rakstr ar vél in
sem mér var treyst fyr ir.
Keyrði fyrst bíl
12 ára gam all
Þeg ar Guð mund ur var í sveit­
inni á Skálpa stöð um fékk hann að
keyra bíl í fyrsta skipti. Það var
þeg ar Guð jón Guð munds son frá
Arkar læk, stofn andi Skófl unn ar á
Akra nesi, var að vinna á skurð gröfu
uppi í Lund ar reykja dal. „ Þetta var
sum ar ið sem ég var 12 ára. Guð­
jón átti glæsi leg an Dod ge Cari­
ol jeppa, M­140. Það var svaka leg
upp lif un að fá að setj ast und ir stýri
í jepp an um, ég man það alltaf. Við
keyrð um yfir lækj ar sprænu og dá­
lít ill straum ur var í miðj um lækn­
um. Þeg ar við vor um að koma á
lygn una við bakk an n hin um meg­
in þá stopp aði bíll inn. Mér var
ekki sama þeg ar Guð jón sagði að
nú hefði ég lík lega brot ið gír kass­
ann í bíln um. Ég sá þó fljótt að það
gæti varla ver ið fyrst ég heyrði eng­
in hljóð úr gír kass an um. Þá hafði
Guð jón í prakk ara skap sín um teygt
sig í stöng ina fyr ir milli kass ann og
sett bíl inn í hlut laus an.
Meira próf og
öku kennsla
Það lá beint við að læra á bíl
strax og ég hafði ald ur til. Ekki
nóg með það held ur sendi ég um­
sókn til sýslu manns um að fá að
taka meira próf ið. Hann kvaðst ekki
geta af greitt þá um sókn, þannig að
ég sendi hana á fram til dóms mála­
ráð herra og fékk að taka meira próf
17 ára gam all, eins og reynd ar ann­
ar jafn aldri minn. Við feng um síð­
an lög um sam kvæmt ekki rétt ind in
fyrr en við náð um tví tugs aldr in um.
Svo tók ég öku kenn ara próf í maí
1967 og hef síð an ver ið við rið inn
öku kennslu í 41 ár, sum árin er ver­
ið mik ið að gera en önn ur minna.“
Á leigu bíl til að
borga laun in
„ Fyrsta vinn an mín fyr ir Vega­
gerð ina var vor ið þeg ar ég varð 12
ára, áður en ég fór í sveit ina. Þá
sendi fað ir minn mig upp að Holti
þar sem ver ið var að steypa ræsi yfir
Bjarn hóla læk inn. Það var búið að
steypa hæð ar vegg ina í ræs inu og
smið ur inn að slá upp fyr ir plöt unni
ofan á þá. Ég var í því að hand­
langa timbrið til hans. Þetta voru
ein ir tveir dag ar sem ég var í þessu
áður en ég fór í sveit ina. Þetta var í
fyrst skipti sem ég fékk borg að fyr­
ir vinnu.
Svo hætti ég í sveit inni þeg ar
ég var 13­14 ára og fór þá í vega­
vinnu hjá föð ur mín um og var að
hjálpa hon um inn á milli við launa­
út reikn inga. Sum ar ið 1956 þeg ar
ég var 16 ára fóru for eldr ar mín­
ir í sína fyrstu og einu ut an lands­
reisu. Þá var mér treyst fyr ir tékk­
heft inu og átti að borga út í þrem­
ur vega vinnu flokk um sem voru
hérna í Borg ar firð in um, sem ég
og gerði. Ég var að sjálf sögðu ekki
kom inn með bíl próf og eina ráð­
ið hjá mér til að kom ast út í flokk­
ana var að fá mér leigu bíl. Ég fékk
Magn ús Jón as son, sem kall að ur var
Mangi á löpp inni, til að fara með
mig. Magn ús hlaut þetta við ur nefni
sök um þess að hann var með staur­
fót. Hann var á nýj um Dod ge með
raf magns skipt ingu og öll um þæg­
ind um fyr ir ör yrkja. Á þessu glæsi­
lega far ar tæki fór um við Magn ús
út til vinnu flokk anna og ég skrif­
aði á vís an ir úr tékk heft inu. Mér er
það minn is stætt að þeg ar við vor­
um að koma til síð asta flokks ins af
þess um þrem ur, sem var að störf­
um við Reyki í Lunda reykja dal, þá
höfðu vega gerð ar menn irn ir unn­
ið af sér einn tíma kvöld ið áður
og hættu því fyrr þann föstu dag­
inn. Ég hafði stíl að á síð deg is kaff­
ið en tæpara mátti það ekki standa,
því þeir voru bún ir að ganga frá í
skúr un um og voru að fara þeg ar við
Magn ús rennd um í hlað.
Með al þeirra sem voru að vinna
þarna var Ragn ar Fel ix son frændi
minn af Skag an um á sín um vöru bíl.
Ég tók mér stöðu aft an við pall inn
hjá Ragn ari og skrif aði þar hverja
á vís un ina á fæt ur annarri. Eitt­
hvað fip að ist ég þeg ar kom að því
að skrifa síð ustu á vís un ina til Ragn­
ars, þannig að hún varð ónýt. Ég
reif hana í tætl ur og henti út fyr­
ir plan ið. Ragn ar sagði kím inn að
hann myndi svo koma eft ir að ég
væri far inn, safna sam an sneplun­
um og líma á vís un ina sam an.“
Breytt ist vegna
stóra svindl máls ins
„ Þarna má segja að gjald kera störf
mín hafi byrj að fyr ir Vega gerð­
ina. Það var allt hand reikn að, enda
reikni vél ar ekki komn ar á mark að­
inn. Ég man eft ir að einu sinni hafi
út reikn ing ar mín ir ver ið vé fengd­
ir. Það var af vél skóflu manni sem
fannst þetta ekki passa hjá mér og
reikn aði sína nótu upp á nýtt. Hann
komst þó að sömu nið ur stöðu og ég
hafði kom ist. Ég held ég hafi ver ið
nokk uð glögg ur talna mað ur. Síð­
ustu launa greiðsl urn ar sem ég innti
af hendi fyr ir Vega gerð ina voru
á ár inu 2006. Þá lagði Vega gerð­
in nið ur all ar greiðsl ur úti á landi.
Það var allt flutt til að al gjald kera í
Reykja vík. Þetta var gert í kjöl far
stóra svindl máls ins, þar sem svikn­
ar voru stór ar upp hæð ir út úr Sím­
an um.“
Tek inn á bein ið
í spari sjóðn um
„Það var árið 1959 sem fað ir
minn lést af slys för um. Þá tók ég
að mér allt bók hald hjá Vega gerð­
inni í Borg ar nesi og hef ver ið í því
síð an. Á haust dög um þetta ár ger ist
það að ég er boð að ur nið ur í spari­
sjóð til Hall dórs Sig urðs son ar sem
þá var spari sjóðs stjóri. Þeg ar ég
kom inn í spari sjóð inn var Hall dór
ekk ert að hafa fyr ir því að boða mig
inn á skrif stof una sem var inn af af­
greiðsl unni, held ur sagði yfir alla
að það væri ekki góð staða á tékk­
heft inu hjá Vega gerð inni, það væri
kom ið í bull andi mín us og eng ar
smá upp hæð ir þar! Það kom svo lít ið
á mig enda spari sjóðs stjór inn höst­
ug ur og mér er það minn is stætt að
starfs fólk ið hálf hló að þeirri bjálfa­
legu at huga semd minni að þetta
gæti ekki ver ið rétt, enda stóð ég
í þeirri mein ingu að stað an væri
ágæt á tékk heft inu. Hall dór var enn
höst ug ur þeg ar hann sagði við einn
starfs mann inn. „ Réttu Guð mundi
spjöld in, hann get ur tek ið þau með
sér og yf ir far ið. Komdu svo og tal­
aðu við mig.“ Ég var auð vit að ansi
lúpu leg ur, hálf part inn með hjart að
í bux un um þeg ar ég fór út úr spari­
sjóðn um, enda ó harðn að ur ung­
ling ur.
Ég tók mér síð an tvo eða þrjá
daga til að fara vand lega yfir hverja
færslu. Ég fann þarna sex til tíu
núm er af á vís un um sem ég kann að­
ist ekki við, fannst færsl urn ar tor­
kenni leg ar og merkti við þær. Ég
fór í spari sjóð inn og sagði að þarna
væru nokkr ar færsl ur sem ég kann­
að ist ekki við. Starfs fólk ið hálf­
kímdi enn, hvað ég væri að gera
at huga semd ir við færsl ur bank­
ans. „Bank inn gerði aldrei mis tök,“
sagði fólk ið. Við sett umst nið ur og
Hall dór fór að líta á þess ar færsl­
ur. Þá kom fljót lega í ljós að Þórð­
ur Pálma son kaup fé lags stjóri var
með reikn ing bæði í Spari sjóðn­
um og Bún að ar bank an um í Reykja­
vík. Þannig hag aði til að reikn ings­
núm er Þórð ar í Bún að ar bank an­
um var það sama og Vega gerð in
hafði í spari sjóðn um. Þórð ur hafði
rugl ast á reikn ings núm er um sín­
um eða tékk heft um öllu held ur og
þetta hafði far ið fram hjá starfs fólki
spari sjóðs ins. Þess ar færsl ur voru
leið rétt ar, en þó án þess að vext­
ir væru bætt ir. Ekk ert var hug að að
því að ég væri beð inn vel virð ing ar
eða af sök un ar á þess um mis tök um
starfs fólks eða ó við ur kvæmi legr­
ar fram komu sem ég varð að þola
vegna þeirra. Ég hafði þá ekki bein
í nef inu til að krefj ast þess, en lík­
lega hef ég bara ver ið því fegn ast­
ur að sann leik ur inn kæmi í ljós. En
starfs fólk ið í spari sjóðn um hló ekki
þeg ar ég fór út og ég bar mig mun
bet ur en áður.“ Guð mund ur seg ir
að þetta mál hafi aldrei kom ið inn
á borð Vega gerð ar inn ar, „enda var
það þannig að við feng um greiðsl ur
frá að al stöðv un um, sem síð an voru
stemmd ar af um ára mót. Það gerð­
ist aldrei, að upp gjör um ára mót
pass aði ekki.“
Gamm arn ir fóru af stað
Guð mund ur seg ir að það hafi
ver ið sér kenni legt að fylgj ast með
því hvað hlut irn ir gerð ust hratt og
í raun ó eðli lega eft ir að fað ir hans
féll frá. „Ég leyfi mér að segja að
„gamm arn ir“ voru fljót ir að fara
af stað. Það var varla búið að jarða
föð ur minn þeg ar vega vinnu verk­
stjóri á næsta svæði var bú inn að fá
besta svæð ið sem fað ir minn hafði
haft, en hann hafði hluta af Mýra­
sýslu og Borg ar fjarð ar sýsla norð­
an Skarðs heið ar. Móð ir mín, Ólöf
Sig valda dótt ir, stóð eft ir með sjö
börn. Við bjugg um á Brennu holti
þar sem nú er í búða byggð í Borg­
ar nesi. Fað ir minn var þá bú inn
að byggja upp á löng um tíma góð­
ar bygg ing ar; fjár hús, fjós, hest­
hús, hlöðu, hænsna hús og kart öflu­
geymslu. Einnig stóra og góða véla­
geymslu. Þess ar bygg ing ar voru síst
lak ari en á ýms um bú jörð um í hér­
að inu. Nú stóð þannig á að 25 ára
leigu samn ing ur var út runn inn og
hrepp ur inn vildi nýta svæð ið fyr­
ir hús bygg ing ar. Við feng um ekk­
ert greitt fyr ir þess ar bygg ing ar,
sem fað ir minn hafði lagt í drjúg­
an hluta síns lífs starfs. Það eina sem
greitt var af hálfu hrepps ins voru
tvær bygg ing arlóð ir í maka skipt­
um fyr ir eign irn ar. Móð ir mín var
sann gjörn kona og var ekki að þrefa
við að gefa þess ar eign ir eft ir, en
okk ur systk in um sveið þetta, ekki
síst í seinni tíð.“
Fylgst með
breyt ing un um
Guð mund ur seg ir að við verk­
stjórn í Vega gerð inni af föð ur sín­
um hafi Elís Jóns son tek ið. „Ég átti
mik il og góð sam skipti við Elís.
Hann kenndi mér margt og ég
hugsa að ef hægt er að finna eitt­
hvað af snyrti mennsku hjá mér, þá
sé það Elís að þakka. Ég hef alla tíð
ver ið skrif stofu mað ur og um fang ið
á skrif stofu Vega gerð ar inn ar hér í
Borg ar nesi hef ur aldrei ver ið meira
en núna síð ustu þrjú árin, eft ir að
um dæm un um var breytt og þau
stækk uð. Við þá breyt ingu að til
varð stórt Norð vest ur svæði, voru
skrif stof urn ar lagð ar nið ur á Ísa­
firði og Sauð ár króki og bók hald ið
fyr ir svæð ið flutt allt til okk ar. Þrátt
fyr ir að sitja mest við skrif borð ið
hef ég samt fylgst með þeim miklu
breyt ing um sem hafa orð ið í vega­
gerð á þess ari rúmu hálfu öld. Þá
voru litlu vöru bíl arn ir að taka þrjú
tonn á pall inn, Traider og Bed ford
sem þá voru al geng ir. Núna eru
stóru „trailer arn ir“ að taka 24­26
tonn og búkoll urn ar um 40 tonn.“
Hepp inn í einka líf inu
Guð mund ur seg ist hafa átt láni
að fagna í einka líf inu. „Ég á góða
konu, Lilju Ósk Ó lafs dótt ur. Við
eig um þrjú börn, Ragn heiði dóm­
rit ara hjá Hér aðs dómi Vest ur lands,
Ó löfu við skipta fræð ing í Reykja vík
og Ara verk fræð ing á Sel fossi. Við
eig um níu barna börn og tvö barna­
barna börn. Við erum stolt af öll um
af kom end un um. Syst urn ar Guð­
rún Ósk og Sig rúnu Sjöfn, dæt­
ur Ragn heið ar, hafa ver ið vald ar í
lands lið í körfu bolta og eru virki­
lega að standa sig vel þar. Það eru
líka börn Ó lafar að gera, þau Lilja
Ósk og Auð unn Hrafn, en þau eru
á kafi í hesta mennsk unni og munu
keppa í hesta í þrótt um á Lands mót­
inu á Hellu í sum ar,“ seg ir Guð­
mund ur stolt ur yfir öll um af kom­
enda hópi sín um.
Að spurð ur hvað taki nú við á
ævi kvöld inu sagði hann að það væri
vanda laust að finna sér verk efni.
„Við eig um fimm hross og ég hef
alltaf heyjað handa þeim og rúm lega
það. Feng ið þá lán að ar hey vinnu­
Guð mund ur A. Ara son var gjald keri hjá Vega gerð inni í hálfa öld
Ég held ég hafi ver ið nokk uð glögg ur talna mað ur
Guð mund ur Auð unn Ara son á næst síð asta vinnu degi sín um hjá Vega gerð rík is ins í Borg ar nesi.