Skessuhorn - 07.01.2009, Page 17

17 MIÐVIKUDAGUR 7. JANÚAR
„Hvað boð ar
nýárs blessuð sól?“
Þannig hefst nýárs­
sálm ur sr. Matth­
í as ar Jochum son ar sem fædd ist á
Skóg um í Þorska firði árið 1835
og lést á Ak ur eyri árið 1920. Tím­
ar hans voru ó lík ir okk ar tím um
og mikl ar breyt in ar lfiði hann í lífi
sínu. Við vit um að mik ill munur
var á lífs kjör um þjóð ar inn ar þá og
nú. En hér fer ég hvorki frek ar úti
í sam an burð á tím um sr. Matth í as ar
og okk ar né ætla ég að skoða nán­
ar nýárs sálm inn góða. Hvet þó fólk
til að lesa hann (að gengi leg ur á net­
inu, kirkjan.is og núm er 104 sálma­
bók inni).
Eft ir þær miklu hrær ing ar sem
átt hafa sér stað á ár inu 2008 held
ég að all ir spyrji sig: „Hvern ig verð­
ur nýja árið, 2009? Hvað mun ger­
ast sem ég ræð engu um? og hvað
mun verða sem við lát um ger ast?“
Eitt það mik il væg asta sem við eig­
um að gera og get um gert á nýja
ár inu er að breyta lög um um stjórn
fisk veiða. Breyta út hlut un ar regl­
un um og af nema þann fá rán leika
að ör fá ir ein stak ling ar hafi full yf­
ir ráð yfir fiski stofn um þjóð ar inn ar.
Mjög margt fólk vík ur sér að mér
þessa dag ana og legg ur á það mikla
á herslu, að við „breyt um kvóta kerf­
inu“. Á stæð an fyr ir því er aug ljós
því sjór inn og mið in eru í hug um
margra mik ill mög leiki til að bjarga
sér frá at vinnu leysi og jafn vel gjald­
þroti. Þjóð in er klár á þvi að fiski­
mið in eru sam eign henn ar og að
sem flest ir eigi að njóta. Stór hluti
þjóð ar inn ar hef ur ímug ust á nú ver­
andi kerfi og vill breyta því og kraf­
an um rétt læti og á byrgð mun ó hjá­
kvæmi lega vaxa í þeim erf iðu að­
stæð um sem við nú erum í. Í ljósi
mik ill ar fisk gengd ar væri góð byrj­
un að veita við bót ar kvóta sem sett­
ur yrði á mark að. Það gæfi þjóð inni
mikl ar tekj ur og einnig myndi það
gefa kvóta litl um út gerð um mögu­
leika til að starfa á jafn rétt is grund­
velli. Svo er það held ur eng in
spurn ing að við verð um líka að gefa
hand færa veið ar frjáls ar á minni
trill un um til þess að skapa at vinnu.
Við get um hugs að okk ur mun inn á
líð an þess manns sem stend ur við
skakrúll una og vinn ur fyr ir sér og
sín um og spjall ar við múkk ann í
stað þess manns sem sit ur at vinnu­
laus og kvíð inn við eld hús borð­
ið heima hjá sér. Til þess að breyta
kerf inu þarf að hafa hug rekki sem
hlýt ur að aukast vegna úr skurð ar
Mann rétt inda nefnd ar Sam ein uðu
þjóð anna, sem við feng um á okk­
ur í fyrra.
Þá hafa vakn að ýms ar spurn ing­
ar upp á síðkast ið sem gefa okk ur
enn frem ur til efni til að velta því
upp hvort ekki sé brýn nauð syn til
að breyta lög un um um stjórn fisk­
veiða. Eins og til dæm is eft ir far­
andi tvær spurn ing ar:
1. Hvað á að gera við kvóta gjald­
þrota út gerða sem lenda inni á
borð um banka stjór anna?
2. Munu er lend ir bank ar eign ast
veiði rétt ís lenskra fiski stofna ef þeir
kaupa ís lenska banka?
Það var til fólk sem hélt því fram
að kvót kerf ið okk ar væri það besta
í heimi og því mið ur hafa að ferð­
ir þess ver ið boð að ar í ný lendu­
stefnu stórra út gerða. Þetta frá­
bæra kvóta kerfi hef ur þó ekki virk­
að bet ur en svo að nokkr ar út gerð ir
a.m.k eru í gjör gæslu hjá bönk un­
um. Og svo hef ur það hvorki stuðl­
að að þeirri upp bygg ingu fiski stofna
sem var mark mið laga setn ing ar­
inn ar um stjórn fisk veiða né eflt
at vinnu í byggð um lands ins. Auk
þess sem það hef ur leitt til mik ill­
ar sam þjöpp un ar og jafn vel ein ok­
un ar. Í þeirri kreppu tíð sem nú ríð­
ur yfir okk ur höf um við ekki leng ur
efni á hag fræði leg um loft fim leik um
með fjöregg þjóð ar inn ar. Við verð­
um að hefja vinnu nú þeg ar til að
breyta kerf inu. Það væri góðu byrj­
un á nýju ári.
Stönd um sam an!
Kalli Matt
Ég er mað ur árs­
ins og bað að ur ljós­
um mynda vél anna
þar sem ég stend upp á sviði og tek
við við ur kenn ingu úr hönd um For­
seta Ís lands: Mað ur árs ins í við­
skipta líf inu.
Það er erfitt að lýsa hvern ig mér
er inn an brjóst; á fáum árum hef ur
mér tek ist að marg falda eign ir okk­
ar hjóna, þannig að nú eig um við
flest ar versl an ir lands ins, banka, og
einnig ol íu fé lag, skipa fé lag, trygg­
inga fé lag, flug fé lag og þá eru ekki
með tald ar fjár fest ing ar okk ar í út­
lönd um. Á síð asta ári eign að ist ég
einnig stór an hluta fjöl miðlaflór­
unn ar því að ég tel það skyldu at­
hafna manna að halda uppi lýð ræð­
is legri og op inni um ræðu í land inu.
Við erum með þús und ir manna í
vinnu bæði hér lend is og er lend is.
Kona mín Sig ur rós kem ur upp
á svið ið til mín. Hún hef ur not­
ið sviðs ljóss ins með mér og henni
hef ur tek ist að varpa viss um æv­
in týra blæ á mann árs ins, eða mig,
með ein stak lega hnyttn um við töl­
um í blöð um og tíma rit um, opn­
að glæsi legt heim ili okk ar hjón anna
fyr ir frétta mönn um og ljós mynd­
ur um. Hún er að vanda smekk lega
klædd, hef ur grennst tölu vert eft ir
að hún komst í al menni lega einka­
þjálf un og jóga, sem legg ur sér staka
alúð við maga vöðvana.
Sal ur inn klapp ar, ég finn fyr­
ir mik illi stemn ingu í loft inu, virð­
ingu og að dá un. Er ekki líf ið und­
ar legt og skrít ið? Mér verð ur hugs­
að til snekkj unn ar okk ar í Mið jarð­
ar haf inu sem við höf um haft allt of
lít inn tíma til að nota og njóta. Og
ég hugsa til kast al ans í Frakk landi
sem bíð ur þess að við slett um ræki­
lega úr klauf un um með vel völd um
við skipta fé lög um og ekki myndi
það saka að for set inn og hans ein­
stak lega sjar mer andi kona prýddu
hóp inn. Ég ætla að muna að færa
þetta í tal við þau. Ég á eft ir að
bjóða þeim helg ar dvöl í Provence,
þar sem Ís land verð ur í brennid epli
franskra fjöl miðla.
En það er með mig eins og
aðra upp tekna menn, tím inn er
svo naum ur til til breyt ing ar og
skemmt un ar. Hvað ég hugsa nú oft
um að gott væri að kom ast í bú stað­
inn okk ar á Þing völl um og njóta þar
næð is og frið ar! En eins og all ir vita
sem hafa eitt hvert inn grip í við­
skipta líf ið, þá er það hraði, á ræðni
og rétt augna blik það sem ræð ur
því hvort við skor um eða pökk um
í vörn. Ég er mark sæk inn mað ur og
þess vegna er ég þar sem ég er! Hér
akkúrat núna: „Mað ur árs ins í við­
skipta líf inu“!
Ég heyri eins og úr fjarska virðu­
lega rödd for set ans, þeg ar hann
seg ir að nú sé kom ið að þeirri at­
höfn sem hann sem for seti þjóð­
ar inn ar hafi hvað mesta og dýpsta
á nægju af að fram kvæma. Hann
og for seta frú in hafi glaðst inni­
lega þeg ar Býsn iss blað ið hafi beð ið
hann að af henda þá við ur kenn ingu
sem nú er veitt og hann seg ir:
„Okk ur hjón um er það ein stakt
á nægju efni að veita þér, Þor vald ur,
þessa verð skuld uðu við ur kenn ingu,
„Mað ur árs ins í við skipta líf inu“.
Við hjón in, ég og for seta frú in, höf­
um orð ið þeirra gæfu að njót andi að
ferð ast með þér til Kína og Tyrk­
lands og orð ið þess á skynja að með
á ræðni þinni og krafti hinna fornu
vík inga hef ur þú og kona þín Sig­
ur rós mark að djúp spor, ekki ein­
ung is í sögu við skipt anna í heim in­
um, held ur kynnt Ís land og ís lenska
þjóð, svo ekki sé tal að um, hvað þú
hef ur gert fyr ir al menn ing í voru
landi. Þú hef ur náð að glæða menn­
ing ar líf þjóð ar inn ar með nýju, og
ég vil segja ein stöku, afli og þú hef­
ur veitt þeim sem minnst mega
sín, með ein um eða öðr um hætti,
styrk og þrótt, og ég verð að segja
að þetta hef ur ver ið okk ur hjón­
un um mik il hvatn ing á þeirri oft
grýttu braut sem for seta emb ætt inu
ber að þræða. Þitt starf er neisti, ég
vil segja logi, sem vermt hef ur mig
og konu mína og þjóð ina alla. Við
erum bæði þakk lát og stolt!“
Ég finn hvern ig Sig ur rós gríp ur
þétt ings fast um hönd mína, and ar
djúpt og vel sæld ar lega, en dem ant­
ur inn í hringn um, sem ég gaf henni
í gær, níst ist eins og hann sé al ger­
lega ó slíp að ur inn í greip mína, og
ég finn að kulda hroll ur eins og fyr­
ir boði ein hvers ills læð ist um all­
an lík ama minn. Þetta var ir þó ekki
nema augna blik, því nú er kom ið
að mér að þakka fyr ir mig og Sig­
ur rósu.
Þótt ég segi sjálf ur frá, er sann­
leik ur inn sá, að ég á bók staf lega sal­
inn. Ég finn að hjálp Geira í Græna­
hús inu kemur sér vel en hann er
allra snjall asti al manna tengsla mað­
ur lands ins og hef ur far ið með mér
í gegn um marga fjöl miðla þraut ina.
Nú hef ur hann al deil is hitt naglann
á höf uð ið.
Ég byrja: „ Vilji er allt sem þarf,
og það sem knýr okk ur hjón in og
fjöl skyldu okk ar er vilj inn til að
bæta þjóð líf ið, lækka vöru verð á
Ís landi, vilj inn til að gera ferða lög
land ans að létt um leik, vilj inn til að
koma þeim sem höll um fæti standa
til hjálp ar, vilj inn til að efla það
þrótt mikla menn ing ar líf sem nú
blómstr ar með þeim styrkj um sem
við höf um veitt, vilj inn til að sporna
gegn póli tísk um af skipt um og spill­
ingu. Í svo mörg um fram fara mál um
hef ur ríki og borg svo lengi dreg ið
lapp irn ar! Ég end ur tek vilji er allt
sem þarf! ­ Guð blessi Ís land!“
Sal ur inn er minn! Það er klapp­
að og enn er klapp að! Fólk ið legg­
ur frá sér dýr ind is kampa vín til að
láta gleði sína og fögn uð í ljós. Sig­
ur rós er með tár á hvörm um, og ég
sé að axl ir henn ar titra ei lít ið, þó að
hún hafi heyrt mig flytja þessa ræðu
nokkrum sinn um fyr ir fram an speg­
il inn í morg un. Það er stemmn ing
í loft inu. Marg ir reyna að nálg ast
mig. Ég sé að ráð herr ar og þing­
menn hafa á huga á að fá ljós mynd
af sér með mér. Full trúi Al þýðu­
sam bands Ís lands held ur stutta og
á gæta tölu um mik il vægi fyr ir tækja
eins og okk ar sem létta und ir í lífs­
bar átt unni. Lít il fleðu leg kerl ing
ofan af Skaga, ætt uð úr Fljóts hlíð­
inni sem virð ist svo lít ið híf uð, vill
kyssa okk ur bæði og fá mynd af sér
með okk ur til að setja í hér aðs blað­
ið „ Tröllatind“ (Það blað eig um við
Sig ur rós ekki enn þá).
Það er svo lít ið und ar leg og góð
til finn ing, að finna að mað ur er
mik ils met inn, að all ir helstu fjöl­
miðl ar lands ins, hafa á huga að ræða
við mig um stöð una og fram tíð ina.
Ég finn ég er reiðu bú inn til slíkra
við ræðna, og ég ætla svo sann ar lega
að muna að segja í kast ljósi fjöl­
miðl anna að þetta hef ég allt get að,
þrátt fyr ir að ís lensk stjórn völd hafi
á vallt ver ið mér andsnú in og sýnt
mér af brýði og jafn vel ætl að mér
skít legt eðli.
Fram hald í næsta blaði.
Ingi björg Pálma dótt ir.
Pennagrein
Hvað boð ar nýárs blessuð sól?
Pennagrein
Hunda skít ur, hraðakst ur, fnyk ur, rusl og fleira
Er ég geng um
göt ur Akra ness er
margt sem fyr ir vit­
in ber. Er þar fyrst
að nefna ó lykt ina/fnyk inn/ó daun­
inn er berst inn í hús ið, er úti dyrn ar
eru opn að ar í viss um átt um, jafn vel
fyrr, ef gleymst hef ur að loka öll­
um glugg um, áður en geng ið var til
náða kvöld inu áður. Þrenns kon ar
ó lykt/fnyk ur/ó daunn sem hreiðr ar
um sig alls stað ar, inni sem úti:
Í fyrsta lagi er það ó daunn inn
sem berst frá hausa verk smiðju Sam­
herja manna. Í öðru lagi fnyk ur inn
frá síld ar mjöls verk smiðju Granda­
manna og í þriðja lagi ó lykt in frá
sem ents verk smiðju Víg lund ar­
manna Þor steins son ar. Flest ir eig­
end ur með heim ili í öðr um lands­
hlut um, en finnst gott að hafa þessa
meng andi fram leiðslu hér á Skaga,
þar sem auð velt er að koma sér í
mjúk inn hjá bæj ar yf ir völd um og
Um hverf is stofn un feg in að hafa
þetta ekki yfir sér í Reykja vík. Ný­
lega end ur nýj uð leyfi eru frá 12
árum til... ei lífð ar. Og svo er Ís land
aug lýst í út lönd um sem land hreina
lofts ins!
En á fram með smjör ið og út
skal ég. Strax á næsta götu horni,
hvort sem ég fer upp eða nið­
ur göt una mína, lendi ég í hunda­
skít. Og á fram, út og suð ur, alltaf
lend ir mað ur í hunda skít. Þó er til
reglu gerð hér í bæ um að eig end­
um sé skylt að hreinsa skít inn eft ir
hunda sína. Mér finnst þetta kæru­
leysi hunda eig enda fara mjög vax­
andi. Ég man varla eft ir þessu fyr­
ir fá ein um árum, en hunda eign í bú­
anna er reynd ar mjög vax andi. Al­
gengt er t.d. að sjá unga for eldra
með barna vagn og tvo risa stóra
hunda í eft ir dragi. Fólk verð ur bara
að vera mjög vel á varð bergi til að
lenda ekki ofan í þess um hunda­
skíts haug um kæru lausra hunda­
eig enda. Stund um verða í bú ar að
byrja morg un verk in á því að s múla
nær liggj andi gang stétt ar, því það er
eins og sum ir hunda eig end ur láti
kvik ind in sín skíta á fullri ferð, því
ó geð ið er oft á víð og dreif á löng­
um kafla.
Nóg um þetta, því á fram verð
ég að halda í mín um göngutúr, þar
sem hreyf ing in er jú lífs nauð syn­
leg. Og sjá, ef ég þori að líta upp úr
skítn um til að vara mig á kappakstri
smárra og stórra bif reiða, þá blas­
ir við mér önn ur sýn, nefni lega allt
draslið, bæði á göt um, í görð um og
bæj ar beð um. Og ekki bara venju­
legt rusl, held ur líka gaml ir ó nýt­
ir bíl ar, stafl ar af göml um dekkj um,
sófa sett, haug ar af spýt um, gaml ar
þvotta vél ar og fleira í þeim dúr. Allt
þetta venju lega rusl, sem fólk kast ar
frá sér á göngu eða úr bíl um, fær að
liggja í 9 ­10 mán uði, eða þang að
til ung ling arn ir koma úr skól un um
á vor in og hefja hin ár legu hreins­
un ar störf. En allt hitt, stóra ruslið,
er á fram á sín um ör ugga stað, jafn­
vel í árarað ir. Og mörg eru hús in
hér að nið ur lot um kom in vegna lé­
legs við halds. Allt þetta sem upp er
talið er svo aug lýst í út lönd um sem
„ hreint land“.
Góð ir land ar! Nú spyrj ið þið trú­
lega eins og svo marg ir hafa áður
gert, því í ó sköp un um ég flytji bara
ekki í burtu?
Mál ið er, að ég féll fyr ir þessu
mínu húsi sem ég bý í, vor ið 1972,
en þá ríkti norð an átt. Það var ekki
fyrr en ég var flutt inn að átt in
breytt ist og ég fékk fyrsta skammt­
inn af ó geð inu frá síld ar mjöls verk­
smiðj unni, að ég gerði mér grein
fyr ir því, að þetta væri ekki mönn­
um bjóð andi. Höf uð verk ur og
ó gleði. Á þeim tíma sást ekki yfir
göt una er reyku irnn lá yfir. Tómt
mál að kvarta und an þess ari „dá­
sam legu pen inga lykt“ á þeim tíma.
Það var ekki fyrr en næsta kyn slóð
fór að setj ast hér að, og því fólki of­
bauð, að bar átt an hófst fyr ir bættu
um hverfi.
Já, og ég er hér enn í þessu húsi.
Þetta er hús ið mitt, heim ili mitt og
at hvarf, svo og garð ur inn. Minn
part ur af jörð inni. Og ég vil helst
hafa mitt fólk hjá mér líka, ham­
ingju samt yfir því að eiga heima
í snyrti legu um hverfi og fal legu,
gróðri vöfnu landi með hreinu
lofti.
Það eru nefni lega lág marks
mann rétt indi að fá að lifa við ó skert
lífs gæði. Ég kalla það skert lífs­
gæði að geta t.d. ekki not ið dval ar í
heim ils görð um á góð viðr is dög um,
vegna ó lykt ar. Það eru skert lífs­
gæði að geta ekki geng ið um gang­
stétt án þess að eiga það á hættu
að stíga ofan í hunda skít. Það eru
skert lífs gæði að þurfa að horfa upp
á alls kon ar rusl og drasl í sínu nán­
asta um hverfi. Því segi ég eins og
skáld ið forð um: „Ég fer ekki rass­
gat.“ Held ur reyni ég að berj ast
fyr ir bættu um hverfi.
Gleði legt nýtt ár í hreinu og grónu
landi.
Mar grét Jóns dótt ir
Mel teigi 4, Akra nesi.
Pennagrein
Ég, Þor vald ur ­ Mað ur árs ins!