Heima og erlendis - 01.07.1951, Page 2

lögu og samþykkti hátíðahöld, enda þótt aÖ
nokkuö bæri á milli um, live íhurÖarmikill
sá fagnaÖur skyldi vera. Eftir tillögu frá
mér var ákveÖiÖ aÖ hjóÖa Stúdentafélaginu
aÖ vera meÖ Islendingafélagi um hátíÖahald
þetta. þáÖi þaÖ boÖiÖ, og komu nú stjórnir
beggja félaga á fund, til þess aÖ ræÖa fulln-
aÖar ákvörÖun um fyrirkomulag mólsins. A
þessum fundi, sem haldinn var 5. júní, kem-
ur j)aÖ greinilega fram, live fálmandi menn
voru í þessu máli. Á fundarboÖinu, sem
próförk lá af fyrir fundinum, stóÖ „i tilefni
af stofnun lýðveldis á íslandi££. þetta líkaöi
ýmsum ekki. I fundargerÖinni, sem Bartels
hefur skrifaö, segir: „Sumum fundarmanna
þótti vafasamt, aö lýðveldið yrði stofnaö 17.
júní, enda þótt aö íslenzka stjórnin hafi áÖur
látiÓ boÖ um þaÖ út ganga um víöa veröld,
því ekkert hefði frjezt um það hingaÖ meÖ
vissu og Sendiráöiö liafÖi eigi fengiö neina
tilkynningu um þaö; væri því ekki heppi-
legt, aó „stofnun lj'Öveldis á íslandi££ stæði
á tilkynningunni£‘. Bartels hélt fast á því,
aö þetta skyldi standa óbreytt, en Guömund-
ur Arnlaugsson orða þaÖ þannig: „Íslend-
ingamót 17. júní. ÍslendingafélagiÖ og Félag
íslenzkra stúdenta efna lil hátíÖar í húsi
danska Stúdentafélagsins, Yestre Boulevard 6,
laugardaginn 17. júní, kl. 7 e. h.££. þetta
var samþykkt meÖ 4 gegn 1. Líka hafði
komiÖ tillaga um aÖ liafa oröið „samkoma££
í staÖ „liátíð££, en j)ótti engu máli skifta. A
fund þennan vantaði Agnar Tryggvason og
þorf. Kr.
þetta, sem har á milli innan stjórna fé-
laganna, verður aÖ teljast meö smámunum,
en sýnir J)ó varsemi í málinu, sem oftast er
helra aö hafa í fremur ríkum mæli en alls
ekki.
Svo hófst þessi hátíð í heiÖskíru veðri, og
höfðu margir orðiÓ viÖ þeirri hón aÖ koma
„hátíöaklæddir££ en aðrir í „dökkum fötum££.
Ekki minnist ég aö hafa séö kvenfólk í ís-
lenzkum húning, en þó getur svo hafa verið.
FormaÖur setti aö sjálfsögðu mótiÖ, bauÓ
félaga og gesti velkomna á þessa samkomu,
er markaði nýtt timahil í sögu íslenzku
þjóðarinnar. þá flutti Jón Helgason, próf.
ræöu fyrir minni íslands, aó henni lokinni
söng þingheimur: „O, Guö vors lands££.
þá las formaÖur skeyti er sent var fyrsta
forseta hins íslenzka lýöveldis, Sveini Björns-
s}mi og annaÖ, er sent var forsætisráðherra
Birni þórðarsyni. Og svo las Jón Krabbe,
sendifulltrúi skeyti það, er Kristján konung-
ur X. haföi sent forsætisráöherra íslands og
náÖ hafói fram viÓ hátíðahöldin á þingvelli.
þá las formaður upp skeyti þaÓ, er konungi
skyldi sent frá fundarmönnum.
AÖ þessu loknu hóf Söngfélag íslendinga
í Kaupmannahöfn upp raust sína, hvella og
fagra, og stjórnaöi |)ví Axel ArnfjörÖ, kórinn
var um 30 manns, karla og kvenna. þjóð-
söngurinn haföi veriö sunginn eftir ræðu
Jóns Helgasonar, en nú var sungiö: Sjá roð-
an á hnjúkunum háu, þá: Eg vil elska mitt
land, þú álfu vorrar yngsta land, Bára l)lá
og að lokum Bís þú, unga íslands merki.
Var söngurinn þakkaÓur með dynjandi lófa-
taki.
Gunnlaugur Pétursson, cand. jur., sagói nú
frá því er hann hafÖi heyrt í útvarpi að
heiman frá hátíöahöldunum á þingvöllum.
þá lék Axel Arnfjörö nokkur lög á piano,
meðal annars „tvö pianostykki: Burlesca-
Intermezzo££ eftir Pál ísólfsson og Yikivaki
eftir Sveinbjörn Sveinhjörnsson og hlaut
lof fyrir.
þá var lokiÖ aðalhátiöinni, er staöið haföi
yfir fullar tvær klukkustundir og var nú
ílutt upp í stóra salinn og borðaÖ |)ar,
smurt hrauð og drukkið til eftir föngum.
KostaÓi þaÖ 3 krónur á mann, auk [jjórfés.
Hér voru og fluttar ræöur, fyrstur talaÖi
Jakoh Benediktsson og fyrir minni Dan-
merkur, vel flutt og vel samin ræÖa. AÖ
henni lokinni var sungiÖ Der er et yndig't
Land. þá talaði Kristján Albertson fyrir
minni Noröurlanda og sungu menn að því
loknu |)jóðsöng Finna, Norömanna og Svía.
þá talaði Tryggvi Sveinbjörnsson fyrir minni
Sveins Björnssonar, forseta og Oli Vilhjálms-
son, forstjóri fyrir minni Jóns Krahhe. Auk
þess töluðu þessir: Björn Sveinsson, ViÖar
Pélursson, Erlend Patursson, Stefán Pálsson
og þorfinnur Krisljánsson.
íslendingafélaginu höfðu borist heillaóskir
frá Carlí Sæmundsen, stórkaupm. og Emil
Nielsen, forstjóra, í tilefni viÖhurðar dagsins.
Gat hvorugur veriÖ viðstaddur hátíöahöldin,
sakir veikinda. Fer hér á eftir hréf Emil
Nielsen:
„ ... Nu er Dagen oprunden og opfylder
de Onsker, som vi i saa mange Aar har
18