Heima og erlendis - 01.07.1951, Qupperneq 5

AriÖ 1931 var blaðamannanámsskeiÖ í
Stokkhólmi. Af því aÖ ég var, aÖ nafninu
til, viÖ þaÖ riÖinn, benti ég á aÖ leyta til
binns um aö flytja erindi á mólinu um ís-
lenzka blaÖamennsku. því var vel tekiÖ og
var mér faliÖ aÖ leyta til hans um þaÖ.
Finnur tók því vel, sagÖi að sér þætti gam-
an aÖ því, aÖ fá kost á aÖ fara til Stokk-
bólms, hann ætti þar góöa vini, sem honum
myndi gleÖi aö aÖ hitta. FerÖin var honum
aö kostnaðar lausu. Iiann nefndi erindið
sögu ísl. hlaöamennsku. Seinna hitti eg svo
danskan blaðamann, sem haföi veriÖ á mót-
inu og spuröi hann um fyrirlestur Finns.
SagÖi hann aö sig heföi furðað á því, aÖ
hafa hlustað á prófessor viÖ Háskólann, en
ekki geta skiliÖ það sem hann sagói, en ef-
aðist ekki um, aÖ þaÖ hafi verið fróÖlegt.
Eg reyndi aö bera af Finni og hélt því fram,
að Danir væru klaufar á að skilja aðra en
innfædda.
Helst er aÖ skilja á æfisögu F’inns, aÖ hon-
"m hafi þótt lítið varið í IslendingaféiagiÖ.
Hann kom þó oft á fundi þess og var ávalt
fús til aóstoÖar þar á einn og annan hátt.
Hann flutti oft erindi á fundum þess og tal-
aöi við sérstök tækifæri. Hann var þur í
ræÖum sínum og talaöi fremur lágt.
HvaÖ sem annars má segja um Finn próf.
Jónsson, þá er þaÖ víst, að skörungslegri
fulltrúa hafa Islendingar ekki átt hér um
langt skeið. Hann var ákveðinn í skoöunum
og fastur fyrir og náÓi með iðni sinni, þreki
og vilja langt fram úr þeim, sem voru hon-
um fremri aö gáfum.
Hann var góður útvörður íslenzkra mennta
í Danmörku.
Jólalcvebjur til íslands á stríÖsárunum.
IslendingafélagiÖ átti upptökin að því, að
sendar voru jólakveðjur til Islands á stríðs-
árunum. Haustið 1941 kaus þaö tvo menn
til að semja viö danska útvarpið um málió.
Til þess tilnefndi stjórn fálagsins þá Jón
Helgason, stórkaupm. og formann félagsins
M. Bartels. Svo veiktist Bartels og Hjörtur
þorsteinsson kom í hans staö.
Hér fer á eftir kafli úr fundarhók stjórnar
félagsins 14. nóvember 1941:
„FormaÖur sagÖi á fundinum, að forstjóri
Matthías þórðarson hafi tilkynt honum, að
IJjóðverjar hafi hoöist til að senda ókeypis
heim til íslands, frá útvarpinu í Berlín, jóla-
kveÖjur frá íslendingum hér í borginni.
Meó því að stjórn félagsins, eftir viðtal við
Matthías, haföi talað viö Sendiráð Islands
um að rejna að fá danska útvarpið til aÓ
senda jólakveöjur héðan, áleit fundurinn, að
áður en nokkur ákvörðun er tekin í þessu
hoði þjóðverja, réttast vera aÖ snúa sér til
danska útvarpsins og spyrjast fyrir um,
hvort það vildi senda ókeypis jólakveðjur
heim og hvort það líka mundi vilja senda
ókeypis í útvarpinu nokkurn hluta af hátíða-
haklinu þ. 1. des. Ef þessu yrði hafnað af
útvarpsstjórninni, var samþykt af öllum
stjórnendum, nema þorfinni Kristjánssynj,
að taka þessu hoöi þjóðverja ..
það tókust samningar um máliÖ og sendi
IslendingafélagiÖ félögum sínum og öðrum
svohljóðandi tilkynningu: „þeir sem óska
eftir aÖ senda jóla- og nýárskveðjur lieim,
eru hérmeÓ minntir á aÖ gera það innan
hins 10. þ. m. Umsækjendum her aÖ snúa
sér hér í hæ til lögreglustööva, utan Hafnar
til lögreglustjórans og hafa með sér vega-
bréf og skírnarvottorÓ ef unnt er, eða önn-
ur skírteini, er lögreglan getur tekið gild.
Auk þess veröur viðkoniandi helzt aÓ geta
sannaö, aö hann sé skyldur eÖa tengdur
móttakanda. KveÓjunum verÖur útvarpaÖ dag-
ana 10.—24. desember‘£.
AÖ því er segir í fundabók félagsins voru
kveðjur þessa fyrsta árs alls 1200—1250.
AÖ sjálfsögöu voru það ekki aðeins Islend-
iugar hér, er notuðu þetta tækifæri til þess,
aÖ láta heyra frá sér á Islandi. Margir Danir
sendu líka kveðju til skildmenna og vina á
Islandi. þegar þessar kveðjur voru flestar,
en þaö mun hafa verið 1943, voru þær alls
3135.
Fyrstu tvö árin las M. Bartels upp kveðjur
þessar, en árið 1943 afréð útvarpsstjórnin
að hafa tvo upplesara, og lásu þá M. Bartels
og þorfinnur Kristjánsson upp kveójurnar,
sællrar minningar og fjórða áriÖ las Bartels
einn, það var síðasta áriÖ.
Mun ekki næst að ætla, aÖ þetta mál væri
þannig, að óhugsandi væri aö það hefði get-
að leitt af sér íllindi og úlfhúð sem enn
eimir af. Bréf það sem hér fer á eftir og
undirritað af þáverandi formanni og ritara
Félags íslenzkra stúdenta, dags. 11. des. 1944,
dregur upp mynd af ósamljndinu. Bréfið
ai