Bæjarins besta - 25.09.2008, Blaðsíða 12

FIMMTUDAGUR 25. SEPTEMBER 200812
Forstöðumaður
Starfsendurhæfingar
á Vestfjörðum
Starfshópur um starfsendurhæfingu á Vest-
fjörðum auglýsir hér með eftir forstöðumanni
Starfsendurhæfingar á Vestfjörðum með að-
setur á Ísafirði. Um er að ræða nýja starfsemi
í samræmi við stefnu stjórnvalda um starfsend-
urhæfingu í heimabyggð.
Hlutverk nýrrar stofnunar er:
· að annast skipulag endurhæfingar ein-
staklinga með skerta starfsgetu á Vestfjörð-
um.
· að annast samningagerð um heilbrigðis-,
félags- og menntunarúrræði o.fl. við þar tilbæra
aðila.
· að bjóða upp á nám, endurhæfingu og
starfsþjálfunarúrræði.
· að hafa eftirlit með gæðum og árangri úr-
ræða.
· að annast samskipti við einstaklinga, stofn-
anir, stjórnvöld og félagasamtök.
· að annast fjármálalega umsýslu stofnunar.
Menntunar- og hæfniskröfur:
· Háskólapróf sem nýtist í starfi.
· Reynsla af rekstri, stjórnun og samninga-
gerð.
· Frumkvæði í starfi ásamt leiðtoga- og sam-
skiptahæfileikum.
· Reynsla og þekking af málefnum mennta-
og/eða heilbrigðiskerfis æskileg.
Leitað er að jákvæðum og framtakssömum
einstaklingi sem getur unnið sjálfstætt. Í boði
er fjölbreytt og spennandi framtíðarstarf við
stjórnun og stefnumótun í skemmtilegu um-
hverfi á landsbyggðinni. Nánari upplýsingar
veitir Arnheiður Jónsdóttir í síma 456 1337 eða
863 0961. Umsóknir skulu sendar á Verkalýðs-
félag Vestfirðinga, Pólgötu 2, 400 Ísafirði merkt-
ar „Starfsendurhæfing“ fyrir 1. október nk.*
*Áskilinn er réttur til að hafna öllum umsóknum og aug-
lýsa að nýju ef ekki finnst einstaklingu sem hentar starfsem-
inni.
Í BB 14. ágúst s.l. var skrif-
að um upphaf hrefnuveiða við
Ísland. Þar segir m.a.: „Heimir
Tryggvason skipstjóri á Ísa-
firði hefur sett upp sögufræga
hrefnubyssu í garðinum hjá
sér. Þetta er byssa með mikla
sögu. Hrefnu-Gestur í Súða-
vík átti hana fyrst en hann var
einn af upphafsmönnum hrefnu-
veiða á Íslandi.“ Báturinn sem
Gestur notaði við hrefnuveið-
ar hét Einar, áður Dagstjarnan,
smíðaður á Ísafirði 1939.
Ekki verður hjá því komist
að víkja nánar að þessari sögu-
skoðun um upphaf hrefnu-
veiða Íslendinga. Þorlákur
Hinrik Guðmundsson var
fæddur í Eyrardal í Álftafirði
7. desember 1877. Hann var
settur í fóstur á fyrsta ári að
Saurum í Álftafirði og átti þar
heima til æviloka. Á uppvaxt-
arárum Þorláks voru Norð-
menn með hvalveiðstöð á
Langeyri við Álfafjörð. Heima-
menn höfðu góðar atvinnu-
tekjur af þeirri atvinnustarf-
semi og var Þorlákur þar á
meðal. Hann lagði sig eftir
því að ná tökum á norsku máli
og var í góðu sambandi við
Norðmenn. Á þessum árum
var mikið um hrefnur í Ísa-
fjarðardjúpi og hafði Þorlákur
Kristján, áfram hrefnuveið-
um. Þeir voru reyndar löngu
búnir að læra réttu handtökin
við veiðarnar og höfðu áður
farið margar veiðiferðir í for-
föllum föður síns. Síðar kom
að því að þriðji ættliðurinn,
Kjartan Geir Karlsson tók við
arfinum og hélt hrefnuveiðum
áfram á bát sínum þar til hval-
veiðar við Ísland voru bann-
aðar.
Ég vona að það sem hér
hefur verið ritað svari þeirri
spurningu hver hafi verið upp-
hafsmaður hrefnuveiða á Ís-
landi. Hrefnubyssan hans
Þorláks er varðveitt í byggða-
safninu á Ísafirði.
Eftirmáli:
Þegar Þorlákur hafði fangað
hrefnu dró hann hana að landi
til skurðar, oftast til Súðavík-
ur. Að því verki loknu var
aflinn seldur og var þá jafnan
farið á bátnum til Ísafjarðar,
sjávarþorpa við Ísafjarðardjúp
og víðar. Fékk þá hver það
sem hann vildi af kjeti, spiki
og rengi á meðan birgðir ent-
ust.
Þorlákur var jafnan kallaður
Hrefnu-Láki og var hann
kunnur víða um land undir
því nafni. Tvíburabróðir hans,
Guðmundur Stefán var faðir
minn. Hann ólst upp á Fola-
fæti. Þó að þeir bræður ættu
ekki samleið á æskuárum urðu
þeir mjög samrýmdir strax á
unglingsárum. Báðir höfðu
mikinn áhuga á alls konar
veiðimennsku. Eitt sinn lentu
þeir í alvarlegum lífsháska.
Þá voru þeir 17 ára og fóru út
á Súðavíkurhlíð til refaveiða.
Þá vildi svo til að þeir lentu í
snjóflóði og bárust með flóð-
inu í sjó fram. Þeir voru vel á
sig komnir og gátu brotist í
gegnum krapann og náð landi.
Það var hörkufrost og bylur
og föt þeirra frusu því fljótlega
eftir volkið. Þeir vissu af ver-
búðum utar á Hlíðinni, náðu
að brjótast þangað og komust
í skjól.
Ég kynntist föðurbróður
mínum, Hrefnu-Láka, strax á
unglingsárum mínum. Hann
kom stundum í heimsókn til
okkar í Hnífsdal. Ég minnist
Þorláks sem hæglætismanns
og léttum í skapi sem vildi
öllum vel. Í bók eftir Guð-
mund Guðna Guðmundsson,
Vaskir menn, sem var gefin
út 1968 er frásagnarþáttur um
þá bræður Þorlák og Guð-
mund Stefán.
Guðmundur
Guðmundsson.
áhuga á því að eignast tæki og
búnað til hrefnuveiða. Síðla
árs árið 1913 tókst honum að
ná því marki að komast yfir
byssu og annan búnað sem
nauðsynlegur var til veiðanna.
Hann eignaðist lítinn þilfars-
bát, 6-7 rúmlestir, sem var lát-
in heita Magga. Það var svo
vorið 1914 sem Þorlákur gat
siglt út á Djúpið og svipast
eftir hrefnum og leið ekki
löngu þar til þær birtust. Þor-
lákur var góður sjómaður og
stundaði veiðarnar áfallalaust
nær því til hinsta dags. Síðustu
hrefnuna skaut hann 1950,
sama árið og hann gekk á vit
feðra sinna.
Þegar Þorlákur var allur
héldu synir hans, Karl og
Guðmundur Guðmundsson.
Upphaf hrefnuveiða á Íslandi
Vill stofna þekkingar- og hand-
verksmiðstöð gamalla húsa og báta
Ísafjarðarbær væri tilvalinn
vettvangur til þess að stofna
þekkingar- og handverksmið-
stöð gamalla húsa og báta.
Þetta sagði Halldór Halldórs-
son bæjarstjóri Ísafjarðarbæj-
ar í fyrirlestri í Farskóla ís-
lenskra safna og safnmanna
sem haldinn var á Ísafirði í
síðustu viku. „Hér er fjöldi
gamalla húsa og hér er fjöldi
þeirra friðaður. Hér er Byggða-
safn Vestfjarða sem hefur þá
stefnu að varðveita gamla báta
og helst að hafa þá á floti,
fyrir þessa stefnu og gott starf
hlaut safnið hin Íslensu safna-
verðlaun um daginn. Hér er
töluvert mikil þekking á við-
haldi gamalla húsa og ekki
síður á því að gera upp gamla
báta“, sagði Halldór og bætti
við að mikill fjársjóður væri í
þessum gömlu húsum, menn-
ingarverðmæti sem tilheyra
þjóðinni allri.
Þá minntist hann á tillögu
Sigmundar Davíðs Gunn-
laugssonar skipulagshagfræð-
ings sem hann fram tillögu
sem hann kallaði Hinir fögru
fimm og gekk út á að fara í
átaksverkefni á Ísafirði, Hnífs-
dal, Suðureyri, Flateyri og
Þingeyri í viðhaldi og uppgerð
gamalla húsa sem eru hlut-
fallslega mjög mörg í Ísafjarð-
arbæ á öllum þessum stöðum
innan sveitarfélagsins. „Hér
verði lögð áhersla á að byggja
upp frekari þekkingu á að gera
upp gömul hús og báta og sú
þekking verði breidd út um
landið með því að bjóða upp á
nám hér á Ísafirði á þessu
sviði. Hugsa mætti sér sam-
starf stofnana ríkisins eins og
t.d. Húsafriðunarsjóðs, Mennta-
skólans á Ísafirði og e.t.v.
fleiri. Þá gæti ég séð fyrir mér
að Ísafjarðarbær kæmi að
slíku verkefni sérstaklega í
upphafi“, segir Halldór.
– thelma@bb.is
Gömul og friðuð hús er mikil menningarverðmæti.