Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.05.2009, Page 49

gjóskulagið frá 1477 á þessu svæði. Að
lokum lá gjóskan frá 1755 og ofan á
henni var hellugólfið í naustinu.

Sambærileg naust
Samkvæmt rituðum heimildum voru í
Evrópu á víkingatímanum og mið-
öldum tvær tegundir af bátaskýlum en
grunnform þeirra hefur haldist eins til
dagsins í dag: (eiginleg) naust og
hróf.105 Samkvæmt lýsingum Íslend-
ingasaganna var hróf eins og tjald eða
skermur (skylt fornfrísíska hróf = þak,
frumnorræna róf/ruf = lok, þak).106
Hróf var líklega fyrst byggt eftir að
skip hafði verið dregið á land. Frá því
er sagt í einni sagnanna að Sverrir
konungur hafi látið draga skip sitt á
land og síðan slegið yfir það hrófi.107
Ekki hefur því verið um byggingu að
ræða sem hægt væri að nota aftur og
aftur. Hróf dugði hins vegar til að verja
skip yfir vetur á landi.108
Leifar hrófs sem einn af fyrstu land-
nemum Íslands ku hafa reist var víst
lengi sýnilegt, líklega sem mishæðir í
landslaginu, líkt og þær sem sjá mátti í
Gautavík.109 Ekki var flókið að fá efni
til þess að reisa hróf á Íslandi, því
sérhver stýrimaður hafði t.d. rétt til að
Mynd 34. Naustið, steinhleðsla undir múrsteinahringnum.
Mynd 35. Naustið, bls. 50.
105. H. Falk, Altnord-
isches Seewesen.
Wörter und Sachen IV
(1912) 27.
106. U. Schnall, Boot-
schuppen. In: Real-
lexicon der german-
ischen Altertumskunde
3, 1978, 286.
107. H. Falk (sjá neðan-
málsgrein 105) 25 ff.
108. D. Ellmers,
Frühmittelalterliche
Handelsschifffahrt in
Mittel- und Nordeuropa
(1972) 148.
109. U. Schnall (sjá
neðanmálsgrein 106)
286.
__________
49