Vesturbæjarblaðið - 01.09.2008, Blaðsíða 8

“Ég er ekki innfæddur Vestur-
bæingur en ég geri mitt besta
til þess að ná Vesturbæjartakt-
inum,” sagði Vala Ingimarsdótt-
ir, formaður hverfisráðs Vestur-
bæjar þegar Vesturbæjarblaðið
ræddi við hana á dögunum. Vala
er fædd og uppalin í Reykjavík.
Alin upp á Flókagötunni en ætt-
ir hennar teygja sig allt til Þórs-
hafnar á Langanesi þar sem
föðuramma hennar Oddný Ingi-
marsdóttir fyrrum athafnakona
og verslunareigandi var fædd og
uppalinn á Þórshöfn. Föðurafi
Völu hét Jóhann Friðriksson frá
Efri-hólum í Þingeyjasýslu, oft
kenndur við Kápuna.
Faðir Völu er Ingimar Jóhanns-
son, skrifstofustjóri hjá Sjávarút-
vegs- og landbúnaðarráðuneytinu.
Móðurættin er sunnlenskari. Móð-
ir hennar er Lillý Valgerður Odds-
dóttir Ólafssonar læknis, systir
Davíðs Oddssonar. Móðuramma
Völu er Ólöf Runólfsdóttir píanó-
leikari. “Ég er því aðfluttur Vestur-
bæingur ef þannig má komast að
orði,” segir Vala. Maðurinn minn
og hans fólk eru Vesturbæingar
í húð og hár og börnin okkar inn-
fæddir Vesturbæingar.” Eiginmað-
ur Völu er Bjarni Þórður Bjarna-
son, verkfræðingur og eiga þau
tvö börn, dóttur sem er að verða
sex ára og eins árs gamlan son.
Fjölskyldan býr nú á á Melunum.
Borgarhluti sögu og
menningar
“Ef ég á að lýsa því hvað mér
finnst sérstakt við Vesturbæinn
miðað við mitt gamla hverfi þá vil
ég koma að því hversu mikil saga
og menning er að baki þessa borg-
arhluta. Margir Vesturbæingar líta
á hann eins og fólk sem á uppruna
sinn í sveitum lítur gjarnan á sveit-
ina sína.” Vala og Bjarni bjuggu
í Skjólunum þegar þau áttu áttu
von á dóttur sinni og fóru þá að
leita sér að stærra húsnæði. “Við
leituðum í hálft ár í Vesturbæn-
um en fundum ekki húsnæði. Á
endanum keyptum við góða hæð
í Safamýri. Við fluttum þangað og
bjuggum þar í um þrjú ár. Okkur
líkaði vel í Safamýrinni. Þetta var
ekki langt frá mínum gömlu heim-
kynnum en manninum mínum
fannst hann kominn helst til langt
frá æskuslóðunum. Hann var í hálf-
gerðum átthagafjötrum þannig að
við fórum að leita í Vesturbænum
og fundum að lokum hús á Mel-
unum. Þegar ég var komin aftur
í Vesturbæinn fór ég að skynja
þessa sérstöku Vesturbæjarmenn-
ingu betur. Þetta er einskonar
þorpsmenning þar sem nálægðin
á milli fólks skiptir miklu máli og
tengslanetið er þétt. Það er líka
ákveðin nálægð við þjónustuna.
Vesturbærinn á sinn kaupmann
á horninu sem er Melabúðin hjá
mér en fleiri svipaðar verslanir
finnast í hverfinu.”
“Er þetta í reikning?”
Vala segir reynslusögu úr Mela-
búðinni þessu til skýringar og
stuðnings. “Ég var að kaupa inn
þar um daginn og þegar kom að
mér í röðinni við kassann spurði
stúlkan hvort þetta væri í reikn-
ing. Þá skynjaði ég að gamla fyr-
irkomulagið þar sem fólk tók út í
mánaðarreikning í hverfisbúðinni
sinni var enn í fullu gildi í Vestur-
bænum. Fyrirkomulag sem bygg-
ist á kynnum og trausti á milli
kaupmannsins og viðskiptavinar-
ins og á sér rætur í þorpsmenn-
ingu fyrri tíma.” Vala segir ljóst að
fólk velji að búa í Vesturbænum.
Það taki hann fram yfir aðra staði
í borginni eða í nágrannasveitar-
félögunum. Að sumu leyti byggist
þetta á arfleifð. Að fólk sem lifað
hafi uppvöxt sinn og æsku þar
geti ekki hugsað sér að búa ann-
arsstaðar. Vesturbærinn sé einnig
aðlaðandi fyrir fólk fyrir annarra
hluta sakir. Hún bendir á nálægð-
ina við fjöruna og einnig við Mið-
borgina. “Ég geng mikið og það er
gaman að ganga eftir Ægisíðunni
og það er líka frábært að eiga þess
kost að geta gengið niður í mið-
borgina. Svo er það sagan. Fólk
talar um að margir þekktir einstak-
lingar hafi búið í Vesturbænum.
Að þessi og hinn ráðherrann hafi
búið þar. Þekktir stjórnmálamenn
og háskólakennarar bjuggu t.d.
við Oddagötuna og Aragötuna. Í
leikarablokkinni á Fálkagötunni
bjuggu margir þekktir leikarar og
listamenn, þar á meðal Halldór
Laxness, rithöfundur sem bjó þar
að hluta eða átti sér borgarskjól
þar þegar hann kom úr sveitinni.
Íbúasamsetningin var og er mjög
blönduð og gefur borgarhlutan-
um lit. Svo er þessi nálægð, saga
og menning sem mér finnst svo
einkennandi fyrir Vesturbæinn.
Hvort sem fólk er uppalið þar eða
aðflutt þá er svo auðvelt að aðlag-
ast þessu nágrenni.”
Verkefni okkar er að
koma hugmyndum og
óskum Vesturbæinga
í framkvæmd
Talinu víkur að borgarmálun-
um því að Vala er nýbúin að taka
að sér formennsku í hverfisráði
þessa gróna borgarhluta. “Ég kom
fyrst sem varamaður inn í hverf-
isráðið fyrir Sjálfstæðisflokkinn
og var síðan beðin um að taka for-
mennskuna að mér. Ég finn að það
er mikill kraftur í fólki og áhugi
á að hlúa eins vel að borginni og
unnt er. Verkefni okkar í hverfis-
ráðinu er ekki eingöngu að bíða
eftir því að fá erindi úr Ráðhúsinu
eða annarsstaðar úr borgarkerf-
inu til þess að vinna úr heldur ein-
nig og ekkert síður að koma með
hugmyndir um hvað sé hægt að
gera til þess að fegra hverfið og
bæta mannlífið. Eitt af hlutverk-
um hverfisráðsins er að koma til
móts við hugmyndir og þarfir íbú-
anna. Það er nauðsynlegt að auka
öryggi á öllum sviðum og við vilj-
um að fólk komi til okkar og láti
okkur vita um hvað því finnst að
þurfi að gera. Fólk gerir það ein-
faldlega með að hafa samband við
Þjónustumiðstöð Vesturbæjar við
Hjarðarhaga. Einnig er hverfisráð-
ið með fasta viðtalstíma einu sinni
í mánuði. Við erum að vinna að
ýmsum verkefnum og ég get nefnt
sem mjög ánægjulegt dæmi að
nú á að fara að hækka hitastigið í
barnalaug Vesturbæjarlaugar en
fólk hefur kvartað undan því að
hún væri alls ekki nægilega heit.
Ætlunin er að byrja á því strax eft-
ir áramótin og ég vona svo sann-
arlega að fólk kunni að meta það
vegna þess að hálfköld sundlaug
er auðvitað hvimleið og þá ekki
síst í vetrarkuldunum.”
Fólk skynjar kostina með
tíð og tíma
“Annað mál sem við höfum unn-
ið að er úti við Bauganes í Skerja-
firði. Þar er opið svæði sem er
skilgreint sem útivistar- og leik-
svæði í skipulagi. Þar er leikvöllur
og íbúar í Skerjafirði óskuðu eftir
því að sett yrðu upp mörk fyrir
börnin svo þau gætu spilað meðal
annars fótbolta. Mörkin voru sett
upp og einnig var haldin íbúahá-
tíð í Skerjafirðinum. Ég get sagt fyr-
ir sjálfa mig að ef ég byggi þarna
þá teldi ég það mikil forréttindi
að geta horft á börnin mín þegar
þau eru úti að leika sér í fótbolta á
hluta af svæðinu eða í öðrum leikj-
um. Að geta fylgst með og notið
þess að horfa á hvað þau eru að
gera og vita að þau þurfi ekki að
fara yfir hættulegar umferðargöt-
ur eins og sumstaðar í Vesturbæn-
um eru forréttindi. En það er með
þetta eins og annað að þrátt fyrir
ýmsa augljósa kosti þá er fólk ekki
alltaf sammála um svona hluti.
Það sér bæði kosti og galla sem
byggist oft á hver nánd þess er
við þessa hluti. En með tíð og tíma
þá skynjar fólk oftast kostina frem-
ur en gallana og verður sátt þótt
svo að einhverjar háværar raddir
heyrist meðan á framkvæmdum
stendur.”
Öryggismyndavélar við
Melaskóla
Vala nefnir annað skemmti-
legt verkefni sem komið hafi inn
á borð hverfisráðsins. “Það kom
frá skólastjóra Melaskóla og snýr
að því að hverfisráðið legði fram
styrk til að koma eftirlitsmyndavél-
um fyrir við skólann. Okkur fannst
þetta spennandi verkefni að fást
við. Það er nauðsynlegt að hafa
eftirlit með svæðinu. Það eykur
öryggi barnanna og veitir forvörn
gegn einelti. Ef börnin vita að ver-
ið sé að fylgjast með þeim þá hika
þau við að sparka í einhvern eða
eyðileggja hjól fyrir öðrum. Ég get
upplýst það hér og nú að þegar
er hafin vinna við að setja þessar
vélar upp og þær verða teknar
í notkun í næsta mánuði. Ég er
sannfærð um að þær eiga eftir að
gera gagn og sanna gildi sitt fyr-
ir börn og aðra íbúa hér í Vestur-
bænum.” Vala getur þess að ung-
mennaráð Vesturbæjar hafi beint
því til borgaryfirvalda fyrir nok-
kru að settir yrðu upp speglar við
hjólreiðastíginn við dælustöðina
í Skerjafirðinum. “Ég fór að skoða
þetta mál og hafði í framhaldi
af því samband við sviðsstjóra
framkvæmdasviðs og nú er búið
að setja þessa spegla upp. Menn
eru mjög jákvæðir um að koma
hlutum sem þessum í lag og viss
keppnisandi er ríkjandi hjá starfs-
mönnum Reykjavíkurborgar í að
láta verkin tala. Mér finnst eins
og Vesturbærinn hafi orðið svolít-
ið útundan á umliðnum árum. Ég
heyri Vesturbæinga ræða um það
sín á milli að nú sé farið að huga
meira að ýmsum þörfum fram-
kvæmdamálum í Vesturbænum.”
Vala segir ákveðna vakningu hafa
orðið um að snyrta umhverfið og
hún teygi anga sína til borgaryfir-
valda jafnt sem íbúanna. Hún seg-
ir að hverfisráðið hafi komið upp
blómakerjum á nokkrum stöðum
í Vesturbænum. Það framtak hafi
mælst mjög vel fyrir og nú þegar
hafi komið fram óskir frá íbúum
um að þessum blómakerjum verði
fjölgað.”
Nágrannavarsla á döfinni
Nú stendur fyrir dyrum að hefja
ákveðið tilraunaverkefni varð-
andi öryggismál í Vesturbænum.
Þetta verkefni snýr að innbrotum
og byggist á hugmyndafræðinni
um nágrannavörslu. Vala segir að
þegar hafi verið haft samband við
afbrotafræðing sem verði innan
handar við að velja tiltekna hverf-
ishluta sem að hans mati bjóði
upp á aðstæður til þess að reyna
þetta. “Þetta hefur verið gert í
Breiðholtinu með góðum árangri
og þótt við setjum traust á öryggis-
fyrirtæki og starfsfólk þeirra sem
sinna starfi sínu af kostgæfni þá
hefur nágrannavarslan gengið vel
þar sem hún hefur verið reynd. Ég
fór á fund í Breiðholtinu til þess
að kynna mér þetta verkefni. Það
var vel mætt á fundinn og mér
fannst þetta einkar áhugavert eft-
ir að hafa hitt íbúa Breiðholts og
fengið að heyra af reynslu þeirra.
Ég held líka að svona verkefni
verði þess valdandi að fólk hittist
meira og minni hætta verði á ein-
angrun. Svona verkefni geta hugs-
anlega leitt til þess að fólk efnir
til einhverra samkoma í götunum
sínum, til dæmis halda grillveislu
á sumrin eða gerir eitthvað annað
skemmtilegt saman. En hvað sem
því líður þá hefur þetta fyrst og
fremst forvarnargildi. Af öðrum
brýnum verkefnum sem búið er
að taka ákvörðun um að gera er
að auka öryggi við gangbrautar-
ljósin á mótum Neshaga og Hofs-
vallagötu sem og á fleiri gatnamót-
um þar sem gangbrautarljós eru
hættulega nálægt gatnamótum,
girða skólalóð Melaskólans betur
af til að ekki verði hægt að aka bíl-
um inn á lóðina og huga að félags-
lega einangruðum börnum.”
Nauðsyn að samræma
vinnudag
Þetta leiðir hugann að fjölskyldu-
málunum og öðrum brýnum verk-
efnum sem snerta fjölskylduna.
Vala nefnir í því sambandi lækkun
gjalda á fyrsta skólastiginu. Þegar
hefur verið ákveðið að lækka leik-
skólagjöld um 25 af hundraði og
sameina gjöld þar sem um fleiri
en eitt barn er að ræða í eitt fjöl-
skyldugjald. “Það verður að efna
til viðræðna við ríksivaldið um
leiðir til þess að unnt verði að
lækka þennan kostnað heimilanna
meira auk þess að brúa bilið frá
þeim tíma að fæðingarorlofi lýkur
þar til leikskólatíminn hefst. Við
verðum líka að hefja undirbúning
að stofnun smábarnadeilda við
að minnsta kosti einn leikskóla
í hverju hverfi borgarinnar. Við
viljum líka koma á frístundakorti
til allra barna í framhaldi af við-
ræðum við íþróttafélög og önnur
félagasamtök um tilhögun þess og
nú er komin fram tillaga um fram-
kvæmdaáætlun um samræmingu
skóla- og tómstundastarfs þar
sem miðað er að því að samræma
vinnudag barna og aðlaga hann
að starfsdegi hinna fullorðnu. Með
því er verið að stuðla að samein-
ingu fjölskyldunnar þann tíma sól-
arhringsins sem er fyrir utan hefð-
bundinn vinnutíma og með slíkri
samræmingu á einnig að vera
hægt að draga úr umferð, létta á
umferðamannvirkjum og draga úr
mengun af völdum bílaumferðar.
Í þessu efni er ég ekki að tala um
Vesturbæinn sérstaklega heldur
höfuðborgina alla út frá málefna-
áherslum nýs meirihluta í borgar-
stjórn Reykjavíkur.”
Að skrásetja merkilega
sögustaði
“Við getum endalaust talið upp
verkefni sem þörf er á að sinna.
Þess vegna verðum við að for-
gangsraða verkefnum. Við slíka
röðum verður þó að hafa hugfast
þau markmið að bæta umhverfi
fólks og skilyrði þess til búsetu.
Menningarmálin koma þar við
sögu jafnt sem annað.” Vala segir
áhersluþættina í menningarstefnu
Vesturbæjar eiga að tengjast
umhverfinu við sjóinn og útivist.
“Við þurfum að bæta og styrkja
göngu- og hjólreiðastíga og þá
einkum við sjávarsíðuna og einnig
í tengslum við tengingu Vesturbæj-
ar og Miðborgar. Ég vil líka láta
skrásetja alla merkilega sögustaði
í Vesturbænum til upplýsingar og
ánægju fyrir íbúana þótt ég geri
mér fulla grein fyrir að þar sé um
langtímaverkefni að ræða. Mér
finnst nauðsynlegt að Vesturbæ-
ingar leggi áherslu á það sem ein-
kennir og er sérstakt við þennan
borgarhluta. Við erum með ýms-
ar öflugar stofnanir í Vesturbæn-
um. Háskóli Íslands er trúlega sú
stærsta en hér eru líka stofnanir
á borð við Þjóðminjasafnið, Þjóð-
arbókhlöðuna, Sjóminjasafnið,
Myndlistarskólann í Reykjavík og
Elliheimilið Grund. Hér eru líka
ýmsar merkilegar minjar. Reyni-
staður í Skerjafirði er með elstu
húsum í Reykjavík. Grásleppuskúr-
arnir við Ægisíðuna eiga sér merki-
lega sögu og úti á Granda sem
er eitt merkilegasta kaffihúsið í
Reykjavík. Kaffihús með mikinn
sjarma við höfnina og tengt langri
sögu okkar sem fiskiþjóðar. Við
höfum af nógu að taka. Við eigum
margt í Vesturbænum en aldrei
verður svo að ekki megi bæta.”
8 Vesturbæjarblaðið SEPTEMBER 2008
Aldrei verður svo að ekki megi bæta
Vala Ingimarsdóttir með börnin sín tvö þau Bryndísi Líf og Ingimar Stefán. Bjarni Þórður ekki á landinu
þegar myndin var tekin.