Dagblaðið Vísir - DV - 19.03.2009, Page 10

Hluti olíufélaganna í Hverjum lítra
– miðað við vísitölu neysluverðs (m.vsk)
Bensín
Dísilolía
FIMMTUDAGUR 19. MARs 200910 Neytendur
Kötturinn í
seKKnum
Neytendasamtökin munu á
næstunni hefja útgáfu á rafrænu
fréttabréfi sem mun ganga undir
nafninu Kötturinn í sekknum.
„Í fréttabréfinu munu birtast
fréttir og greinar um það sem er
efst á baugi í neytendamálum.
Áhugasamir geta skráð netfang
sitt á póstlista og fengið ritið sent
í tölvupósti,“ segir á heimasíðu
Neytendasamtakanna en þeim
sem vilja fylgjast með er bent á að
senda póst á ns@ns.is. Efnisheiti
póstsins skal vera „Fréttabréf“.
Vatnið
Klárast
Í skýrslu Umhverfisstofnunar
Evrópu kemur fram að vatns-
auðlindin er ekki sjálfbær. Vatn-
ið mun klárast ef haldið verður
áfram á sömu braut. Stofnun-
in leggur meðal annars til að
vatnsnotkun verði verðlögð, óháð
atvinnugreinum og þar með sé
landbúnaður ekki undanskilinn.
Nærri helmingur af allri vatns-
notkun í Evrópu er nýttur til
orkuframleiðslu en fjórðungur
landbúnaðar og fimmtungur til
almenningsvatnsveitna. Um 11
prósent af notkuninni eru nýtt
til iðnaðar en nánar má lesa um
þetta á asi.is.
n Viðskiptavinur Elko
keypti fyrir þremur árum
spánnýja Ariston-
þvottavél. Ábyrgðin
varði í tvö ár og situr
vesalings viðskiptavin-
urinn eftir án þvottavélar
þrátt fyrir að hafa keypt viðbótar-
tryggingu Ariston, sem gildir þó
bara þegar um „slys“ er að ræða.
Kaupið raftæki með þriggja ára
ábyrgð
ef þið
getið.
n Lofið fær Hamborgarabúlla
Tómasar við Bíldshöfða. Viðmótið
sem viðskiptavinir mæta þar er
eins og best verður á kosið.
Gildir einu þó fullt sé út úr
dyrum. Þjónustan er hröð og
góð. Hamborgararnir sjálfir
eru svo efni í annað lof, ef út í
það er farið.
sENDIÐ LOF EÐA LAsT Á NEYTENDUR@DV.Is
Sú upphæð sem olíufélögin leggja á
hvern dísilolíulítra hefur hækkað um
28 krónur frá því í ársbyrjun 2005. Á
sama tíma hefur álagning á bensínlítra
hækkað um 10,5 krónur samkvæmt út-
reikningum Félags íslenskra bifreiða-
eigenda. Verðlag á Íslandi hefur hækk-
að mikið á þessum tíma en þessar tölur
taka mið af vísitölu neysluverðs.
FÍB styðst við uppgefið dagsverð á
eldsneyti í Rotterdam í Hollandi, eða
á svokölluðu Evrópuverði. Það mark-
aðsverð miðast við hafnir í Evrópu.
Runólfur Ólafsson, framkvæmdastjóri
FÍB, segir að það eina sem vanti inn í
reikniformúluna sé flutningskostn-
aður til Íslands en gera megi ráð fyrir
því að eitthvað álag leggist á eldsneytið
sem selt sé til Íslands, vegna þess hve
langt Ísland sé úti í hafi.
10 krónur á bensín
Hlutur olíufélaganna að viðbættum
þeim kostnaði sem hlýst af flutningi til
landsins hefur aukist verulega frá því í
ársbyrjun 2005, ef marka má reikniað-
ferð FÍB. Á núverandi verðlagi lögðu
olíufélögin tæpar 30,5 krónur á hvern
bensínlítra í ársbyrjun 2005, eins og sjá
má fremst í töflunni að neðan. Í maí
Neytendur greiða árlega á fjórða milljarð króna vegna aukinnar álagningar olíufélag-
anna, miðað við árið 2005. Þetta fullyrðir runólfur Ólafsson, framkvæmdastjóri FÍB,
en samkvæmt útreikningum félagsins hefur álagning á hvern dísilolíulítra hækkað
um 28 krónur. Álagning á bensínlítrann hefur aukist um 10,5 krónur frá árinu 2005.
Okur Olíufélaganna
2008 var hluturinn tæpar 33,5 krón-
ur en síðan þá hefur hluturinn hækk-
að mjög mikið. Í febrúar á þessu ári
var hann kominn upp í 40,6 krónur og
hefur því samtals hækkað um rúmar
10 krónur á hvern lítra á fjórum árum.
Hlutfallslega hefur álagningin aukist
um þriðjung.
25 krónur á dísilolíu
Dæmið er enn verra, neytendum í
óhag, þegar kemur að dísilolíu. Álagn-
ing á hana var um 25 krónur í ársbyrj-
un 2005 og rúmar 26 í maí 2008. Rétt
eins og á bensíni hefur álagning aukist
gríðarlega síðan þá. Í febrúar á þessu
ári reyndist upphæðin sem olíufé-
lagið leggur á hvern lítra, að viðbættu
álagi vegna flutnings til Íslands, rúm-
ar 53 krónur og hefur því hækkað um
112 prósent. Aftur skal tekið fram að
þessar upphæðir eru allar með virð-
isaukaskatti og taka mið af vísitölu
neysluverðs, það er að segja, taka mið
af verðlagsbreytingum.
talnaæfingar
Í viðtali við RÚV í byrjun mars viður-
kenndi Hermann Guðmundsson, for-
stjóri N1, að álagning á eldsneyti hefði
aukist að undanförnu. Hann sagði
ástæðuna liggja í auknum kostnaði.
Hún væri hins vegar langt því frá jafn-
mikil og FÍB haldi fram. Nettó álagn-
ing fyrirtækisins í dísilolíu sé um 18
krónur en hafi verið um 16 krónur
árið 2005. Þetta sé sá munur sem megi
finna í bókhaldi N1 en hann sagðist
ekki skilja aðrar talnaæfingar, eins og
hann orðaði það. Flutnings- og dreifi-
kostnað þurfi að taka með í reikning-
inn, sem einnig hafi hækkað frá því
2005. Flutningskostnaður hafi
aukist um 4 krónur og álagning-
in því um 6 krónur.
margfallt á við Svíþjóð
„Það er alveg ljóst að olíufélög-
in hafa hækkað álagningu. Það
gildir um þau öll,“ segir Runólf-
ur.
Hann segir að þau rök hafi
heyrst að ekki sé tillit
tekið til þróun-
ar launa og
vaxtakostn-
aðar fyr-
irtækja.
Hann
vísar því
á bug.
„Þetta er
allt reiknað út frá vísitölu neysluverðs,
sem hefur verið á mikilli siglingu.
Þessar tölur eru allar uppreiknaðar
með hliðsjón af því hvernig verðlagið
er í dag,“ segir hann og bætir því við að
hér sé álagning þrisvar til fjórum sinn-
um meiri en í Svíþjóð, sem þó sé einn-
ig víðfeðmt og dreifbýlt land.
Á fjórða milljarð
Spurður hvort þessa miklu hækkun,
sem að ofan er rakin, megi ekki stíla
á hærra flutningsgjald til Íslands, seg-
ir Runólfur að það skýri tæpast alla
þessa hækkun. „Við erum að tala
um 10 og 28 krónur á hvern
einasta lítra. Ef flutnings-
kostnaður er ástæða
þessarar auknu álagn-
ingar þá ætti hún að
hafa minnkað töluvert
undanfarið, vegna þess
að eldsneytisverð hefur
snarlækkað,“ segir hann
og bætir við. „Eftir stend-
ur að uppreiknaður kostn-
aður neytenda vegna hærri
álagningar á bíla-
eldsneyti nem-
ur á fjórða
milljarð
króna, sam-
anborið við
2005,“ segir
hann.
BalDur guÐmunDSSon
blaðamaður skrifar baldur@dv.is
„Eftir stendur að uppreiknaður kostnaður neyt-
enda vegna hærri álagningar á bílaeldsneyti nem-
ur á fjórða milljarð króna, samanborið við 2005.“
neytendur blæða
Kaupendur eldsneytis greiða
á fjórða milljarð árlega
vegna aukinnar álagningar
olíufélaganna, samkvæmt FÍB.
aukning um 112%
Runólfur Ólafsson segir öll olíu-
félög hafa hækkað álagningu
sína undanfarin misseri.
Janúar 2005 Mars 2009
36,6
33,1
30,5
25,1
Dísilolía
algengt verð verð á lítra 141,4 kr. verð á lítra 151,2 kr.
skeifunni verð á lítra 139,8 kr. verð á lítra 149,6 kr.
skógarhlíð verð á lítra 139,8 kr. verð á lítra 149,7 kr.
bensín
Dalvegi verð á lítra 137,7 kr. verð á lítra 147,5 kr.
Bæjarlind verð á lítra 137,8 kr. verð á lítra 147,6 kr.
algengt verð verð á lítra 141,4 kr. verð á lítra 151,2 kr.
UMsJÓN: BALDUR GUÐMUNDssON, baldur@dv.is / neytendur@dv.is
el
d
sn
ey
t
i