Dagblaðið Vísir - DV - 21.10.2009, Blaðsíða 10

10 miðvikudagur 21. október 2009 neytendur
Tölfræði segir að brotist verði
inn á heimili þitt á 130 ára fresti,
ef þú býrð á höfuðborgarsvæðinu.
Innbrot á landsbyggðinni eru mun
fátíðari. Helgi Gunnlaugsson af-
brotafræðingur segir að í sumum tilvik-
um hafi óttinn við innbrot mun meiri áhrif
á líf fólks en innbrotið sjálft. Hefðbundið örygg-
iskerfi í 130 ár kostar 9,2 milljónir króna, á núvirði.
Miðað við fjölda innbrota á heim-
ili á höfuðborgarsvæðinu fyrstu átta
mánuði ársins líða að jafnaði 130
ár á milli þess sem brotist er inn á
heimili þitt. Þetta má lesa úr tölum
frá lögreglunni og ríkislögreglustjóra
yfir innbrot á heimili fólks fyrstu átta
mánuði þessa árs.
Þegar fjölda innbrota er deilt á
fjölda skráðra íbúða á höfuðborgar-
svæðinu, að 2.300 tómum íbúðum
frátöldum, kemur þetta í ljós. Ef hefð-
bundin öryggisgæsla er keypt kemur
í ljós að kostnaðurinn við hvert inn-
brot er að jafnaði 9,2 milljónir króna
á núvirði. Þetta er vitanlega breyti-
legt eftir hverfum.
Óttinn getur skert lífsgæði
„Í fræðinni er það þekkt, sérstaklega
erlendis, að mun fleiri óttast að verða
fyrir innbrotum en þeir sem verða í
raun fyrir þeim,“ segir Helgi Gunn-
laugsson, afbrotafræðingur við Há-
skóla Íslands. Hann segir að hópur-
inn sem verður fyrir innbrotum sé
margfalt minni en sá hópur sem ótt-
ast innbrot.
Helgi segir enn fremur að líta megi
svo á að óttinn við innbrot eða önn-
ur afbrot dragi úr velferð fólks og geri
það að verkum að afstaðan til ann-
arra borgara og annars fólks verði
neikvæðari. „Óttinn getur haft áhrif
á lífsgæði og líðan fólks í samfélag-
inu, sérstaklega ef þú ferð að breyta
lífi þínu og hegðun til að forðast til
dæmis innbrot,“ segir Helgi.
Hann segir eitt að sýna skynsemi
í frágangi á eigum sínum, annað að
breyta beinlínis lífsháttum til að
reyna að koma í veg fyrir innbrot.
„Óttinn getur orðið mun stærri en sá
skaði sem fólk verður fyrir þegar og ef
innbrotið á sér stað,“ segir hann.
Kippur í sölu
Helgi segir að viðskipti með öryggis-
kerfi hlaupi orðið á milljörðum króna.
Þeir sem bjóði þjónustuna reyni að
koma henni sem víðast. Hann bend-
ir einnig á að stundum komi upp mál
sem öryggisfyrirtækin geti notað til
að auka þjónustu sína. „Stundum
þarf ekki nema eitt innbrot í hverfi
svo allir nágrannarnir í kring fari að
óttast um öryggi sitt. Svoleiðis getur
haft áhrif á lífsgæði. Þessi ótti getur
farið út í að verða óraunsær,“ segir
hann og bætir við að dæmi þar sem
ráðist er á húsráðendur, eins og kom-
ið hafi upp í sumar, geti haft gífurleg
áhrif á mjög marga. „Við getum verið
viss um að það kemur kippur í kaup
á öryggisþjónustu vegna slíkra mála,“
segir hann.
Flestir segjast öruggir
Helgi segist aðspurður sjálfur ekki
sannfærður um ágæti öryggiskerfa.
Þeim fylgi kostnaður og stundum
óþægindi. „Hér hefur verið ótrúlega
mikill vöxtur á tíu árum. Þrátt fyrir
það benda kannanir til að yfir 80 pró-
sent borgarbúa í Reykjavík telja sig
frekar eða mjög örugga á gangi í sínu
heimahverfi að kvöldi til. Á lands-
byggðinni mælist öryggi fólks mark-
tækt meira,“ segir hann og bætir því
við að öryggi mælist meira hér en í
öðrum löndum.
Óformleg vörn
Hann segist frekar vera hlynntur
óformlegu taumhaldi; að fólk þekki
nágranna sína og fylgist með heim-
ilum hvert annars þegar það fer að
heiman. „Þannig upplifir fólk sig
sem hluta af samfélaginu. Ég er á því
að óformlegt tengslanet eigi að efla,“
segir hann en það er í grófum drátt-
um hugmyndin á bak við svokallaða
nágrannavörslu.
Helgi segir að ótti við innbrot sé
misjafnlega mikill eftir aldri og kyni.
Konur hafi tilhneigingu til að óttast
innbrot meira en karlar auk þess sem
eldra fólk sé sérstaklega viðkvæmt.
„Konur viðurkenna allavega frekar
meiri ótta í könnunum gagnvart af-
brotum,“ segir hann og bætir við að
þessir hópar séu ef til vill berskjald-
aðri fyrir innbrotsþjófum og geti síð-
ur varið sig. Því séu þeir móttækilegri
fyrir boðskapnum sem öryggisfyrir-
tækin dreifa. „Eldra fólk er líka lík-
legra til að eiga verðmæta fjölskyldu-
muni sem það vill alls ekki missa,“
útskýrir hann.
Eins og fram kemur í greininni
hér til hliðar eru afbrot algengari í
miðborginni en víða annars stað-
ar á landinu. Helgi segir að kannan-
ir bendi til að fólk sé hræddara við
miðborgina eftir því sem það býr fjær
henni. „Óttinn eykst eftir því sem
þekking þín á hlutnum er minni. Ótt-
inn er mestur á meðal þeirra sem síst
fara í miðbæinn,“ útskýrir hann.
Vörn kostar 70 þúsund á ári
Ef marka má tölurnar um innbrot
eftir hverfum höfuðborgarsvæðis-
ins (sjá töflur) má leiða líkur að því
að þeir sem búa í Breiðholtinu og í
miðbæ Reykjavíkur hafi mest not fyr-
ir öryggiskerfi, þó auðvitað fari það
eftir aðstæðum og innbúi á hverju
heimili.
DV hafði samband við Securit-
as og spurðist fyrir um kostnað við
uppsetningu og áskrift öryggiskerfis.
Þorsteinn Hilmarsson, markaðsstjóri
Securitas, veitti þær upplýsingar að
áskrift að hefðbundinni Heimavörn
Securitas kostar 5.900 krónur á mán-
uði. Það gerir 70.800 krónur á ári,
eða 9,2 milljónir króna á 130 árum.
Uppsetning og útköll öryggisvarð-
ar eru innifalin í verðinu en staðal-
búnaður heimavarnarinnar er tveir
hreyfiskynjarar, reykskynjari, sírena
og hurðarnemi. Allt er svo tengt við
stjórnstöð.
Spurður hvort ekki sé nóg að
verða sér úti um miða frá Securitas,
til að fæla þjófa frá, segir Þorsteinn
BALDUR GUÐMUNDSSON
blaðamaður skrifar baldur@dv.is
Innbrot á
130 ára frestI
Er öryggið í lagi?
25 spurningar úr handbók um nágrannavörslu Sjóvár
n Eru stormjárn í gluggum sem lokast til hliðar?
n Er gluggi við hliðina á hurð öruggur?
n Er lás hurða traustur og ekki hægt að opna án verkfæra?
n Er heimilið vel upplýst að utan?
n Eru dagblöð fjarlægð þegar enginn er heima?
n Tæmir einhver póstkassann þinn (fjölbýli)?
n Er heimasíminn stilltur yfir í GSM?
n Eru gardínurnar skildar eftir þegar þú ferð í burtu eins og einhver væri heima?
n Er svalahurðin alltaf læst?
n Ertu búin að biðja nágranna/vin að fara reglulega heim til þín þegar þú
ert að heiman?
n Er öryggisgler í útidyrahurð með gleri?
n Eru aukalyklar öruggir og ekki geymdir undir mottu eða í blómapotti?
n Veist þú hvar öll eintök af húslyklum eru?
n Er bréfalúga staðsett á þjófheldum stað?
n Opnar þú í einhverju tilfelli fyrir þeim sem þú þekkir ekki sem segist t.d.
hafa ýtt á ranga bjöllu?
n Byrgir gróður sýn frá götu?
n Er gluggi á húsvegg við þéttan gróður ?
n Eru tómar umbúðir t.d. raftækja ávallt fjarlægðar eða settar í geymslu
eða rusl?
n Er frágangur verðmæta (s.s. fartölva) þannig að þau sjást ekki inn um glugga?
n Er til listi og myndir af innbúi?
n Eru háar peningaupphæðir geymdar í banka eða öryggishólfi?
n Er góð læsing á bílskúrshurð?
n Hefur þú það sem reglu að geyma aldrei síma eða veski í bílnum?
n Er búið að fjarlægja verðmæti úr hanskahólfi bílsins?
n Geta allir séð ferðaáætlun þína á netinu, t.d. á Facebook eða bloggsíðu?
Vettvangur innbrota Fjárhagslegt
tjón af völdum innbrota er misjafnt
eftir því hversu verðmætt innbúið er og
hvernig þjófarnir ganga um. Aðkoman
er þó sjaldnast spennandi. MyNDiR: SjÓVá