Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.2011, Blaðsíða 10

10 | Fréttir 11. maí 2011 Miðvikudagur
Fylgist með störfum Stjórnlagaráðs og hafið áhrif á endurskoðun stjórnarskrár lýðveldisins.
Bein útsending frá sameiginlegum fundi ráðsins er á hverjum fimmtudegi kl. 13 á vefsíðu ráðsins:
www.stjornlagarad.is. Fundirnir eru opnir almenningi. Öll gögn ráðsins má finna á vefsíðunni.
Stjórnarskrá lýðveldisins varðar okkur öll
Stjórnlagaráð, Ofanleiti 2, 103 Reykjavík - sími: 422-4400 - netfang: skrifstofa@stjornlagarad.is - vefslóð: www.stjornlagarad.is
Vefslóð Stjórnlagaráðs: www.stjornlagarad.is
Greiðandi: Gamli Grettir 2009 ehf
Kennitala: 710898-2519
Sligandi sjöfaldur höfuðstóll kröfunnar til greiðslu
Kröfuhafi Höfuðstóll til innheimtu Vextir Kostnaður kröfuhafa Innheimtukostnaður Innborganir Til greiðslu
Vörður tryggingar hf 19.065 kr. 12.959 kr. 0 kr. 176.357 kr. 25.720 kr. 182.661 kr.
Vörður tryggingar hf 8.763 kr. 5.994 kr. 0 kr. 198.301 kr. 630 kr. 212.428 kr.
Vörður tryggingar hf 10.516 kr. 4.010 kr. 0 kr. 72.579 kr. 0 kr. 87.105 kr.
Vörður tryggingar hf 23.176 kr. 8.839 kr. 0 kr. 111.023 kr. 0 kr. 143.038 kr.
Vörður tryggingar hf 22.967 kr. 3.208 kr. 0 kr. 32.507 kr. 0 kr. 58.682 kr.
Vörður tryggingar hf 10.299 kr. 1.439 kr. 0 kr. 27.977 kr. 0 kr. 39.715 kr.
Samtals 94.786 kr. 36.449 kr. 0 kr. 618.744 kr. 26.350 kr. 723.629 kr.
Harkalegri innHeimta
en í nágrannalöndum
„Skuldarar eru alveg varnarlausir og
verða að borga, því sýslumenn gera
aðeins það sem þeir eru beðnir um
að gera og bera fyrir sig, að innheimt-
an sé á ábyrgð kröfuhafa. Aðalreglan
er sú að bullið er samþykkt af þínum
undirmönnum, að minnsta kosti í
Reykjavík og á Austurlandi,“ segir í ít-
arlegu kvörtunarbréfi sem borist hef-
ur Ögmundi Jónassyni innanríkisráð-
herra, en sýslumannsembættin eru á
verksviði hans.
Bréfið var ritað 21. febrúar síð-
astliðinn og er efni þess til skoðunar
í ráðuneytinu. Vegna fjárhagslegra
hagsmuna sinna vill bréfritari síður
að nafn hans sé birt að sinni.
Tilefni kvörtunarinnar er það sem
hann telur jaðra við sjálftöku inn-
heimtufyrirtækja í einkaeigu, sem
gert hafa samninga við sveitarfélög,
tryggingarfélög, lífeyrissjóði og mörg
önnur fyrirtæki í einkaeigu og opin-
berum rekstri um innheimtu van-
skilaskulda.
Svimandi hækkun
vanskilaskulda
Bréfritari undrast hversu mjög er
hægt að velta kostnaði ofan á svo-
nefndar lögveðskröfur. Þær ganga
framar skattaskuldum og fasteigna-
lánum og er hægt að bjóða upp fast-
eignir til að greiða upp slíkar skuldir.
Bent er á að réttur skuldara sé veru-
lega fyrir borð borinn í þessum efn-
um og þess séu ekki dæmi í nálæg-
um löndum að unnt sé að ganga að
fasteignum fólks með slíkum hætti
sem tryggingu fyrir tiltölulega lágum
upphæðum eins og brunatrygginga-
iðgjöldum í vanskilum.
Í bréfinu er bent á að í megin-
atriðum geti kröfuhafar innheimt
skuldir með tvennum hætti. Í fyrsta
lagi geti þeir stefnt fólki til greiðslu á
skuld og fer innheimtumálið þá fyrir
dómstóla. Skilyrði er að á undan hafi
verið sent innheimtubréf.
Tekið er dæmi af 130 þúsund
króna vanskilaskuld með 20 þúsund
króna vöxtum. Í innheimtubréfi get-
ur innheimtuþóknun hæglega ver-
ið 75 þúsund krónur að auki. Greiði
skuldari ekki er hægt að höfða dóms-
mál. Taki skuldarinn ekki til varna
getur gengið svonefndur útivistar-
dómur og þá er algengt – segir bréf-
ritari – að dómari dæmi 20 þúsund
króna málskostnað ofan á skuldina
og vaxtakostnað. Heildarkrafan er
því höfðuðstóll (130 þúsund krón-
ur), vextir (20 þúsund krónur) og
málskostnaður (20 þúsund krónur)
að gengnum dómi. Með þann dóm
í höndunum getur kröfuhafi krafist
fjárnáms hjá sýslumanni og þarf þá
að greiða honum 5.900 króna fjár-
námsgjald sem ákveðið er í reglu-
gerð. Við nauðungaruppboð leggst
enn 5.900 króna uppboðsgjald ofan á
málskostnaðinn.
Fasteignagjald rétthærra en
íbúðalán
Öðru máli gegnir um kröfur sem
njóta lögveðs eins og fasteignagjöld
eða lögboðnar brunatryggingar.
„Lögveð eru að stærstum hluta fast-
eignaskattur og nauðungarbruna-
tryggingar... Beinar aðfaraheimildir
gilda einnig um skattkröfur ríkisins
sem og meðlög en ekki er lögð inn-
heimtuþóknun á þær,“ segir í bréfinu
til innanríkisráðherra.
Jafnframt segir: „Lögveð eins og
fasteignaskattar og brunatrygging-
ar eru nú innheimt með fullri inn-
heimtuþóknun og þannig innheimti
Reykjavíkurborg 63 þúsund króna
fasteignaskatta vegna áranna 2007
og 2008 með 68 þúsund króna lög-
mannsþóknun og svo er bætt ofan á
fyrir hvert viðvik eftir því sem tekju-
þörf lögmanna leyfir.“
Þetta er síðan sundurliðað á svofelld-
an hátt:
Ritun greiðsluáskorunar kr. 9.900
Greiðsluáskorun kr. 2.000
Gjald til sýslumanns kr. 5.900
Mót við fyrirtöku kr. 15.000
Lánstraust kr. 2.000
Veðbókarvottorð kr. 2.000
Virðisaukaskattur kr. 17.340
Bréfritari segir um þetta: „Þannig
að 63 þúsund króna skuld vegna fast-
eignaskatta er orðin að 185.140 krón-
um að lágmarki áður en að skuldari
hefur nokkru sinni mætt hjá sýslu-
manni. Skuld vegna 8 þúsund króna
iðgjalds vegna brunatryggingar er
með sama hætti orðin að 198 þúsund
krónum eftir 6 mánaða vanskil, og
skuld vegna bílatrygginga upp á 40
þúsund krónur er er komin með 193
þúsund króna innheimtuþóknun og
krafan stendur því hæglega í um 300
þúsund krónum áður en skuldari
mætir hjá sýslumanni.“
Meðfylgjandi innheimtuyfirlit
vegna iðgjalda hjá tryggingafélaginu
Verði talar sínu máli. Þar hefur höf-
uðstóll meira en sjöfaldast, einkum
vegna innheimtuþóknunar lögfræð-
inga.
Fátæklegur réttur skuldara
Úrræði skuldarans eru heldur fátæk-
leg. Hann getur kært til héraðsdóms
eftir að uppboð hefur farið fram á
eigninni sjálfri. Það kostar 15 þúsund
krónur og viðkomandi er þá jafnframt
kominn á vanskilaskrá. Þar með falla
niður yfirdráttarheimildir og heimild-
ir til gjafsóknar. „Að auki er skuldarinn
orðiðnn örmagna af að leita að skjald-
borginni,“ segir bréfritari og bætir við:
„Að auki hefur við nauðungarsöluna
á eigninni sjálfri bæst við rukkun frá
lögfræðingnum upp á mót og mæt-
ingu á uppboðið og er þá krafan kom-
in upp í 335 þúsund krónur vegna
Reykjavíkurborgar og 280 þúsund
krónur vegna 8 þúsund króna bruna-
tryggingar. Þolandinn er þokkalega
launaður en þarf nú að reiða fram 20
prósent af útborguðum árslaunum til
að eignast íbúðina sína aftur. Erfitt og
dýrt er að kæra til Hæstaréttar, þökk
sé ykkur Steingrími.
Þolandinn missir ekki eignina
við bruna heldur af því lögfræðingur
tryggingafélagsins biður sýslumann
að svipta hann heimilinu vegna
íþyngjandi skyldutryggingar. Ef hins-
vegar kviknar í heimilinu á meðan
iðgjaldið er að fást greitt með upp-
boðssölu þá kemst tryggingafélagið
að sjálfsögðu upp með að borga ekki
neitt af því iðgjaldið er „í vanskilum“.“
Bréfritari hvetur því Ögmund Jón-
asson innanríkisráðherra til þess að
taka á málinu og sjá til þess að sýslu-
menn fari að lögum og hafi einhver
úrræði eða sjái til þess „... að lögveð
og lögveðsréttur verði afnuminn úr
íslenskum lögum því framkvæmdin
er orðin skelfileg. Réttindi skuldara
eru best tryggð með afnámi lögveðs-
ins og skyldutrygginga.“
Velferðarríki kröfuhafa?
Lausleg athugun meðal annarra
Norðurlandaþjóða bendir til þess að
réttur skuldara sé þar betur tryggður
og kostnaði sé ekki hlaðið með jafn
miklum þunga ofan á vanskilaskuld-
ir og hér tíðkast.
Í Danmörku er aðeins lögveð fyr-
ir sköttum og útsvari ásamt sektum.
Hægt er að innheimta í gegnum fóg-
eta og þá leggjast 250 danskar krón-
ur á skuldina. Þar er engin skylda
að kaupa brunatryggingu nema lán
hvíli á eign. Iðgjöld njóta einskis for-
gangs og innheimtast samkvæmt al-
mennum innheimtulögum. Í Noregi
er fyrirkomulagið svipað og í Dan-
mörku.
Bréfritarinn, sem reynir að verj-
ast álögum vegna lögveðsskulda,
hyggst fljótlega höfða mál á hend-
ur ríkissjóði til innheimtu á bótum
og er jafnframt að undirbúa kvört-
un til ESA. „Enda í mínum huga um
að ræða brot á bæði stjórnarskrá og
neytendatilskipunum EES-samn-
ingsins (guði sé lof fyrir hann),“ segir
bréfritari og býst ekki við niðurstöðu
fyrr en hjá dómstólum erlendis.
Jóhann Hauksson
blaðamaður skrifar johann@dv.is
n Vanskilaskuldir margfaldast í
höndum innnheimtulögfræðinga
n Vangoldin 8 þúsund króna bruna-
trygging verður að 280 þúsund krón-
um í höndum þeirra n Kvartað yfir
sýslumönnum til innanríkisráðherra
Lögveð
Ósýnilegt haft sem lagt er á fasteign
eða lausafé. Heimild fyrir stofnun
lögveðs er að finna í lögum og þarf
ekki að þinglýsa því. Meginreglan er sú
að lögveð gengur fyrir samnings- og
aðfararveðum. Sem dæmi um lögveðs-
rétt má nefna lögveð í fasteign fyrir
fasteignagjöldum og lögveð í bifreið
vegna vangreiðslu þungaskatts.
Aðfararveð
Veð fengið með fjárnámi.
Margföldun skuldar 63 þúsund króna vangoldin fasteignagjöld til Reykjavíkurborgar
verða hæglega að 335 þúsund króna skuld í innheimtuferlinu, segir bréfritari.