Dagblaðið Vísir - DV - 16.07.2012, Qupperneq 17

Kíki í ísbúðina eins
og hver annar
Stelpurnar elska mig,
það er alveg á hreinu
Ég verð fyrstur með
íslenska fánann út í
Gylfi Þór Sigurðsson þegar hann er spurður um stjörnustæla. – MonitorSigurður Hlöðverssoní viðtali vegna nýrrar plötu sinnar Pottapartý. – VísirGísli Gíslason lögfræðingur bíður þess að komast út í geim. – mbl.is
Stikkfrí!
1 Þaggað niður í Springsteen Paul McCartney og Bruce Springsteen
meinað að fara fram yfir leyfilegan
tíma.
2 Annie Mist skaut sér upp í fyrsta sæti Annie Mist Þórisdóttir
heldur áfram að gera það gott í Crossfit.
3 Íslandsbanki sagður afskrifa skuldir Árvakurs Skuldir Morgun-
blaðsins sagðar hafa verið lækkaðar
um 944 milljónir króna í fyrra.
4 Kettlingur lifði af 10.000 kílómetra sjóferð án vatns og
matar Skipið fór frá Shanghai í Kína
til Los Angeles í Bandaríkjunum sem er
rúmlega 10 þúsund kílómetra leið.
5 Íhugar að banna munntóbak Guðbjartur Hannesson velferðarráð-
herra hefur áhyggjur af aukinni notkun
munntóbaks meðal ungmenna.
6 Tölvuleikjasafn selt á meira en 130 milljónir Franskur
tölvuleikjasafnari seldi yfir sjö þúsund
tölvuleiki á uppboðsvefnum eBay.
7 Eldur kviknaði á Reyðarfirði Par og barn sluppu út án meiðsla þegar
eldur kom upp í húsi þeirra síðastliðinn
sunnudag.
Mest lesið á DV.is
Áfram brunar Eimreiðin
S
varthöfða hlýnaði um hjarta-
rætur þegar hann frétti að þeir
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
og Þór Whitehead hefðu sam-
einast á ný. Nú starfa þeir saman hjá
svokölluðu Rannsóknarsetri um ný-
sköpun og hagvöxt – og Ragnar Árna-
son hagfræðiséní má vera með.
Hannes og Þór eru gamlir félagar
úr Eimreiðarhópnum fræga sem gerði
Ísland að frjálsasta og stórkostlegasta
landi í heimi. Það er að segja þang-
að til allt hrundi árið 2008, en það
var reyndar vondum útlendingum
að kenna. Nú er Eimreiðin vöknuð úr
dvala. Það styttist óðum í kosningar
og stjórnarskipti, en þá geta eldhugar
Eimreiðarinnar brunað áfram á vit
nýrra og stórkostlegra ævintýra.
Því miður hafa ýmsir lagt stein í
götu Eimreiðarinnar. Hannes Hólm-
steinn er enn að jafna sig eftir réttar-
morðið þegar hann var dæmdur fyrir
brot á höfundarréttarlögum. Davíð
Oddsson var hrakinn úr Seðlabankan-
um þrátt fyrir að hafa séð bankahrunið
fyrir. Þá hafa Geir H. Haarde og Baldur
Guðlaugsson verið negldir á kross af
blóðþyrstum bolsévíkum. Kannski þarf
Eimreiðarhópurinn á endurnýjun að
halda.
Og viti menn. Þegar neyðin er
stærst er hjálpin næst. Friðbjörn Orri
Ketilsson, ábyrgðarmaður amx.is stíg-
ur niður af himni eins og guðleg vera.
Hann ætlar að sjá um vefsíðu rann-
sóknarsetursins mikla. Friðbjörn er
sprækur nýliði með bein í nefinu.
Hann deildi frelsisverðlaunum SUS
með Hannesi Hólmsteini og borðaði
með honum ljúffengan fisk eftir verð-
launaafhendinguna.
Friðbjörn er ferskt blóð. Hann fær
að sitja við fótskör meistaranna og
vera stóru strákunum innan handar.
Kannski á hann eftir að halda í gamla
góða AMX-andann, kalla Jóhönnu Sig-
urðardóttur „herfu“
og skrifa glettilega
pistla um Anders
Behring Breivik.
Eða kannski sjá
bara stóru strák-
arnir um það.
Í ljósi þess að
Jón Stein-
ar hefur
látið af
störf-
um hjá Hæstarétti er gráupplagt að
hann leggi félögum sínum lið. Leiðin
er greið og hún liggur til fyrirheitna
landsins. Þannig gætu fleyg orð Hann-
esar Hólmsteins Gissurarsonar orðið
að veruleika, en forðum orti hann ljóð
sem byrjaði svona: „Bráðum kemur
betri tíð með blóm í haga, sæta langa
sumardaga.“ Var það ekki annars?
E
n bygning vi rejser,“ sungu nor-
rænir jafnaðarmenn með hnef-
ann á lofti í kröfugerð vaknandi
verkalýðshreyfingar undir lok
nítjándu aldar. Þessi tilvitnun í danska
þýðingu Ulrich P. Overbys á baráttu-
söng verkamanna lýsir því vel hvern-
ig menn sáu fyrir sér hlutverk hins
vinnandi manns í samfélagsheildinni:
Samfélagið var hús sem þegnar þess
byggðu upp í sameiningu, bjuggu í því
og unnu því gagn svo það fengi staðið
og veitti skjól. Óréttlæti og hirðuleysi
um hag samfélagsins var fúi í innvið-
um þess.
Víkur nú sögunni til Íslands, einni
og hálfri öld síðar.
Nýlega fluttu fjölmiðlar fréttir af
því að skattayfirvöld væru að rann-
saka lögheimilisskráningar íslenskra
sjómanna sem stunda fiskveiðar í
heimshöfunum á vegum íslenskra
fyrirtækja eða dótturfyrirtækja þeirra.
Fregnir hermdu að margir þeirra sem
hér um ræðir ættu eiginkonur og börn
á Íslandi, en hefðu sjálfir lögheimili
annars staðar. Sjálf gerði ég nokkrar
stikkprufur í þjóðskrá og sannreyndi
þar með að þetta er tilfellið.
Nú er það þannig að samkvæmt
íslenskum lögum ber hjónum að hafa
eitt lögheimili og það lögheimili skal
vera þar sem fjölskyldan býr. Það skýt-
ur því skökku við að hjón skuli hafa
hvort sitt lögheimilið þar sem aðal-
fyrirvinnan er skráð með heimili er-
lendis, en fjölskyldan hér heima.
Ástæða þess að lög kveða á um
eitt lögheimili hjóna er augljós. Fólk
greiðir útsvar af tekjum sínum til
þess sveitarfélags þar sem lögheim-
ili þess er. Útsvarið er helsti tekjustofn
íslenskra sveitarfélaga. Þau þurfa að
standa undir margvíslegri þjónustu
við íbúa sína, til dæmis leikskóla,
grunnskóla, félagsþjónustu, sorp-
hirðu, frárennsli, gatnagerð o.fl. Því er
ekki nema sanngirnismál að íbúar láti
sitt af hendi rakna í þágu þess samfé-
lags sem hvert sveitarfélag er.
Til þess að fólk geti skráð lögheim-
ili sitt á öðrum stað en makinn þarf
að senda tilkynningu til Þjóðskrár um
sambúðarslit. Já, það þarf að setja á
svið skilnaðarferli – rjúfa hjúskapar-
heit á pappírum – svo hjón geti haft
sitt hvort lögheimilið. En um leið og
lögheimili hefur verið flutt úr landi,
greiða menn ekki lengur skatta sína
hér á landi, hvorki útsvar né tekju-
skatt. Þeir verða „stikkfrí“ frá því
samfélagi sem þó fóstrar þá og fjöl-
skyldur þeirra, veitir börnum þeirra
menntun, öldruðum foreldrum skjól,
leggur götur og vegi, sér íbúum fyrir
rafmagni, veitir heilbrigðisþjónustu
o.s.frv.
Þetta tiltekna dæmi er þó ekki hið
eina sem við höfum um þjóðfélags-
hópa sem hafa gert samfélagið sér
óviðkomandi. Hrunið afhjúpaði stétt
manna sem töldu sig svo óbundna af
samfélagslegum skyldum að hrikti í
sjálfum undirstöðunum. Þeir merg-
sugu fjármálakerfið, fluttu eign-
ir sínar í erlend skattaskjól og neyttu
allra bragða til þess að skara eld að
eigin köku, en komast hjá þegnskyldu
sinni. Við eigum auk þess áratuga
langa sögu af ýmsum starfstéttum
sem stunda svarta atvinnustarfsemi
og undanskot frá skatti í umtalsverð-
um mæli. Við höfum og dæmi um
heila atvinnugrein sem stendur í
harð vítugu stríði gegn því að greiða
samfélaginu sanngjarnan arð af nýt-
ingu þjóðarauðlindar, en innir háar
arðgreiðslur af hendi til sjálfrar sín í
sama mund og tilkynnt er um fjölda-
uppsagnir.
Á sama tíma stendur hið opin-
bera í ströngu við að endurreisa ís-
lenskt samfélag eftir Hrun, halda úti
almennri samfélagsþjónustu með
fjárvana ríkissjóð og sveitarfélög sem
berjast í bökkum.
Samfélag er bygging þar sem
margir búa. Allir verða að leggja sitt af
mörkum til þess að halda því mann-
virki við svo það fái staðist stórviðrin
og veitt íbúum sínum það skjól og
viðurværi sem þeir þarfnast. Það
gengur ekki að í húsi þessu búi stórir
hópar verkfærra manna sem njóta yls
og öryggis … en greiða húsaleiguna
annað.
Í samfélagi getur enginn verið
stikkfrí.
„Útsvar-
ið er helsti
tekjustofn ís-
lenskra sveitarfé-
laga
Brugðið á leik Það var mikið líf á Árbæjarsafninu á dögunum þegar hinn árlegi íslenski safnadagur var haldinn. Þessi ungmenni, sem virtust skemmta sér konunglega, brugðu á leik þegar ljósmyndara DV bar að
garði. Mynd J GMyndin
Svarthöfði
Umræða 17Mánudagur 16. júlí 2012
Kjallari
Ólína
Þorvarðardóttir