Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.2013, Blaðsíða 12

Skotin á færi einS og kanínur
12 Fréttir 23. september 2013 Mánudagur
Selur safnið sitt
Eigandi stærsta safns strigaskóa
í heiminum hefur auglýst safnið
til sölu á eBay. Jordan Michael
Geller, 36 ára Bandaríkjamaður
frá Los Angeles, er í Heimsmeta-
bók Guinness skráður sem sá sem
á flesta strigaskó í heiminum –
merkilegt nokk.
Í fjórtán ár hefur Geller safn-
að hlaupaskóm og á um 2.500
pör, öll frá Nike-íþróttavörufram-
leiðandanum fræga. Skórnir hafa
hingað til verið til sýnis á ShoeZe-
um-safninu í borginni. Gell-
er sér nú sæng sína útbreidda
og ætlar að losa sig við skóna.
Skódelluna fékk hann frá pabba
sínum, sem var maraþonhlaupari
og kenndi honum allt um Nike-
skóbúnað. Jordan Michael bendir
á að það sé kannski ekki skrít-
ið, miðað við nöfnin hans tvö, að
hann hafi á huga á Nike-skóm.
Körfuknattleiksgoðsögnin Micha-
el Jordan var einmitt alltaf í Nike.
Geller viðurkennir að það hafi tek-
ið hann margar vikur að stimpla
hvert og eitt par inn á söluvefinn,
en ekki fylgir sögunni hvaða skó-
stærðir um ræðir.
n Flúðu Tíbet og settust að á Indlandi n Flóttafélagi skotinn á landamærunum n Voru yfirheyrðir í íslensku kokteilboði
Í
dag keypti ég sokka með mynd
af kanínum. Það minnti mig á
það að stundum skjóta þeir [kín-
verskir hermenn] Tíbeta eins og
kanínur á landamærunum. Kon-
ur, börn og gamalmenni, heilu hóp-
arnir eru einfaldlega skotnir á færi
eins og kanínur.“ Þetta segir Lobsang
Chotka, aðstoðarforseti tíbesku Pen-
samtakanna í samtali við DV.
Lobsang og félagi hans, Wosan
sem er ritari tíbesku PEN-samtak-
anna, eru tíbeskir rithöfundar og
flóttamenn búsettir í Dharamsala á
Indlandi, heimabæ Dalai Lama og
útlagastjórnar Tíbet. Þeir komu til Ís-
lands til þess að taka þátt í 79. heims-
þingi Pen-samtakanna, alþjóðasam-
taka rithöfunda, sem stóð yfir dagana
9.–12. september síðastliðinn.
Blaðamaður settist niður með
þeim á kaffihúsinu Mokka við
Skólavörðustíg í síðustu viku og
ræddi við þá um málþingið, flótt-
ann frá Tíbet og það menningarlega
þjóðarmorð sem Dalai Lama hefur
sagt að eigi sér nú stað í Tíbet.
Kenndi búddísk fræði
Wosan flúði Tíbet árið 1995 og hefur
síðan búið í bænum Dharamsala á
Indlandi, en þar heldur fjöldinn allur
af tíbeskum flóttamönnum til. Wos-
an er málfræðingur að mennt og hef-
ur skrifað fræðigreinar um tíbeska
tungumálið, sem og um stöðu
mannréttinda í Tíbet. Þá hefur hann
einnig skrifað ljóð um upplifun sína
af ástandinu í Tíbet og hvernig það
er að vera fjarri fjölskyldu sinni í svo
langan tíma, nú átján ár. Hann segist
ekki geta snúið aftur til Tíbet. „Þá yrði
ég einfaldlega fangelsaður.“
Þar sem Wosan talar ekki ensku
sér Lobsang um að svara spurning-
um blaðamanns. Hann vinnur nú
að bók um nútímasögu Tíbet en hef-
ur meðal annars skrifað greinar um
sögu Tíbet, tíbeskar bókmenntir og
stjórnmálaástandið í Tíbet. Lobsang
flúði heimaþorp sitt í austurhluta
Tíbet árið 1998, þá einungis sautján
ára gamall.
Þrátt fyrir ungan aldur hafði hann
verið að kenna munkum búddísk
fræði í einu klaustrinu í bænum, en
þar bjuggu 700 tíbetskir munkar.
„Ég var mjög ánægður með að geta
kennt munkunum og mamma mín
var mjög stolt af mér,“ segir Lobsang.
Yfirvöld í héraðinu höfðu eitthvað
við skólann að athuga og vildu loka
honum. Skólanum var þó ekki lok-
að að fullu fyrr en árið 2003, en þá
las Lobsang um það í fjölmiðlum,
þar sem hann sat á sínu nýja heimili
í Dharamsala.
Skotinn á landamærum
Lobsang sem vildi sjálfur mennta sig
frekar á þessum árum sá ekki fram
á að eiga þess kost í Tíbet. Seinna
heyrði hann um að í Dharamsala
gæti hann sótt frekara nám í búddísk-
um fræðum. Hið þrúgandi andrúms-
loft, og áhugi hans á að fá að sjá og
heyra í andlega leiðtoganum Dalai
Lama, gerði það að verkum að hann
sló til og lagði á flótta með félaga sín-
um og yfirgaf heimaland sitt. Hann
hefur ekki séð fjölskyldu sína síðan.
„Það hefur verið mjög erfitt. Fyrstu
árin vissu þau ekki einu sinni hvort
ég væri á lífi eða ekki, en seinna meir
komst ég í símasamband við þau,
þannig að ég hef getað heyrt í þeim.“
Ferðalagið var langt og strangt
en hann ferðaðist í hópi 56 annarra
flóttamanna yfir Himalaja-fjall-
garðinn til Nepal. „Þarna var fólk af
öllum aldri, þau elstu voru um sjö-
tugt en sá yngsti ekki nema níu ára
gamall,“ segir Lobsang. „Einn týndist
á leiðinni og fannst aldrei aftur. Ann-
ar var skotinn af landamæravörð-
um.“ Þá segir hann einn vin sinn hafa
slasast alvarlega eftir að hann var
skotinn. Hann segir alla í hópnum
hafa gert sér grein fyrir þeirri miklu
hættu sem þau voru í, en kínverski
herinn vaktar landamærin gaum-
gæfilega. „Maður faldi sig á daginn
en ferðaðist á nóttunni. Við vissum
að kínversku hermennirnir myndu
skjóta okkur á færi ef þeir sæju okkur.
Það hafa þeir gert allt of oft.“
„Hvert ert þú að fara?“
Við ákveðum að færa okkur úr stað
en þetta er seinasti dagur þeirra fé-
laga hér á landi og þeir vilja skoða
sig aðeins um í bænum áður en þeir
halda af landi brott. Þegar við erum
komnir út af kaffihúsinu nefna þeir
verðlagið hér á landi, sem þeir segja
stjarnfræðilega hátt miðað við Ind-
land. „Hér er allt svo óskaplega dýrt,“
segir Lobsang og brosir út í annað.
Hann bætir því við að ferðalagið
hingað hafi verið háð ákveðnum
annmörkum. Vegna flóttamanna-
stöðu sinnar eru þeir ríkisfangslaus-
ir og án vegabréfs, en það gerði það
meðal annars að verkum að um-
sókn um landvistarleyfi tók lengri
tíma en ella. Þá þurftu þeir að ferð-
ast á sérstökum ferðaskilríkjum á
milli flugvalla í Evrópu, sem vakti
upp fjölmargar spurningar hjá eft-
irlitsaðilum. Þeir þurftu því oftar
en ekki að svara ógrynni spurninga
hjá útlendingaeftirliti viðkomandi
landa: „Hvers vegna ertu ekki með
vegabréf? Hvert ert þú að fara? Hvað
ætlar þú að gera þar?“
Yfirheyrður í kokteilboði
Þeir segjast þó ekkert kippa sér upp
við þetta, enda vanir slíkum yfir-
heyrslum þegar þeir fara út fyrir
landsteinana. „Við höfum valið þetta
hlutskipti vegna þess að við eigum
enga aðra möguleika. Rúmlega 120
manns hafa kveikt í sér í Tíbet í bar-
áttunni fyrir frelsi. Ungir og aldnir.
Munkar og nunnur. Konur og karlar.
„Við vissum að
kínversku her-
mennirnir myndu skjóta
okkur á færi ef þeir sæju
okkur. Það hafa þeir gert
allt of oft.
Jón Bjarki Magnússon
blaðamaður skrifar jonbjarki@dv.is
Ánægðir á Íslandi Lobsang Chotka, aðstoðarforseti tíbetsku Pen-samtakanna, og Wos-
an, ritari samtakanna, voru ánægðir með heimsþing Pen-samtakanna á Íslandi. MYnd Jón BJarKi
Barn lést á
færibandi
Fimm mánaða drengur lést í
hörmulegu slysi á flugvellinum
í Alicante á Spáni. Móðir barns-
ins lagði barnið frá sér á færiband
í örstutta stund, á meðan hún
freistaði þess að losa um kerru
sem hún náði ekki af færibandinu.
Þegar hún teygði sig eftir kerrunni
rakst hún í takka sem setti bandið
af stað og hún datt um koll. Móð-
irin, 32 ára Bandaríkjamaður, rann
af stað á færibandinu og barnið
líka. Fljótlega festist barnið í bili á
milli tveggja færibanda með þeim
hörmulegu afleiðingum að það
lést. Móðirin öskraði af lífs og sál-
arkröftum en þegar hjálp barst
hafði drengurinn þegar hlotið
mikla höfuðáverka. Hann var úr-
skurðaður látinn á staðnum.
Hraut við
aftökuna
Robert Gene Garza varð fyrir helgi
tólfti fanginn til að vera tekinn af
lífi í Texas-fylki í Bandaríkjunum.
Hann sat inni fyrir skotárás og til-
heyrði Rio Grande Valley-genginu
sem kallaði sig Tri-City Bombers.
„Ég veit að það er erfitt fyrir ykk-
ur að horfa upp á þetta – en þetta
er mér léttir. Nú getið þið haldið
áfram með ykkar líf,“ sagði hann
við ættingja sína áður en honum
var gefin banvæn sprauta. Garza
dró andann nokkrum sinnum
djúpt þegar búið var að sprauta
hann. Svo byrjaði hann að hrjóta
en 26 mínútur liðu áður en hann
var úrskurðaður látinn.