Peningamál - 01.08.2014, Blaðsíða 13

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
3
13
og útflutningi. Gert er ráð fyrir að þjóðarútgjöld vaxi um 5½% á
ári á spátímanum og að útflutningur aukist um ríflega 3% á ári
að meðaltali á þessu og næstu tveimur árum. Á móti því vegur
að áætlað er að innflutningur fari einnig vaxandi þótt búist sé við
að aukning hans verði nokkru minni á næsta ári en á þessu ári.
Framlag utanríkisviðskipta batnar því milli ára en verður áfram
neikvætt á öllum spátímanum.
• Gangi spáin eftir verður meðalhagvöxtur á ári um 3,4% á spá-
tímanum, þ.e.a.s. vel yfir 2,7% meðalhagvexti síðustu þrjátíu ára
og langt yfir spám um 2,2% meðalhagvöxt á spátímanum í helstu
viðskiptalöndum.
• Á síðasta ári dró umtalsvert úr þeim framleiðsluslaka sem verið
hefur frá því að fjármálakreppan reið yfir og er áætlað að hann
hafi numið um 1% af framleiðslugetu þjóðarbúsins á árinu sem er
heldur meiri slaki en gert var ráð fyrir í maí. Slakinn er jafnframt
talinn hverfa heldur hægar úr þjóðarbúskapnum og því er spáð að
hann verði ekki horfinn fyrr en í byrjun næsta árs en ekki um mitt
þetta ár eins og gert var ráð fyrir í maí.
• Samkvæmt niðurstöðum Vinnumarkaðskönnunar Hagstofunnar
(VMK) var vinnuaflseftirspurn nokkru meiri á öðrum fjórðungi
ársins en gert var ráð fyrir í síðustu spá Seðlabankans. Þá var spáð
1,5% fjölgun heildarvinnustunda frá fyrra ári en í reynd fjölgaði
þeim um 2,6%. Þetta er svipuð fjölgun og var á fjórðungnum á
undan og skýrist eins og þá að mestu leyti af fjölgun starfandi
fólks en meðalvinnutími jókst einnig um 0,7%.
• Á öðrum fjórðungi ársins fluttu fleiri til landsins en frá því sjöunda
fjórðunginn í röð. Fjölgunin er þó hæg eða sem nemur 0,1% af
vinnuaflinu og stafar nánast eingöngu af fjölgun erlendra ríkis-
borgara en það styður við aðrar vísbendingar um aukna eftirspurn
eftir vinnuafli.
• Niðurstöður könnunar Capacent Gallup sem var framkvæmd í
maí og júní sl. meðal 400 stærstu fyrirtækja landsins benda til að
vinnu aflseftirspurn gæti aukist enn frekar á seinni helmingi ársins.
Samkvæmt könnuninni vildu um 10% fleiri fyrirtæki fjölga starfs-
mönnum en fækka þeim. Þetta er svipuð niðurstaða og kom fram
í könnuninni í mars. Þrátt fyrir verulega aukningu eftirspurnar eftir
vinnuafli sem sést á fjölgun starfandi fólks undanfarin tæp tvö
ár hefur hlutfall fyrirtækja sem telur vera skort á starfsfólki ekki
hækkað.
• Í uppfærðri spá er því gert ráð fyrir heldur meiri fjölgun heildar-
vinnustunda í ár en í síðustu spá eða 2,5% fjölgun. Horfur fyrir
næstu tvö ár eru einnig betri en í maí og er spáð um 1,8% fjölgun
að meðaltali á spátímanum.
• Svipað og í maíspá Peningamála var árstíðarleiðrétt atvinnuleysi
samkvæmt skrá Vinnumálastofnunar (VMS) nánast óbreytt milli
fjórðunga á öðrum fjórðungi ársins. Atvinnuleysi eins og það er
mælt í VMK minnkaði hins vegar um 0,6 prósentur milli fjórðunga
en þær tölur eru líklega betri mælikvarði á atvinnuleysi en tölur
1. Framleiðniaukning kemur fram sem neikvætt framlag til hækkunar á
launakostnaði á framleidda einingu. Grunnspá Seðlabankans 2014-2016.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd 23
Launakostnaður á framleidda einingu
og framlag undirliða 2008-20161
Breyting frá fyrra ári (%)
Nafnlaun
Launakostnaður annar en laun
Undirliggjandi framleiðni
Launakostnaður á framleidda einingu
-4
-2
0
2
4
6
8
201620152014201320122011201020092008
Heimild: Hagstofa Íslands.
Mynd 21
Breytingar á atvinnu og vinnutíma
1. ársfj. 2004 - 2. ársfj. 2014
Breyting frá fyrra ári (%)
Fjöldi starfandi
Meðalvinnutími
Heildarvinnustundir
-15
-10
-5
0
5
10
‘13 ‘14‘12‘11‘10‘09‘08‘07‘06‘05‘04
Heimildir: Hagstofa Íslands, Vinnumálastofnun, Seðlabanki Íslands.
Mynd 22
Árstíðarleiðrétt atvinnuleysi
1. ársfj. 2008 - 2. ársfj. 2014
% af mannafla
Atvinnuleysi - Vinnumarkaðskönnun
Atvinnuleysi - Vinnumálastofnun
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
‘14201320122011201020092008