Vestfirska fréttablaðið - 13.08.1992, Síða 4

4
Fimmtudagur 13. ágúst 1992
Listakonan
á Sellátrum
Á Sellátrum í Tálknafirði býr Guðrún Einarsdóttir. Hún býr ein í litlu
húsi að norðanverðu við fjörðinn. Þangað eru 12 kílómetrar frá kauptún-
inu. Guðrún er landsþekkt listakona á sínu sviði. Húsið hennar er orðið
að listasafni. Innandyra má sjá margvísleg listaverki eftir þessa hagleiks-
konu, sem orðin er 75 ára gömul. Þar er að finna málverk, vefnað,
leirmuni þurrkuð blóm í plastplöttum, listaverk úr skeljum og öðru
sjófangi, íslensku grjóti og fleira. Vestfirska fréttablaðið heimsótti Guð-
rúnu til að forvitnast um hennar hagi.
JR
VIDEO
SPLIT
SECOND
Myndin gerist áriö 2008 í Lund-
únum. Gróðurhúsaáhrifanna er
farið að gæta um allan heim
með hækkandi hitastigi og auk-
inni úrkomu á norðurhveli
jarðar. Því hefur yfirborð
Thames-fljótsins hækkað veru-
lega og mengun aukist í borg-
inni. Stone lögreglumaður
(Rutger Hauer) er orðlagt hörku-
tól sem nærist á kaffi og kvíða.
Hann var leystur frá störfum um
stundarsakir eftir að Foster, fé-
lagi hans, var myrtur á óskiljan-
legan hátt. Fleiri morð eru fram-
in og Stone finnur fyrir nærveru
morðingjans en á erfitt með að
gera sér grein fyrir hvort hann
sé mannleg vera eða ekki. Ým-
islegt bendir til hins gagnstæða.
ANOTHER
YOU
Þeir Richard Pryor og Gene
Wilder fara á kostum í þessari
frábæru gamanmynd. Smá-
glæpamaðurinn Eddie (Pryor)
og lygalaupurinn óforbetranlegi,
George (Wilder, geta ekki með
nokkru móti vanið sig af þessum
hvimleiðu ósiðum.
Þúsundir titla
í gífurlega
rúmgóðu
húsnæði
JR VÍDEÓ
Mánagötu 6 S 4299
Guðrún Einarsdóttir er
fædd 5. janúar 1917. Hún hef-
ur alla tíð búið á Sellátrum.
Börn hennar eru átta, en
Guðrún var tvígift. Síðan 1981
hefur þessi listakona búið ein
í litla húsinu sínu undir háu
Sellátursfjalli. Frá bæjardyr-
unum blasir hafið við, Tálkn-
inn er beint á móti handan
fjarðarins og Blakknesið líka.
Kópanes er yst norðanmegin
við mynni Tálknafjarðar og
þar stendur skipbrotsmanna-
skýli í Kópavík, sem Guðrún
á Sellátrum á heiðurinn af.
Annað slíkt skýli er að finna í
Krossadal. Bæði þessi skýli
eru þarna í dag fyrir tilstuðlan
Guðrúnar. Hún hefur marg-
sinnis horft á báta og skip berj-
ast við hafið með lífsneistann
hangandi á bláþræði. Stund-
um kom það fyrir að menn fór-
ust og bátar hurfu í svart hyl-
dýpið, og þess vegna lét Guð-
rún ekki staðar numið fyrr en
búið var að reisa tvö skipbrots-
mannaskýli á svæðinu.
Það er margt gott sem
Guðrún hefur áorkað á sinni
lífsleið. Hún átti stóran þátt í
því að koma á fót tónlistar-
kennslu við Grunnskólann,
einnig að efla áhuga fólks á
skógrækt. Fleira væri hægt að
tína til, en við ætlum hér og
nú að forvitnast nánar um list-
sköpun hennar á þessum af-
skekkta stað.
EINVERAN
í SKAMMDEGINU
Fyrsta spurningin til Guð-
rúnar er: - Hvernig er að búa
svona ein í svartasta skamm-
deginu?
„Ég finn ekki svo ýkja mikið
fyrir einmanaleikanum hér.
Það hefur alltaf verið góður
andi í þessu húsi. Ég var hér
ein síðustu jól og eldaði mat
fyrir 10 manns þrátt fyrir það.
Mér hefur liðið ágætlega á
þessum stað. Myrkfælni finn
ég ekki fyrir núna, en ég var
alltaf hálfhrædd þegar Davíð
var hérna. Því þegar bankað
var á dyrnar á kvöldin, þá
þorði ég aldrei til dyra. Núna
er þetta alveg horfið."
- Leiðist þér aldrei?
„Það er enginn tími til að
láta sér leiðast. Ég skapa mér
alltaf einhverja vitleysu og
má því ekkert vera mikið á
ferðinni ef ég á að geta sinnt
því sem ég hef fyrir stafni."
- Lestu blöð og fylgistu með
fréttum?
„Já, ég fylgist vel með frétt-
um bæði í útvarpi og sjón-
varpi. En blöð kaupi ég ekki.
Hann Davíð heitinn var
áskrifandi að Þjóðviljanum á
sinni tíð, og þeir héldu alltaf
áfram að senda blaðið hingað,
þannig að hér hefur verið nóg
af Þjóðviljum", segir Guðrún
og hlær við.
VEFSTÓLLINN
í FJÁRHÚSUNUM
Þegar komið er upp á efri
hæð hússins blasir við risastór
vefstóll í svefnherbergi Guð-
rúnar. Fyrir utan vefstólinn er
hjónarúmið og lítið annað,
enda um að ræða tvær stórar
mublur. Sagan á bak við vef-
stólinn stóra er þannig, að
þegar Guðrún var í hús-
mæðraskólanum á Staðarfelli,
var hún mikið að vefa og gekk
vel. Forstöðukonan. lét smíða
vefstól fyrir skólann hjá
Völundi. Þegar sú kona hætti
sínu starfi á Staðarfelli hringdi
hún í Guðrúnu og bauð henni
vefstól, sem væri alveg eins og
sá sem hún lét smíða. „Ég fékk
stólinn haustið 1939 og hann
hefur ýmist verið hér eða í
fjárhúsunum. Áður en börnin
komu til mín í sveitina þá
þurfti að koma stólnum fyrir á
hentugum stað. Það var mikið
verk að drösla ferlíkinu út.
Stundum varhann ífjárhúsun-
um eða í hlöðunni. í gamla
bænum, þeim sem brann, var
stóllinn niðri og það var rétt
hægt að skríða bak við hann
til að komast í rúmið. Nú,
stóllinn hefur verið hér í þessu
herbergi síðan 1973. Ég hef
lítið átt við hann eftir að ég
byrjaði með blómaplattana."
SÍMASKRÁR í STÆÐUM
Það vekur forvitni að sjá
heilu stæðurnar af síma-
skránni á efri ganginum. „Ég
hef sankað þessum skrám að
mér til þess að pressa og
geyma blóm og plöntur. Þær
koma sér ágætlega til þess
brúks. Samt er mjög óað-
gengilegt að finna ákveðnar
plöntur sem til þarf hverju
sinni.“
- Er engin regla á þessu hjá
þér?
„Nei, það er ekkert vit í
þessu. Þaðfer mikill tími í leit,
en ég hef ekki tök á að hafa
þetta aðgengilegra. Það er
engin regla á neinu hérna, ég
verð að leita að öllu“, segir
Guðrún með vonleysislegum
tón, en virðist vera löngu búin
að sætta sig við það.
- Hér er símaskrá frá 1969.
„Já, ég hlýt að hafa stolið
henni einhvers staðar“, segir
listakonan og brosir. „Ég hef
reynt að koma reglu á þetta en
alltaf skal það ruglast aftur og
aftur.“
í bókahillum má sjá fræði-
bækurafýmsumgerðum, m.a.
hundabækur, fugla- og steina-
bækur, og auðvitað ótal bækur
um blóm og jurtir. Þar er
einnig að finna ígulker og kór-
alla. „Sjómenn á staðnum
hafa gefið mér ígulkerin.“
Guðrún dregur fram stórar
litskrúðugar myndir af
blómum. Myndirnar málaði
hún sjálf með tauþrykklitum.
Hún segist vera lengi að mála
hverja mynd, margar vikur
jafnvel.
PLASTPLATTARNIR
Aðalviðfangsefni Guðrúnar
er plattagerð úr plexigleri.
„Ég fæ plastið í fljótandi formi
í 25 lítra tunnum einu sinni á
ári og það tekur mig 3-4 mán-
uði að vinna úr því.“ Guðrún
fær tvær 25 lítra tunnur á ári
sem kosta samtals 80 þúsund
krónur. Plexiglerið kemur frá
þýsku fyrirtæki sem heitir
Akron. Plexigler er mikið not-
að í gróðurhús og stofuskála.
Lyktin af plastinu er yfirþyrm-
andi sterk. Hún er svo sterk
að fyrir þann sem andar henni
að sér í fyrsta sinn er hún nærri
óbærileg. Maður grípur and-
ann á lofti og á erfitt með að
tala eðlilega í þó nokkurn
tíma. „Ég fæ aldrei hausverk
af þessu efni. Þeir segja að
skaðleg efni séu ekki ( því,
aðeins trjákvoða. Ég var með
annars konar plast hér áður og
ég náði aldrei að venjast
óþefnum af því.“
Til að lesendur átti sig á því
hvað um er verið að ræða, þá
er þessu plexigleri hellt í mót.
Aðeins er hellt botnfylli í mót-
ið og það látið harðna undir
flúrperum, eða samskonar
perum og notaðar eru í ljósa-
bekki. Næst er blómunum rað-
VESTFIRSKA
| FRÉTfABLADlI) |-
Guðrún Einarsdóttir.
Ljósm. Róbert Schmidt.
að á botninn og litlu magni
hellt umhverfis þau uns þau
hafa fest við botninn. Þá er
plastinu bætt út í af og til og
látið harðna á milli. Þegar
mótið er orðið fullt er plattinn
settur í brennsluofn og hann
hitaður. í stærstu plattana fara
nokkrir lítrar og eru þeir síðan
- Hvað hefurðu selt marga
platta?
„Ég hef enga hugmynd um
það. Þeir eru orðnir margir.
Það fer mest út af litlu plött-
unum. Þetta er svo dýrt í
sölu."
- Hvað ertu lengi að full-
klára einn meðalstóran platta?
Guðrún málar töluvert með tauþrykklitum og þá helst blóma-
myndir. Ljósm. Róbert Schmidt.
seldir eftir vigt. Hvert kíló
kostar 6.000 krónur. „Ég hef
alltaf getað selt upp í kostnað
og hef því getað haldið þessu
áfram. En ég þéna ekkert á
þessu.“
FLUGURNAR
TIL VANDRÆÐA
„Ég hef reynt að stilla á
vetrartímann til að losna við
flugurnar. Byrja sem sagt á
haustin og er að fram á vetur-
inn.“
- Þú ert ekkert í þessu á
sumrin?
„Nei. Flugurnar eru alltaf
að festast í plastinu og svo má
ekki skína á þetta sól, annars
snöggharðnar plastið eða það
sýður í því.“
„Það fer eftir magni
plastsins. Það getur tekið 2-3
vikur. En það er eitt sem ég
vil nefna í sambandi við platt-
ana. Það kemur stundum fyrir
að loftbólur myndast í þeim.
Hægt er að losna við þær með
því að hita plastið í 80. Það
leysir upp loftbólurnar.“
- Færðu aldrei leiða á því
sem þú ert að fást við?
„Nei, það er alltaf eitthvað
nýtt sem tekur við af öðru.
Þetta er mjög gefandi og ég
held að það sé sama hvar ég
væri upp á það að gera. Ég
þarf bara næði við margt af
þessu sem ég er að fást við.“
ÚTLENDINGAR
í HEIMSÓKN
Yfir sumartímann leggja