Alþýðublaðið - 22.10.1924, Blaðsíða 3

máiatéiag, fræðslatélag, skemt-
anatéiag o. s. frv
Aiþýðan á að erfa aaðvalds-
ríkið. Hún verður að búa sig
urtdir það. að taka við þaim arfí.
Húa verður að vita, hvað hún
vlll, og hafa þrek og hugrekki
til þess áð íramkvæma það.
Þvf að eins getur hún tekið
yfírráð framieiðsiatækjánna í sfn-
'ar hendur, að hún ððlist meirl
félags- og stjórnmála-þroska en
hún hefir nú. Hann fær hún
mað alþýðufélögum.
Sjómannafélag í Hafnarfirði.
Hafnarfjöröur er bær með því
nær 3000 íbúa, er lifa a8 mestu
á fiskveiöum og vinnu þeirri, er
þær skapa. Stórskipaútvegur er
þar að myndast sumpart meö inn-
lendum eöa útlendum eigendum.
Um leiÖ og skipunum fjölgar í
pláasinu, fjölgar vinnandi fólki
bæði til sjós og lands.
Hafnarfjöröur hlýtur að vaxa
að fólksfjölda með aukinni fram-
leiðslu. Verkalýðurinn hlýtur því
að líta kringum sig og sjá, hvert
stefnir. Hafl hann engin samtök
um að sjá sínum hag borgið, er
hætt við, að atvinnurekendurnir
noti sér samtakaleysi hans og
skamti kaupiö eftir eigin geðþótta
án tillits til, hverjar þarfir manna
eru. Verkamenn hafa lengi hrft
samtök sín á meðal, sem því mið-
ur ekki alt, af hafa geta fylgst með
stéttarbræðrum sínum í Reykja-
vík í kröfunum, en sennilega stafar
það mest af langvarandi atvinnu-
leysi. Verkakonur þær, er fisk-
vinnu stunda, hafa ekki enn mynd-
að neinn sérstæöan félagsskap,
en sá félagsskapur, hlýtur að mynd-
ast fyrr eða síðar. Sjómenn hafa
áður fyrr myndað fólag þarna, en
það leið undir lok, mest vegna
þess, að stórskipaútvegur hvarf úr
plássinu.
Við skipaaukningu þá, sem nú
er að verða í plássinu, er tölu-
verð hreyflng meðal sjómanna
fyrir því að mýnda félagsskap,
sjáandi fram á það, aö ekki er
örugt, að kaupgjald það, sem
gildir milli sjómanna og útgerðar-
manna í Reykjavík, verði ávalt
látið gilda í Hafnarfirði (samanber
kaupgjald verkamanna síðast liðið
ár). í flrðinum þarf að myndast
fastur félagsskspur, sem getur
gert bindándi samninga fyrir sína
hönd eða ákvarðanir um káup-
gjald á sama hátt og sjómenn í
Reykjavík. Annaö verður ekki
trygt í framtíðinni.
Á fimtudaginn verður fundur
um þetta mál í Goodtemplarahús-
inu í Hafnarfirði. Vonandi láta
sjómenn þetta mál til sín taka
með fullri festu og einurð,
Sœfari.
Sið landa sýn.
----- (Prh.)
11. Hrað sknln borgir?
Ritstjóri >Social Demokratenst
var enn eigi kominn, er ég hafði
lokið að skoða mig um bekki í
húsakynnum blaðsins. Bað óg þá
að skila til hans, að ég kæmi um
kvöldið, því aö annaðhvort var að
reyna að ná í hann þá eða ekki,
því að óg ætlaði að halda áfram
ferð minni morguninn eftir.Var mér
og sagt, að hann væri aö jafnaði
viðstaddur eftir kl. tíu á kvöldin
og til þesB, er blaðinu væri lokið
um kl. tvö;
Ég kom þess vegna aftur um
kl. hálf elleíu um kvöldið. Hitti
óg þá fyrir ungan mann, laglegan
og fjðrlegan, og spurði hann eftir
Marinus Kristensen ritstjóra; hann
kvaðst heita svo. Ég glápti á hann.
Hann hló og kvaðst vel skilja, að
mór yrði starsýnt á sig; óg hefði
náttúrlega haldið, að ritstjóri að svo
gömlu og stóru blaöi og þar á ofan
stjórnarblaði hlyti að vera gamall
og gráhæröur, gildur og þungur af
virðuleik, og svo væri þettanærri
því unglingur, að eins þrjátíu og
þriggja ára að aldri. Ég greindi
honum erindi mitt, og þotti hon-
um gott að frétta af flokksbróður
sínum, að hann væri kominn heill
yfir haflð. Þegar ég hafði sagt
honum deili á mér og ferðum
mínum, kvaðst hann hafa verið
heppinn, að fundum okkar hefði
borið saman, því að hann væri
prentari eins og ég og liti á alla
prentara eins og gamla vini sína;
>prentari er Jón Baldvinason«,
bætti hann við. Spurði hann mig
síðan ýmsra tíðinda að heiman,

en ég gat þess sem minnistæðast
var, Krossanesshneykslisins, árferð-
ÍBÍns og lágengisins og meiðyrða-
málsins á hendur Alþýðublaðinu
út af gengismálinu, og þótti hou-
um ekkert ótrúlegt, úr því að
íhaldsstjórn væri í landinu. Áður
ég færi, gengum við upp í prent-
smiðjuna, og var þar nú unnið
af fullum krafti og hraða. Éar hitti
óg við vinnu formann prentarafé •
lagsins danska, Július Schröder,
sem er einn af nýju ríkisþings-
mönnunum frá í vor, sem leið.
Ég sá á öllu, að ég myndi
verða tll taf&r þarna, ef ég dveld-
ist lengur, og vissi af reynslu,
hversu ónotalegar tafir geta verið
við blað, sem á að fara að koma
út. Ég kvaddi því og fór. Ég labb-
aði í hægðum mínum til gesthúss-
ins og virti fyrir mór götulífið,
sem enn var í fullu fjöri, þótt
kotnið væri að lágnætti, enda var
laugardagskvöld. Upp úr Tivoli
gusu skoteldar í öllum regnbog-
ans litum, og þegar ég gekk þar
hjá, streymdi manntjöldinn þar út
þúsundum sam n. Voru allflestir
í hópnum með n ialita ioftbelgi í
bandi, og var einkennilegt að s]á
þessa fylkingu, er kom þarna út
masandi og hlæjandi; sást þar
greinilega, hvab mennirnir eru
hver öðrum líkir, hversu létt
mönnum er að gleyma öllum
óeðlilegum stóttamun, þegar þeir
verða fyrir sameiginlegum áhrif-
um. —
Mörgum er illa við borgir og
festa þá hugann við það, sem
borgarlífið hefir í för með sér,
en gleyma því, að alt er það eldra
en borgirnar, þótt meira beri á
því þar eu í strjálbýli. Hins vegar
fær margt gott líf í borgum, sem
dauðadæmt er í strjálbýlinu, eink-
um alt, sem reist er á samneyti
og Bamstarfi margra, Stórvirki rísa
ekki nema í borgum eða þar, sem
borgir eru til, því að þeim orkar
enginn einstaklingur. — Borgirnar
hafa sitt hlutverk. Þær eiga að
kenna mönnum að vinna saman.
Pær eiga að sýna mannkyninu
mátt samtakanna. Kirkjur þeirra,
hallir og önnur stórhýsi, brautir og
brýr, hafnarvirki og jámbrautar-
stöðvar — ált talar þetta til
gests borgarinnar og ssgir: Retta
er ávöxtur af samstarfi borgarbúa.
Sameiginleg nautn lista og lífs-
þæginda í hinurn miklu samkomw