Feykir - 20.05.1992, Qupperneq 7

19/1992 FEYKIR7
+
Jens Þorkell Halldórsson
Fæddur 1. apríl 1922
Dáinn 10. maí 1992
Ýtu-Keli er horfinn af
sjónarsviði samferðamanna. Hann
varð bráðkvaddur að heimili
sínu hinn 10. maí s.l. A
hljóðlátan hátt var hann
kvaddur af vettvangi mannlífs-
ins til annarrar tilveru.
Þorkell Halldórsson var fæddur
I. apríl árið 1922 í Súðavík.
Foreldrar hans voru Halldór
Guðmundsson og Sigrún Jens-
dóttir. Þorkell var elztur sjö
alsystkina, sem öll fæddust á
árunum 1922 - 1932. Yngstir
voru tvíburabræðurnir Oskarog
Guðmundur, en systurnar heita
Olafía, Karólína, Anna og
Sigrún. Auk þess var hálfsystir,
Elísabet, fædd 1910, sem ólst
upp hjá Halldóri föður sínum.
Uppvaxtarárin voru erfið og
fátækt mikii. Halldór Guð-
mundsson var formaður verka-
lýðsfélagsins á Súðavík og það
var á þeim tíma látið bitna á
honum í sambandi við vinnu.
Sigrún missti heilsuna og svo
fór, að heimilið sundraðist.
Þorkell fór til séra Ólafs
Ketilssonar í Hvítanesi við
Isafjarðardjúp og fermdist þaðan.
Fimmtán ára gamall fór Þorkell
til Akureyrar til móðursystur
sinnar og hugðist fara að vinna
við húsgagnabólstrun, sem maður
hennar rak. Þorkell var táplítill
og heilsuveill og þoldi illa ryk úr
gömlum húsgögnum. Læknir
ráðlagði honum að fara í
sveitina, sem varð til þess að
hann hélt norður í Þingeyjar-
sýslu og komst að Vogum í
Kelduhverfi til Þórarins Þórarins-
sonar og Jóhönnu Haraldsdóttur,
þar sem hann átti heima næstu
árin. Reyndust þau Þorkeli
afburðavel og var honum jafnan
síðan kær minningin um
Kelduhverfið og fólkið þar.
Haustið 1946 hélt Þorkell
vestur í Skagafjörð í bænda-
skólann á Hólum, þar sem hann
stundaði nám næstu tvo vetur,
en var kaupamaður sumarið á
milli. Veturinn 1948-1949 var
hann fjósamaður á Hólum, en
hóf vorið 1949 að vinna hjá
Ræktunarsambandi Skagfirðinga
á járnhjólatraktor og síðan á
jarðýtu um haustið. Hjáþessum
vinnuveitanda starfaði hann
siðan tæp 40 ár sem ýtumaður
númer 1. Ræktunarsambandið
gerði siðast út vélar sumarið
1988, en sumarið 1989 var hið
seinasta sem Þorkell vann á ýtu.
Einungis féllu úr tvö sumur,
þegar Keli bjó í Þýzkalandi. Mér
er til efs, að nokkur maður á
Islandi hafi unnið lengur á
jarðýtu en Þorkell enda fékk
hann snemma viðurnefnið Ýtu-
Keli og bar það með sóma.
Þorkell sagði stundum i
gamni, að hann hefði verið
aprílgabb aldarinnar (fæddur 1.
apríl) og hann gerði jafnan
nokkuð til að standa undir þeim
titli. Gamansemi hans og
frásagnarhæfileiki var svo ein-
stakur, að hans mun verða
minnst og til hans vitnað í marga
áratugi, eftir að hann er horfinn
af sjónarsviðinu. Ýtu-Keli var
orðinn þjóðsagnapersóna í lifanda
lífi og hann mun verða
þjóðsagnapersóna um langa
framtið.
I starfi sínu sem ýtumaður hjá
Ræktunarsambandinu fór Keli
um allan Skagafjörð og braut
land til ræktunar hjá bændum.
Þeir munu fáir bæirnir í
Skagafirði, þar sem Keli hefur
ekki unnið og hróður hans sem
ýtumanns og frásagnarmanns
var slíkur, að fólk á bæjunum
beið nieð óþreyju eftir að hann
kæmi. Það var venja að tveir
menn ynnu saman á vél og
skiptu sólarhringnum í átta tíma
vaktir. Eg hef grun um að lítið
hafi orðið um svefn hjá Kela
sumar frívaktirnar, þegar hann
var kominn vel á strik eftir
matinn með frásögur og fékk
ausið af sagnabrunni sínum svo
að fólk veltist um af hlátri.
Þannig ferðaðist Keli bæ frá bæ,
alltaf ferskur á hverjum nýjum
stað.
Eg kynntist Kela lítillega sem
ungur drengur. Þá var hann
heima að vinna á ”stóru
ýtunni”, TD 14, líklega um
hálfsmánaðar skeið. Vélin var
húslaus og með breiðu sæti svo
hægt var að taka farþega. Eg
kom stundum vappandi út í
flagið. þegar Keli varað herfa og
hann var fljótur að stansa og
bjóða mér að sitja í. Það var
mikið ævintýri. Löngu síðar
vann ég tvö sumur með Kela á
jarðýtu. Hið fyrra 1 vegagerð
austur á Fjarðarheiði, en seinna
sumarið í Skagafirði. Frá
þessum tíma eru margar
skemmtilegar minningar. Keli
var í miklu áliti fyrir austan og
Austfirðingar vitnuðu lengi
síðan í "Skagfirðingana”.
Þorkell kvæntist árið 1954
þýzkri stúlku, Eriku Thienelt, f.
31. júlí 1927, frá Lebus í
austurhluta Þýzkalands. Fjöl-
skylda hennar flúði til vestur-
hlutans í striðslokin, áður en
Rússarnir komu, og Erika fór
síðan til Islands í atvinnuleit,
ásamt mörgum öðrum þýskum
stúlkum eftir striðið. Hún
gerðist ráðskona í Borgargerði í
Norðurárdal i Skagafirði og þar
kynntust þau Þorkell fyrst. Þau
stofnuðu sitt heimili á Sauðár-
króki og bjuggu þar alla tíð, að
undanskildum árunum 1961-
1963, sem þau áttu heima í
Þýzkalandi í þorpinu Dahles
Sauerland í Vestfalen. Þar
starfaði Þorkell í verksmiðju. en
undi lítt þeirri vinnu og
fjölskyldan kom aftúr til
Sauðárkróks. Erika var mikil
ágætiskona, en átti löngum við
vanheilsu að stríða og lézt fyrir
aldur fram hinn 17. októberárið
1970. Hún tók sér nafnið Eirika
Alfreðsdóttir. eftir að hafa
fengið íslenzkan ríkisborgara-
rétt.
Þorkell og Erika eignuðust
þrjú mannvænleg börn. Þaueru:
Örn Erhard, f. 7. sept. 1953,
búsettur á Sauðárkróki; Erna
Anna, f. 20. ágúst 1955 og
Katrín, f. 7. maí 1964, sem báðar
eru búsettar syðra. Auk þess átti
Þorkell tvö börn fyrir hjóna-
band: Ósk Þorkelsdóttur, f. 28.
ágúst 1945, búsett á Húsavík, og
Sævar Jensson, f. 1. febrúar
1949. Hann tók út af vélbátnum
Gjafari VE út af Ingólfshöfða og
drukknaði 7. marz 1980.
Keli sagði einhvern tímann
við mig, að hefði hann ungur átt
kost á menntun, hefði hann
trúlega farið í leiklistarnám. Eg
er ekki í nokkrum vafa um að þá
mundi íslenzka þjóðin hafa
eignazt einhvern sinn ástsælasta
gamanleikara. En þessa varð
ekki auðið. Leiksvið hans varð
ekki á fjölum Þjóðleikhússins og
Þorkell mátti reyna marga
erfiðleika í lífinu, en skaplyndi
hans og skemmtunarhæfileiki
gerði hann að sínu leyti að
hamingjumanni. I umferðar-
vinnu sinni varð hann nánast
heimilisvinur á hverjum bæ í
Skagafirði.
Nú heyrum við ekki lengur
sögurnar hans Kela og mann-
lífið á Króknum er dálítið
fátækara eftir. En minningin
lifir um góðan dreng og félaga,
sem jafnan vakti glaðværð og
var hvarvetna aufúsugestur.
Eg votta bömum hans og öðrum
ástvinum mína innilegustu samúð.
Hjalti Pálsson.
BÆNDUR
TAKIÐ EFTIR!
ó STRENGJA GIRÐINGARNET
100 M. í RÚLLU FYRIR-
LIGGJANDI Á KR. 3.950
ÁN VSK.
ELKO 700 L. ÁBURÐAR-
DREIFARAR TIL Á FRÁBÆRU
VERÐI KR.78.000 ÁN VSK.
HF.
Suðurbraut - 565 Hofsós - Sími 95-37380
RARIK
RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS
Útboð
Rafmagnsveitur ríkisins óska eftir tilboðum
í lagningu 33 kV jarðstrengs frá aðveitustöð
á Sauðárkróki að Kýrholti í Viðvíkursveit.
Um er að ræða þrjá einleiðara.
Lengd strengs í útboði 14,2 km (3x14,2).
Verktími september - október.
Útboðsgögn verða seld á skrifstofum Raf-
magnsveitna ríkisins, Ægisbraut 3, Blöndu-
ósi, og Laugavegi 118, 105 Reykjavík, frá
og með miðvikudegi 20. maí 1992 og kosta
kr. 1.000,- hvert eintak.
Tilboðum skal skila á skrlfstofu Rafmagns-
veitna ríkisins, Ægisbraut 3, Blönduósi, fyrir
kl. 14.00 mánudaginn 15. júní 1992 og verða
þau þá opnuð í viðurvist þeirra bjóðenda,
sem þess óska.
Tilboðin séu í lokuðu umslagi merktu RARIK
92003 Strenglögn Sauðárkrókur - Kýrholt.
Rafmagnsveitur ríkisins, 15. maí 1992.
TAKIÐ EFTIR!
en úaltn!
m’" 'ítSumarblom
'CtGr&nmetisplontiir
'ítFjöl&r blóm
'CtSkmutjurtir
'CtNytjanmnar ojj tré.
Opið alla daga frá kl. 9 -21 it Verið velkomin
Garðyrkjustöðin Laugamýri írLýtingsstaðahreppi
Sími 38036 og 38039tir Fax - Pöntunarsími: 38006