Feykir - 27.01.1993, Síða 7

3/1993 FEYKIR7
Hrefna Jóhannsdóttir
fædd 17. des. 1905 ,
dáin 3. janúar 1993
jarðsett 9. jan. á Sauðárkróki
Sífellt tifar tímans hjól. Kynslóð-
irnar koma og fara. Eg var bæði
hryggur og glaður í senn er vin-
kona mín og heimilisvinur kvaddi
sitt jarðneska líf. 87 ár voru að
baki þó varð Hrefna aldrei gömul
í venjulegum skilningi þess orðs.
Síung og fersk í hugsun fram á síð-
ustu misseri er heilsunni hrakaði ört.
Hrefna vareinn þeirra einstakl-
inga er setti svip á mannlífið á
Sauðárkróki með sinni ljúfu og
hæglátu framkomu í nærri sex ára-
tugi. Arið 1935 flutti hún ásamt
manni sínum Jóni Friðbjamarsyni
framan úr sveitinni og á Krókinn
en fyrstu tvö hjúskaparárin bjuggu
þau á Kjartansstöðum á Langholti
á föðurleifð Hrefnu í sambýli við
Þórð bróður hennar. Skamma hríð
bjuggu þau í „Heimi“ Skagfirð-
ingabraut l og síðan í „Skúmum“
Freyjugötu 13 í því sama húsi og
Pétur Laxdal bjó með fjölskyldu
sinni, faðir Sigurjóns fyrrverandi
forseta borgarstjómar Reykjavíkur.
Jón og Hrefna byggðu húsið
Freyjugötu 23 á móti Eiríki frá
Djúpadal og fluttu þau 1938 í ný-
byggt hús sitt og bjuggu þar síðan
allan sinn búskap. Jón Friðbjöms-
son lést l. október 1975, en hann
var fæddur 27. júlí 1897. Hrefna og
Jón eignuðust tvo syni, Olaf sem
kvæntur er Báru Svavarsdóttur og
Friðbjöm sem kvæntur er Sigrúnu
Amundadóttur. Ólafur býr á Sauð-
árkróki en Friðbjörn í Reykjavík.
Báðir eiga marga afkomendur,
Ólafurþrjú böm og átta bamaböm,
Friðbjörn fimm böm og sex
bamaböm.
Eg kom stöku sinnum á heimili
Jóns og Hrefnu á æskuárum mínum
enda stutt milli húsanna í sömu
götu. Jón rækti félagsmál af mikilli
samviskusemi og starfaði mikið að
verkalýðsmálum, var lengi gjald-
keri V.m.f. Fram. Faðir minn og
hann áttu samleið hjá Fram og var
ég oft fenginn til ýmsra snúninga
því viðkomandi. Jón var afar vel
gerður maður og vinsæll og átti
bágt með að neita fólki, á hann
hlóðust því margvíslegustu störf.
I áranna rás fór það svo að bæði
hjónin deildu með sér verkefnum
og þegar heilsu Jóns tók að hraka
tók Hrefna að sér hin ýmsu verk-
efni á félagslega sviöinu jafnhliða
daglegum önnum. Hrefna og Jón
voru sérlega samhcnt hjón. Heim-
ilislífið kærleiksríkt og ákaflega
notalegt að sækja þau heim.
Um árabil áttu þau búpening,
sem lengi var í húsum niðri á Kamb-
inum, síðaruppi á Móum. Bæði voru
þau hjón mikið fyrir skepnur enda
fædd og uppalin í sveit, komin af
traustu og rótgrónu bændafólki.
Þau höfðu margt fé, mjólkurkú og
fjöldann allan af hænum um tíma.
Krókurinn var eins og lítið land-
búnaðarþorp á þessum árum. Fólk
komst varla af nema hafa nokkurt
skepnuhald, sjálfsþurftarbúskapur-
inn skipti sköpum. Jón og Hrefna
hugsuðu afar vel um sinn búsmala,
áttu fallcgt fé.
Magnús heitinn Konráðsson sem
í mörg ár átti heimili hjá foreldrum
mínum var mikill heimilisvinur hjá
Jóni og Hrefnu. Þau hjón voru afar
hjálpleg við Magga sem var mikið
fatlaður síðari hluta ævinnar, sem
voru afleiðingarbyltuafhesti,þegar
hann var tólf ára gamall. Maggi sá
oft um gjöfina fyrir þau hjón þegar
þannig stóð á.
Það var mikið og gott sálufélag
milli þessara vina minna. Ekki veit
ég hvað réði, en Olafur sonur Jóns
og Hrefnu og Valdimar sonur Magga,
gerðu lengi út saman. Fyrst trillur
og síðan dekkbátinn Sigurvon SK
8. Svo vildi til að síðsumars 1959,
fram undir áramótin það ár, réri ég
með Óla og Valda. Fyrst á hand-
færi síðan á netum og línu. Það var
gott að róa með þeim félögum.
Þetta efldi kunningsskapinn við
Jón og Hrefnu.
Nú liðu árin, við nám og vinnu
og tengslin vió fólkið í heimahög-
unum minnkuðu. Þáttaskil urðu
1970 er fjölskylda mín flutti í Smára-
grundina. Parmes Sigurjónsson afi
konunnar minnar Ieiddi okkur Jón
og Hrefnu saman á ný. Parmes og
Jón voru gamlir sveitungar úr
Kelduhverfi. Leiðir þessara föllnu
heiðursmanna lágu saman á heimili
mínu í fáein ár og þeir auðguðu
svo sannarlega heimilislífið, og Jón
varð heimilisvinur allt til dauðadags.
Hrefna tengdist smátt og smátt
heimili mínu og hnýtti bönd mikillar
vináttu við fjölskylduna, ekki síst
konu mína, sem varð tveggja ára-
tuga órofa vinátta. Það voru nota-
legar stundir þegar Hrefna sat við
eldhúsborðið og var stundum dálítið
hugsi. Strauk hendinni yfir borð-
brúnina og fallega hlýja brosið
hennar breiddist eins og sólargeisli
yfir okkur hin. Umhyggja Hrefnu
fyrir fjölskyldu minni var mikil. Á
sinn hægláta og kærleiksríka hátt
gaf hún af sér allt sitt besta til
samferðafólksins. Jón og Hrefna
voru lengi í sambýli við fjölskyldu
Guðjóns Ingimundarsonar sem bjó
á efri hæð Freyjugötu 23. Sambýlið
var til fyrirmyndar og kærleikar
með fjölskyldunum. Birgir sonur
Guðjóns átti við vanheilsu að stríða í
bemsku. Hrefna var Birgi sem önnur
móðir á þessum árum, enda sótti
hann mjög til Jóns og Hrefnu á
neðri hæðinni. Þessi vinátta varð
til lífstíðar og lýsir vel hjartalagi
Hrefnu, en oft nefndi hún Birgi
sinn er fyrri dagar bárust í tal.
Oft sagði hún okkur af ferðum
sínum til ættingjanna syðra, ferð-
anna til Guðbjargar sonardóttur sinnar
á Skagaströnd, og dvaldi hún þar
jafnan nokkurn tíma í senn. Ferðir
Hrefnu yfir að Ríp til Hebbu sinnar
voru henni sífellt tilhlökkunarefni,
þar gekk hún á vit sveitalífsins,
sem hún tók ástfóstri við í æsku þó
aðstæður höguðu því svo að hún
byggi í kaupstað.
Síðustu tvo áratugina tók Hrefna
þátt í ýmsum fundum kvenfélag-
anna og ferðalögum vítt og breitt
um landið. Hún naut þessara ferða
svo vel og var sem jafnan áður
vinsæl og nærri ómissandi feróa-
félagi, ekki síst yngri konunum.
Hrefna vann lengi að málefnum
Sjálfsbjargar sem var mikið starf,
en furðu fljótt fennir í slík spor.
Hrefna var mikill verkalýðssinni
fyrr á árum og vann þeim málum
vel. Hún var kona kvenfrelsis og
jafnréttis og Ijáði þeim málum lið
er því var við komið. Hrefna var
líkamlega fötluð mestan hluta ævi
sinnar og bar það af miklu æðru-
leysi. Við samferðafólkið merktum
þetta ekki svo sterkan persónuleika
hafði hún. Við Hrefna erum greinar
af stórum og sterkum ættstofni hér
í Skagafirði. Finnbogi á Kirkjuhóli
langafi hennar og Sigurlaug á Ing-
veldarstöðum langamma pabba
voru systkin.
Eitt sinn á góðri stund með
Hrefnu og Valtý á Geirmundarstöðum
voru rifjaðar upp fyrstu bernsku-
minningar Valtýs, er hann fimm
ára gamall var reiddur fram í Glaum-
bæ, að giftingu Jórunnar og Snorra
í Stóru-Gröf og Boga Gíslasonar
afa míns og Þorgjargar Ólafsdóttur
Syðra-Skörðugili. Bogi og Jórunn
voru frændsystkin. Svaramenn við
þessar giftingar voru foreldrar Hrefnu,
Jóhann frændi Jórunnar og Boga
og Ingibjargar á Kjartansstöðum.
Athöfnin fór fram 27. júlí 1907.
Það getur teygst úr vináttunni
innan sömu ætta þó það sé nú fá-
tíðara en áður. Vináttan við Hrefnu
er gott dæmi um það. Ég átti því
láni að fagna að sitja í bæjarstjórn
í 12 ár. Margt eldra fólk í bænum
studdi mig með ráðum og dáð.
Hrefna var í þeim hópi. Fylgdist
grannt með og síhvetjandi. Meðan
heilsan leyfði kom hún reglulega í
verslun okkar og kvaddi okkur
alltaf með blessunarorðum um gott
gengi. Þaó fór jafnan eftir. Hrefna
átti því láni að fagna að vera alla
tíð hluti af gömlu ættarfjölskyld-
unni. Fyrst í föðurhúsum, síðan í
sambýli meó Þórði bróður sínum,
og síðan þá á Sauðárkróki.
Ólafur sonur hennar og Bára
bjuggu sér heimili á efri hæð Freyju-
götu 23, eftir að fjölskylda Guðjóns
Ingimundarsonar flutti suður á
Bárustíginn. Hrefna fluttist með
fjölskyldunni úr Frcyjugötunni 8.
des. 1979 að Víðigrund 24. Þar
naut hún útsýnisins yfir fjörðinn,
„Nesið“ og austurfjöljin í röskan
áratug. Sambýli við Óla og Báru
var til mikillar fyrirmyndar, og
hélst óslitið alla tíð, eða þar til að
Hrefna fór á sjúkrahúsió sl. haust.
Þrír til fjórir ættliðir voru því oftast
á heimili Hrefnu. Þetta heyrir til
undantekninga í dag. Það þarf mikið
umburðarlyndi nú á tímum svo
slíkt geti gengið.
Hrefna undirbjó vistaskiptin úr
þessum heimi af mikilli kostgæfni,
séð var fyrir öllu. Hún bað mig að
bera sig til grafar fyrir mörgum
árum og ítrekaði það nokkrum
sinnum, og skriflega til ástvina
sinna. 9. janúar sl. bárum við hana
síðustu sporin í fegursta vetrar-
veðri. Það var bjart og stillt í Skaga-
firði. Daginn fyrir dýpstu lægð
sem mælst hefur á norðanverðu
Atlandshafi, sem olli stórviðri og
töfum í samgöngum og fjölskylda
Hrefnu naut óvæntrar samveru
umfram það sem áformað var. Að
ósk Hrefnu fór erfidrykkjan fram
á heimili Óla og Báru. Það var
góður og fjölmennur mannfagn-
aður.
Hrefna er gengin á vit feðra
sinna og formæðra. Farsælu lífi er
lokið. Guðsblessun fylgi minningu
hennar.
Hörður Ingimarsson og fjölskylda,
Smáragrund 11.
Okeypissmáar
Ódýrar hillur!
Óskum ettir að kaupa ódýrar hillur
fyrir bækur og sjónvarp: Einnig
vantar okkur ódýrt 5X7 metra
gólfteppi. Upplýsingar í síma
35769.
Talva til sölu!
Commandore 64 með segul-
bandstæki litaskjá og 70 leikjum.
Tveir stýripinnar og tveir leikja-
kubbar. Verð 20 þúsund krónur.
Upplýsingar í síma 36114.
t
Þökkum auósýnda samúð og vinarhug vegna
andláts og útfarar bróöur okkar
Benedikts Guðmundssonar bónda
að Saurum Skagahreppi
Sérstakar þakkir eru færóar björgunarsveitunum á
Blönduósi og Skagaströnd og einnig íbúum í
Skagahreppi sem tóku þátt í leit þann 16.-17.
desember sl.
Systkinin.
Styrkir til
umhverfismála
Á næstunni verður úthlutað styrkjum úr
Pokasjóöi Landvemdan
1. Um styrk geta sótt: félög, samtök, stofnanir
og einstaklingar.
2. Úthlutunin er bundin verkefnum á sviöi
umhverfismála, svo sem landgræðslu,
skógrækt, friðun, verndun, fegrun og
snyrtingu lands og til fræðslu og rannsókna.
Skilyrði er að verkefnin séu í þágu
almennings.
3. Verkefni, sem sótt er um styrk til, þurfa að
vera vel afmörkuð og skilgreind.
4. Farið er fram á að styrkþegar leggi af
mörkum mótframlag, sem getur falist í
fjárframlögum, vélum, tækjum, efni eða
vinnu.
5. Styrkþegar skuldbinda sig til að skila
skýrslu um framkvæmd og árangur
verkefnisins fyrir lok úthlutunarárs.
6. Styrkumsóknir þurfa að berast á skrifstofu
Landverndar fyrir kl. 17,00 þann 22.
febrúar 1993.
Þeir sem eiga eldri umsóknir í Pokasjóðinn
þurfa að endurnýja þær í samræmi við
þessa auglýsingu.
Umsóknum ber aö skila á þar ti! gerðum
eyðublöðum, sem fást á skrifstofu
samtakanna.
Landvemd, Skólavöröustíg 25,
101 Reykjavík, sími 25242,
myndsendir 625242