Feykir - 15.02.1995, Blaðsíða 4

4FEYKIR 7/1995
„Veturinn einn sá
versti lengi"
Feykir slær á þráðinn til bænda
Mikið fannkyngi er nú í Vestur-Húnavatnssýslu. Á dögunum var unnið að snjóhreinsun á
Hvammstanga, en það hefúr ekki gerst lengi að keyra hafi þurft snjó úr þorpinu í sjóinn. Mynd/EA
Mönnum hefur orðið tíörætt
um tíðarfarið í vetur, og þá
sérstaklega um veóráttuna firá
áramótum, enda þarf trúlega
að fara nokkuð langt aftur til
að finna annað eins óveðra-
tímabil meö náttúmhamför-
um eins og nú upp á síðkast-
iö, miklum ffosthöricum. Þaö
hefur sjálfsagt ekki verió
neitt grín oft á tíðum í vetur
fyrir sjómenn og bændur að
stunda sína vinnu, en þessar
tvær stéttir em þær sem hvað
mest em háðar veðráttunni.
Feykir hafói samband við
nokkra bændur á svæóinu til
að athuga hvemig málin
stæðu hjá þeim nú þegar
þorri er senn á enda og brátt
fer aö styttast í vorió.
Sigmundur Jónsson.
Lágfóta niður við
byggð í Fljótum
Sigmundur Jónsson bóndi á
Vestara-Hóli í Fljótum sagöi
snjóalög þar ytra heldur meiri en
á sama tíma í fyrra, en ekki samt
eins mikil og undir lokin í fyrra-
vor, en þá var fannbreiðan ógn-
armikil í Fljótum.
„Þetta er ekki nema snjó-
sleðafæri núna, en að vísu
þokkalegt dráttarvólafæri í slóð-
inni. Mjókurbíllinn kom síðast
hingað á miðvikudeginum í síð-
ustu viku, en Jónmundur ná-
granni minn á Mið-Mói flutti
mjólkina í veg fyrir bílinn núna á
miðvikudaginn. Svo veit ég ekki
hvemig þetta verður með daginn
í dag“, sagði Sigmundur þegar
Feykir hafði tal af honum sl.
föstudag. „Okkur er farið að
vanta mokstur til að geta komið
gripum til slátrunar. Það hafa
saffiast upp hér á bæjunum kálf-
ar og fullornir nautgripir sem
þarf aó fara að koma á sláturhús-
ið.“
Sigmundur hvaö óvenjumik-
ið hafa orðið vart við tófu í Fljót-
unum í vetur og hann minntist
þess ekki að hún hefði komið
svona niður í byggð áður á þess-
um árstíma. „Það er ein tófa sem
kemur héma niður undir bæ á
hverri nóttu. Ég hef séð slóðina
eftir hana úr fjallinu héma fyrir
ofan. Ég varð fyrir því óláni fyrir
skömmu að það drapst kýr hjá
mér. Þar sem allt er beinfrosið
gat ég ekki grafið hana strax og
tók því það til bragðs að draga
hana á afvikinn stað frá bænum.
Og nú er tófan kominn í þetta
hræ.
Þegar ég var að koma úr fjós-
inu eitt kvöldið heyrói ég í tveim
tófum í fjallinu hérna hinum
megin, fyrir ofan Austara-Hól.
Þær görguðust þar á. Síðan heyrði
ég af einni sem hafói farið um
hlaðið í Haganesi núna fyrir
stuttu". Aðspurður sagði Sig-
mundur að það væri svo sem
ekki langt síðan að tófan gerði
sig heimakomna að Vestara-
Hóli. Það var að vorlagi fyrir
tveimur árum. Þá hurfu þrjú
lömb af túninu, eitt í einu með
skömmu millibili, og það merki-
lega var að öll lömbin voru
svört.
„En ég fékk skemmtilega
upphringingu núna eitt kvöldið",
segir Sigmundur sem býr einn á
Vestara-Hóli. „Ég hafði lent í úr-
taki í skoðanakönnun og ég var
alveg bit á þessari vitleysu allri
saman. Mér fannst þetta vera
hálf fáránlegar spumingar marg-
ar hverjar og fulllangt gengió
þegar ég var spurður að því hvað
ég hefói venjulega í hádegismat
og hvað ég drykki marga bolla af
kaffi á dag. Ég sagði að ég mældi
nú ekki kaffidiykkjuna í bollum
heldur lítrum“, sagði Sigmundur
að endingu.
Sigurjón Sigurbergsson tekur
hér iagið með Rökkurkómum.
Jarðbönn frá
októberlokum
„Veturinn hefur verið fjandi
vondur finnst mér og sá versti
sem ég man cl'tir síðan við kom-
um hingað 1955“, segir Sigurjón
Sigurbergsson bóndi í Hamra-
hlíð í Lýtingsstaðahreppi. „Það
má segja að hann hafi byrjað
héma hjá okkur 29. október. Þá
byrjaði hann að snjóa og snjóaði
í logni í eina tvo sólarhringa, það
mikið að féð gat ekki hreyft sig.
Þessi snjór lá nokkuð lengi og
síðan hlánaði smátt og smátt og
þetta fór mikið í svell. Eftir þetta
hefur ekki hlánað sem nokkru
nemur og alltaf bætt á. Síðan
komu þessi stórviðri í janúar.
Veðurhæðin og úrkoman var
mikil í vestanveðrinu sem gekk
héma yfir aðfaranótt 16. janúar,
beljandi stormurinn stóð alla
nóttina. Eftir það veður var al-
gjör hending að þrjú hross
skyldu finnast í snjónum héma
fyrir neðan. Þau hafði spennt
undan veðrinu og það sást ósköp
lítið í þau. Og það leið bara einn
sólarhringur og þá var hann
kominn með blindhríð á norðan.
Ég hugsa að ef við hefóum ekki
fundið þessi hross þama hefði
þau fennt í norðanveðrinu.
Þannig býst ég við að þetta gerist
víða.“
Þetta er þá búinn að vera
gjafaffiekur' vetur hjá ykkur?
,Já strax þama í lok október
voru bæði fé og hross tekin á
fulla gjöf og ekkert annað þýtt
síðan. Það sést vel til hrossa
núna, en þar sem þeim hefur
ekki verið gefið em þau farin á
bæjarflakk. Það er slétt yfir allt,
áin löngu horfin í gadd, allar
girðingar á kafi og hross komast
um allt.“
Nú hefur mikið verið rætt um
ástand útigangs að undanfömu,
og Vestur-Húnavatnssýslur verið
mikið í fréttum af þeim málum,
hvemig er ástandið þama í ná-
grenni við þig?
„Það er sjálfsagt misjafnt hér
eins og þar. Það er ekki farið að
gefa mikið alls staðar. Jú, mcnn
mega taka sig á í þessum mál-
um.“
„Þið erum búin að halda
þorrablótið ykkar er það ekki?
„Frá því að félagsheimilið
Árgaróur var tekið í notkun 1974
höfum við alltaf haldið þorrablót
á fyrsta degi þorra og það tekist
þangað til núna. Nú varð að
ífiesta því sökum illviðris. Síðan
verður núna um helgina okkar
annað blót, sem við höldum með
Staðhreppingum og Akrahrepp-
ingum.“
Hvað óskaplega eru þið
„blótsamif?
,Já þctta er nú þannig tilkom-
ið að áöur en Árgarður kom í
gagnið höfðum við ekkert nógu
stórt hús til að halda þorrablót og
héldum því sameiginlegt blót
með hinum hreppunum. Þessi
hefð hefur haldist þrátt fyrir að
við fómm að halda okkar eigið
blóL Við ætlum að skella okkur
á þetta blót og náum þá að vinna
upp síðasta vetur, en þá fórum
við ekki á nein þorrablót".
Félagslífið er semsagt gott
þama fremra?
,Já vió hittum alltaf fólk ann-
að slagið. Það eru t.d. tvær æf-
ingar í viku hjá Rökkurkómum
og þrátt fyrir veðráttuna í vetur
hefur aðcins einu sinni þurft að
fella niður æfingu. Að vísu hefur
verið þónokkuð um forföll
stundum þar sem fólk hefur ekki
komist af einstaka svæöum
vegna ófæröar", sagði Sigurjón í
Hamrahlíð.
Skjól vestur undir
Vatnsnesfjallinu
„Þetta
hefur ver-
ið óvenju-
h a r ð u r
v e t u r
hérna í
sýslunni
og snjóa-
lög meiri
en menn
hafa átt að venjasL sérstaklega er
snjóþungt hjá þeim í Víðidalnum
og Vesturhópinu. Hjá okkur
héma vestur undir Vatnsnesfjall-
inu hefur þó stundum komið
meiri snjór en núna í vetur. Hann
var meiri hérna 1990 og líka
1975 þegar snjórinn var það
mikill að símastaurar fóm á kaf
héma“, segirTiyggvi Eggertsson
bóndi í Gröf í Kirkjuhvamms-
hreppi.
„Mér finnst veturinn hafa ver-
ió óvenjulegur að því leyti að við
fengum þessi ofsa veður með
feikilegri snjókomu í janúar og
eins og komiö hefúr fram í ífiétt-
um urðu hrossin illa úti í þessu
veðri. Síðan hafa verið algjör
jarðbönn hjá okkur, en fram að
þeim tíma var beit fyrir hross hér
ágæt. Jörð hélst í hríðunum í
haust, það blotaði fljótlega og
varð autt á milli“.
Heldurðu að menn hafi nægt
fóður ef jarðleysan helst lengi?
„Það gætu náttúrlega orðið
vandræði hjá þeim sem em með
flest hrossin, en yfir heildina
held ég að fóðurbirgðir séu næg-
ar. Það þarf þá kannski aö flytja
eitthvað á milli bæja“.
Aðspurður sagði Tryggvi að
Vestur-Húnvetningum hefði
ekki gengið sérstaklega vel að
koma þorrablótunum á í vetur.
„Þeir ætluðu að blóta í Þverár-
hreppi í upphafi þorra, 21. janú-
ar, en ófærðin hefur verið svo
mikil um sveitina aö þorrablótið
hefur ekki verið haldið ennþá.
Þeir í Víðidalnum frestuðu sínu
blóti sem átti að vera 28. janúar.
Ég held það hafi nú ekki stafað
eingöngu af ófærð, heldur hafi
ekki verið hugur í fólki vegna
hörmunganna fyrir vestan. Vió
hérna í hreppnum blótuóum
hinsvegar á Hvammstanga fyrir
rúmri viku. Já! það var mjög gott
blót“.
Er mikið félagslíf í sveitinni?
„Það hagar nú þannig til að
hreppurinn er sundurslitinn af
Hvammstanga og eólilega höf-
um við því mikið saman að
sælda við Hvammstangabúa.
Eiginlegt félagslíf hér í sveitinni
er því ekki öflugt, ungmennafé-
lagið sem hér var lognaðist t.d.
út af fyrir allmörgum árum. En
annar félagsskapur hcfur dafnað
alveg þokkalega hér“, sagði
Tryggvi í Gröf.