Feykir - 02.10.2002, Blaðsíða 4

4 FEYKIR 33/2002
„Hef það á tilfínnmgunni að Sauðárkrókur
sé betri bær eftir að hann stækkaði“
Það er alltaf svolítil hugljómun yfir bernskudögunum.
Þeir eru gjarnan í minningunni eins og eitt óslitið ævintýri.
Þetta er sá sjóður sem margir sækja í og upplifa aftur og aft-
ur og sjá sögusviðið ljóslifandi fyrir sér, eins og þetta hefði
allt gerst í gær. En hjá mörgum tekur ævintýrið snöggan
enda. Fjölskyldan flytur burt í annað umhverfi, og börnin
á misjöfnum aldri. Þau slitna úr sambandi við vinahópinn
og gengur misjafnlega að aðlagast nýju umhverfi. Ekki bæt-
ur úr skák ef úr verður hálfgerður flækingur, ijölskyldan
flytur stað úr stað á skömmum tíma. Þegar svo gerist getur
það örugglega haft skaðvænleg áhrif á böm í uppvexti.
Þessir hlutir báru meðal annars á góma þegar blaðamaður
Feykis spjallaði við Tómas Albertsson, Tomma Berta kokks,
eins og hann hefúr sjálfsagt verið kallaður þegar hann var
að alast upp á Króknum á sjöunda áratugnum og fram á
miðjan þann áttunda. Tómas þurfti einmitt að yfirgefa
Krókinn nýfermdur, þá fluttu foreldrar hans á Stokkseyri og
síðan tók við „hálfgerður flækingur” eins og Tómas orðar
það. „Ég held það hafi farið frekar illa með mig. Þau áttu
aldrei að flytja ffá Króknum. Ég held það sé gott fyrir börn
að fá að klára grunnskólann áður en flutt er á milli staða.
Það er vont að fara svona á miðju skólastigi eins og var í
mínu tilfelli”, segirTómas sem nú er fluttur affur á Krókinn
ásamt konu og nokkra mánaða barni.
Þegar ég hringdi bjöllunni í
húsinu út á Kaupangstorgi þar
sem Tómas og kona hans Mar-
ía Arinbjamar búa, rak ég aug-
un í blað á hurðinni með nöfn-
um íbúanna og neðst á blaðinu
stóð „Urðarbrunnur (félag).”
Þetta varð kveikjan að umræð-
um þegar komið var í íbúðina
upp á efstu hæð. Hvað þessi
Urðarbrunnur væri?
„Þetta er vasabókaútgáfa
sem ég á. Ég hef verið að
grúska í hjátrú og rúnum og gaf
út tvö kver sem ég hef verið að
bjóða ferðamönnum til sölu.
Fyrst gaf ég út kver sem heitir
„Rúnir” og síðan seinna annað
kver sem heitir „Særingar og
bölbænir.”
Spjallið berst nú að göldr-
um og grúski þeim tengdum.
Þau Tómas og Maria eru
greinilega bæði búin að grúska
í heimildum þessu tengt og eru
þeirrar skoðunar að það hafi
raunverulega örfáir verið að
fást við eitthvert kukl hér á
landi. Tómas telur að þessi mál
hafi að langstærstum hluta
tengst þvi að einstakir kirkj-
unnar þjónar hafi verið að ná
jörðum undir sig, auka auðinn.
Einnig hafi tengst þessu „ó-
magaótti”. María tekur undir
það og segir að það styrki
einmitt þá kenningu, að erlend-
is hafi það mest verið konur
sem brenndar voru fyrir galdra.
Því hafi verið öíúgt farið hér á
landi, þó svo að þeir menn sem
að galdrabrennum stóðu, gjör-
þekktu til þessara fyrirbæra er-
lendis.
Það verður ekki sagt um
þau Tómas og Maríu að þau
bindi bagga sína sömu hnútum
og samferðamennirnir. Bæði
eru þau ásatrúarfólk og hafa
setið í stjórnum og nefndum
ásatrúarsöfnuðarins hér á landi,
María m.a. verið staðgengill
Jónínu K. Berg Vesturlands-
goða, sem nú er starfandi al-
hersjargoða.
Ódýrara að lifa
Þegar blaðamaður hitti
Tómas á fömum vegi á dögun-
um, átti við hann smá spjall og
hugmyndin kviknaði að blaða-
viðtali, kom í ljós að þau hjúin
eru bæði í fjarnámi hér á
Króknum. Það kom líka í ljós í
þessu spjalli um daginn og veg-
inn að Tómas hefúr ákveðnar
og kannski svolítið sérstæðar
skoðanir á hlutunum. - En hver
var ástæðan fyrir því að þau
fluttu á Krókinn, varla bara hug-
ljómun bemskudaganna hjá
Tómasi?
„Það er einfaldlega af þeirri
ástæðu að hér er ódýrara að lifa
en í Reykjavík. Sérstaklega er
það húsnæðiskostnaðurinn sem
er minni héma. Húsalega í
Reykjavík er hreinn viðbjóður
og það var mikið ábyrgðaleysi
hjá Páli heilbrigðisráðherra að
gefa út þessar tölur um daginn,
sem em langt frá hinu sanna.
Þetta er einfalt reiknisdæmi.
Fermeterinn í Reykjavík kostar
1200 - 1500 krónur. Hér leigj-
um við um 100 fermetra íbúð á
rúmar 40 þúsund á mánuði.
Samskonar ibúð í Reykjavík
Tómas Albertsson, sem ólst upp til fermingaraldurs á Króknum, og kona hans
María Arinbjarnar ásamst dóttur sinni Valgerði Fríðu.
myndi kosta okkur vel yfir
hundrað þúsund kallinn.
Matvömverð hérna er gott
og stenst ágætlega samanburð
við höfúðborgarsvæðið, sér-
staklega þegar það er tekið inn
i dæmið að það kostar þónokk-
uð að koma sér á milli búða. Þó
verðið sé lægra á lágvörumörk-
uðunum þá kaupirðu ekki alla
hluti þar. Ferskvaran þar getur
verið mjög varasöm, ávextimir
og grænmetið. Sumir segja að
það skemmist á leiðinni heim
úrbúðinni”, segirTómas.
María tekur undir þessi orð
sambýlismannsins. „Hér er
gott að lifa og okkur hefúr ver-
ið tekið ákaflega vel. Þjónustan
er góð og ég er ekki í nokkrum
vafa um að hér er gott að ala
upp böm, miklu betra en í
Reykavík. Og hér getur bamið
okkar stundað sitt nám alveg
upp á háskólastig, og kannski
alla leið ef á það reynir með tíð
og tíma.”
Þægilegt í fjarnámi
María er í fjamámi í tölvun-
arfræði, en Tómas sem hefúr
mikinn áhuga á dulfræðinni,
stefnir á þjóðffæðina og er að
vinna í því núna að Ijúka námi
fyrir stúdentspróf. En hvemig
er að stunda fjarnám?
„Það er mjög þægilegt. Þú
færð alla fyrirlestrana til þín en
verður síðan að skila verkefn-
unum fyrir ákveðinn tíma.
Þetta nám krefst vitaskuld
meiri sjálfsaga en nám sem
fram fer í skólanum og gerir
kannski þær kröfúr til þín að þú
verður að vera sæmilega góður
að læra á bókina. Ég held ég
væri ekkert betur sett í þessu
námi í Reykavík”, segir María.
„Fyrir mig þá hef ég líka
þann möguleika að vera í síma-
sambandi við kennarann.
Þannig að þetta er að mörgu
leyti mjög þægilegt”, segir
Tómas, en hann er einnig að
vinna að ættffæðigrúski heima;
starfaði einmitt um skeið sem
slíkur hjá Genia logia íslandor-
um, sem fór kyrfilega á haus-
inn fyrir nokkm.
Mátulegur bær
„Ég hef það á tilfinningunni
að Sauðárkrókur sé betri bær
eftir að hann stækkaði. Mér
finnst hann mátulega stór eins
og hann er núna. Það er á-
byggilega mjög gott fyrir að-
komufólk að koma hingað. Það
er í þessum minni bæjum sem
ég held að fólk eigi ekkert svo
greiðan aðgang, að „aðkomu-
pakkinu” svokallaða er ekkert
tekið of vel. Ég fann svolitið
fyrir því á mínu flakki, að okk-
ur aðkomumönnunum var
haldið til hliðar. Ég meira að
segja upplifði það í norðlensk-
um bæ fyrir allmörgum ámm,
þegar ég var þar á vertíð ásamt
fleimm, að það átti m.a. að vísa
mér út af fúndi hjá verkalýðsfé-
laginu, þangað til gamli verka-
lýðsleiðtoginn benti á það að
ég væri með löglegt félagsskír-
teini og það mætti ekkert vísa
mér af fundinum. Mér finnst
þetta ljóður á minni samfélög-
um, að það sé helst ekki hægt
að hafa samneyti við aðkominn
verkalýðinn, nema þá á fyllirí-
um.”
Gatan og fjaran
- En hvemig var að alast
upp á Króknum?
„Það var mjög gott. Ég átti
heima á Sæmundargötunni og
þar byijaði mamma með sína
fyrstu blómabúð. Það var stutt
að fara í Bamaskólann hjá
Birni Dan. og leikfélagamir
vom margir krakkar þarna í
nærliggjandi götum. Helstu
leikfélagamir voru Diddi Ás-
bjöms, Biggi Rafns og Sveinn
Olafs læknis. Við vomm líka
dálítið að sniglast í kringum
fullorðna fólkið. Árni á Kálf-
stöðum var t.d. mjög vinsæll
hjá okkur krökkunum, enda fór
hann með okkur í bíltúr í Hóla
og Glaumbæ, og sýndi okkur
hvernig hlutimir urðu til hér
áður fyrr. Við fórum með hon-
um niður í fjöru að veiða og
þar sýndi hann okkur líka hvað
væri ætt úr fjörunni, þanginu
og því dóti.
Una skáldkona systir Árna
var líka merkileg manneskja og
hændi okkur bömin að sér. Ég
held að allir krakkamir í göt-
unni hafi lært að lesa hjá Unu.
Fyrst lærðum við Litlu gulu
hænuna og svo var næsta bók
Bíblían. Hún lét okkur lesa þar
byrjunina á Gamla textament-
inu, ættartöluna á fyrstu síðu”
Var ekki Birgir Rafnsson
núverandi aðstoðarbankastjóri
dálítið mikill prakkari?
„Ég veit ekki hvort að má