Feykir - 29.09.2004, Blaðsíða 4

4 FEYKIR 33/2004
„Það er enginn áberandi
forustusauður í þessari hjörð“
Spjallað við
Baldur Valgeirsson
um atvinnu-
þróunarmálin
Baldur Valgeirsson framkvæmdastjóri Anvest.
í dag vildu sjálfsagt margir sjá
svipaða hluti gerast úti á lands-
byggðinni og á uppgangstímanum
sem byrjaði um 1970 og stóð vel
ífam á níunda áratuginn, þegar
bæir og þorp út um landið túttnuðu
út og steypustöðvar höfðu vart
undan að fylla í mótin fýrir öllum
byggingunum sem þá risu. Þá
hafði fólk trú á sinni heimabyggð.
En það þurfti að fylgja þessari
uppbyggingu eftir og þessvegna
var ráðist í að koma á fót atvinnu-
þróunarfélögum út um lands-
byggðina. Iðnþróunarfélag Norð-
urlands vestra var stofnað 1985 og
núna stendur fyrir dymm að sam-
eina það félag, sem reyndar hefur
heitið síðustu misserin Atvinnu-
þróunarfélag Norðurlands vestra
(Anvest), Sambandi sveitarfélaga
á Norðurlandi vestra. Þegar það
gerist, væntanlega um næstu ára-
mót, mun láta af starfi hjá Anvest
Baldur Valgeirsson sem gengt
hefur framkvæmdastjóm í 11 af
þessum nítján ámm sem Anvest
hefur starfað.
„Þetta er óskaplega skemmtilegt
starf að mörgu leyti, gífurlega fjöl-
breytt. Á þessum tíma hef ég kynnst
mörgu fólki sem mjög gaman hefur
verið að starfa með”, segir Baldur.'en
hvemig líst honum á það að Anvest
og SSNV sameinist?
„Það er eðlilegt að mér litist vel á
það, þar sem að ég átti frumkvæði að
því að í það yrði ráðist. Mér finnst
hinsvegar að þau mál hafi gengið
seint og fundir um málið ekki skilað
tilætluðum árangri til þessa. Ástæða
þess að timabært var að huga að þess-
ari sameiningu er sú að tekjur félags-
ins standa ekki lengur undir gjöldum,
sem þýðir að ffamlög til félagsins eru
ekki næg miðað við þá starfsemi sem
ætlast er til. Tekjur félagsins em
framlag ffá Byggðastofnun og sveit-
arfélögunum sem er tengt útsvari og
fasteignagjöldum. Launakostnaður
hefur hækkað mikið en það er aðal-
rekstrarliðurinn hjá okkur. Einu leið-
imar fyrir sveitarfélögin í þessu máli
hefiir annaðhvort verið að hækka
ffamlög sín eða draga úr kostnaði.
Eins og við vitum em sveitarfélögin
ekki vel haldin og þá er bara önnur
leiðin fær, það að draga úr kostnaði.
Það sem nærtækast er að gera í stöð-
unni er að spara í yfirbyggingun.ni,
með því að sameina stjórastöðumar”,
segir Baldur, þannig að segja má að
hann hafi í raun hvatt til þess að hans
eigið starf væri lagt niður.
- En þið hafið síðan verið með
ráðgjafa staðsetta út á þéttbýlisstöð-
unum síðustu tvö árin?
„Já, vegna óska ffá sveitarfélög-
unum ákvað stjóm Anvest að gera
samninga um rekstur skrifstofa út á
þéttbýlistöðunum með einum at-
vinnuráðgjafa á hveijum stað. Til
þess að þetta væri hægt þurftu að
koma meiri peningar ffá sveitarfélög-
unum, til að borga það sem upp á
vantar í launum þessara starfs-
manna.” ,
i - Og.hvemig hefur þetta komið
út?
„Eg tel að þetta hafi tekist vel, hef-
ur sína kosti og sína galla, ráðgjafam-
ir em augu og eyru félagsins á stöð-
unum, þá getum við fylgst betur með
hvað er að gerast á hveijum stað.
Þetta hefur líka verið skipulagt
þannig að ráðgjafinn sem er t.d. á
Hvammstanga eða Sauðárkróki, hef-
ur ekki eingöngu verið að vinna
verkefhi á því svæði. Svo höfum við
reynt að halda sameginlega fundi
mánaðarlega, og unnið saman að á-
kveðnum verkefnum.”
Ekki eins einfalt og sýnist
- Hvemig var starfið á upphafsár-
um Invest?
„Upphaflega var þetta einmenn-
ingsstarf. Á árinu 1995 var ráðinn
sérstakur starfsmaður í sambandi við
ferðamál og svo 1997 ráðnir þrír
starfsmenn til viðbótar. Þá var ætlast
til að starfsmennimir væm allir bú-
settir á sama stað, tilmæli frá
Byggðastofhun. Hugmyndin var að
þeir mynduðu ákveðið teymi. Síðan
var þessi breyting gerð fyrir tveimur
ámm sem ég minntist á áðan að
starfsmenn vom ráðnir út á stöðunum
og þá urðu effir tvö störf hér á Blöndu-
ósi, og starfsmenn í heildina alls
fimm.”
- En ykkar starf í atvinnuþróun er
oft á tiðum ekki svo sýnilegt?
„Nei það erþað ekki. Við emm að
vinna að fjölda verkefna og með
ýmsum aðilum, en þetta kemur
sjaldnast upp á yfirborðið. í fyrsta
lagi em það einstaklingar og ýmsir
aðila sem við vinnum fyrir, sem kæra
sig ekkert um að það sé verið að aug-
lýsa það sem þeir em að gera, alla
vega við eigum ekki auglýsa það. Og
ef einhver árangur verður þá er það
sjaldnast tíundað að atvinnuþróunar-
félagið hafi haft þar hönd í bagga. Og
stundum verður maður þess var að
fólk veit ósköp lítið um hvað at-
vinnuþróun er, finnist hún vera mik-
ið einfaldari en hún er. Það er auð-
veldara að tala um hlutina, en það
þaif ákveðið ferli til að þeir verði að
vemleika.
Það þarf einstaklinga með dug til
að ráðast í starfsemi eða stofnun fyr-
irtækis, það þarf þekkingu á verkefn-
inu, og að síðustu þarf fjánnagn sem
liggur á lausu ef fólk er með góðar
hugmyndir. Helst af öllu þarf fólk að
eiga fjármagn til að byija rheð fyrir-
tæki.
Hreppapólitíkin
I þessu starfi verðið þið væntan-
lega varir við hreppapólitíkina sem
enn er til staðar?
„Já það er náttúlega eitt aðal-
vandamálið, þetta samstöðuleysi á
svæðinu, þó svo að það sé samstaða í
mörgum málum þá örlar oft á hreppa-
rígnum. Það er áberandi besta sam-
staðan um þau verkefhi sem ríkið
fjármagnar, en það vantar alveg að
menn nái saman í stóm málunum
eins og t.d. í stóriðjunni. Ég held það
vanti einhvem sem getur verið sama-
semmerki fyrir svæðið í þessum stór-
iðjumálum, eins og t.d. Smári Geirs-
son var fyrir austan.
Ég held að í stöðunni héma endur-
speglis ákveðið forystuleysi, það er
enginn áberandi forystusauður í þess-
ari hjörð. Það vantar afgerandi leið-
toga. Þessar stórkostlegu samgöng-
bætur með Þverárfjallsveginum
skapa aukna möguleika til samvinnu
milli staðanna.
Sveitarfélögin sjálf beijast hins-
vegar i bökkurn og hafa ekki mikla
möguleika að gera eitthvað upp á
eigin spýtur.
Fólksfækkunin áhyggjuefnið
Hafa aðstæður hér í kjördæminu
breytst mikið á þessum 19 ámm í
sögu Anvest?
„Það er vitaskuld talsverð breyting
að aðildar-sveitarfélögunum á svæð-
inu hefur á þessum tíma fækka úr 22
í níu. Maður finnur að það er miklu
betra að vinna með þessari heild,
kerfið er ekki eins þungt í vöfum og
áður. Það hlýtur hver maður að sjá,
þó svo að auðvitað sé ekki allt leyst
með sameiningu sveitarfélaga.
Annars finnst mér aðaláhyggju-
efnið vera þessi fólksfækkun. Og þá
ekkert síður þessi hreyfing á fólki.
Hér t.d. á Blönduósi er mikil hreyfing
á fólki og það er alltaf slæmt þegar
flytur fólk af svæðinu sem maður
veit að hefur ákveðnar taugar til stað-
arins. Það þarf alltaf áð vera ákveð-
inn kjami í hveiju samfélagi.”
Ef þú gætir nú valið úr einhveiju
af þeim verkefhum sem þið hafið
verið að vinna að, hvað er þá eftir-
minnilegast eða skemmtilegast?
„Þau em bara svo mörg að það er
ómögulegt að velja úr þeim. Við
emm að byija á mjög skemmtilegu
verkefni sem fellur undir Norður-
slóðaáætlun Evrópusambandsins
(NPP), sem ég mun reýndar leiða og
sjá um fyrir Ansvest áffam. Það em
12 aðilar frá sjö löndum sem koma
að þessu verkefhi sem er í heildina
með fjárhagsáætlun upp á um 150
milljónir og koma u.þ.b. 50% af því
ffá NPP en hitt ffá þátttakendum
verkefnisins. Anvest er ábyrgt fyrir
þessu Norðurslóða verkefni, en ís-
lensku þátttakendumir em Byggða-
safhið á Reykjum, Byggðasafnið á
Hnjóti og Atvinnuþróunarfélag Þing-
eyinga.”