Feykir - 15.11.2007, Blaðsíða 8

8 Feyklr 43/2007
- Eldisfiskur með merku um
smitsjúkdóma.
í 3. áhættuflokk fer meðal
annars:
- Allir hlutar heilhrigðra slát-
urdýra þar með talið hlóð og
fóstur sem ekki eru œtlaðir til
neyslu af viðskiptaástœðum.
- Allir hluta sláturdýra sem
dœmast óhcefr til manneldis
en eru ekki með sjúkdóma.
- Klaufir, horn svínahurstir og
fiður af heilbrigðum dýrutn
sem slátrað er í sláturhúsi.
- Bein og aðrar dýraleifar frá
kjötvinnslum, mötuneytum og
aðrardýraleifarsemfalla til sem
almennur rekstrar úrgangur
sem og eldhúsúrgangur.
- Hjá Kjötafurðastöð KS
á Sauðárkróki hafa menn
ákveðið að bregðast við hinum
nýju reglutn með því að koma
upp jarðgerðarstöð, tnoltu,
settt kemur til með að taka við
lang tnestum hluta úrgangs
stöðvarinnar.
Molta er afurð úr jarðgerð og
er búin til úr lífrænum úrgangi.
I þessu tilviki úrgangi sem
flokkast hefði í áhættuflokk 2
-3.
Moltuna má síðan nota
til áburðar i tún með þeim
fyrirvara að ekki séu nýttar
afurðir af túninu í 21 dag frá
því að moltan er borin á. Þá
má nota hana til endurgerðar
á jarðvegi í blóma- og trjábeð
og undir þökur. Ekki má nota
moltuna í gróðurhús og eða
beð þar sem ræktaðar eru
afurðir til manneldis.
Stórt framfaraskref
Ágúst Andrésson, frant-
kvæmdastjóri KS Kjötvinnslu
segir að þar á bæ hafi rnenn
staðið framnti íyrir því að
þurfa að keyra þessunr úrgangi
sent til fellur langan vel í þar
til gerðar brennslustöðvar
sem hefði þá verið mjög
kostnaðarsöm aðgerð. —Til-
koma jarðgerðarinnar breyir
því mjög miklu fyrir okkur
rekstrarlega séð. Þangað fer
nú allur lífrænn úrgangur,
dýraleifar úr kjöt og fiskiðnaði
hér á svæðinu sem ekki er hægt
að nota í loðdýrafóður. Við
reynum að nýta allt sem við
getum í loðdýrafóður en það
sem fer í moltuna blandast
þar saman við annan líffænan
úrgang svo sent frá Steinuli
og garðaúrgang, útskýrir
Ágúst. Hægt er að benda á að
innflutt pottanrold sem seld
er í blóntabúðum kemur úr
moltu.
Hvernig er framleiðsluferlið?
Fréttaskýring
Starfsemi Jarðgerðar
feraf stað
Haustráðstefna Fenúr, um með að hafa töluverð áhrif / 2. áhættuflokk fer meðal
úrgangsmál Norðurlands,
staðan og framtíðin,
var haldin að hluta til á
Kaffi Krók fimmtudaginn
9. nóvember sl. Við það
tækifæri var formlega tekin
í notkun moltuverksmiðja
Jarðgerðar ehf.
Ráðstefnuna sóttu 70 manns
og er hún með fjölmennari
ráðstefnum sem Fenúr hefur
haldið. Starfsemi Fenúr nær
til allra þátta er varða meðferð,
endurnýtingu og meðhöndlun
úrgangs og frárennslis bæði frá
heimilum og atvinnustarfsemi.
Félagar í Fenúr eru því fyrir-
tæki sem stafa í greininni,
sveitafélög, stofnanir, einstakl-
ingar og sanrtök einstakra
atvinnugreina. Var ráðstefnan
haldin á Sauðárkróki vegna
áhuga Fenúr á verkefnum
Flokku ehf og Jarðgerðar.
Töldu ráðstefnugestir að með
nýjustu úrbótum í úrgangs-
málum væru Skagfirðingar að
skipa sér í fremstu röð í þessum
málaflokki.
Segja má að fyrir Norð-
lendinga hafi fyrirlestur
Sigurðar Ö Hannessonar
um reglugerð 820/2007 um
sláturúrgang og ráðstöfun
afurða unnum úr honurn
verið áhugaverðasti fyrirlestur
dagsins. Þar kom ffam að þann
1. janúar 2009 taka í gildi ný lög
um urðun á ómeðhöndluðum
sláturúrgangi og verður urðun
á slíkum úrgangi eftirleiðis
bönnuð. Þetta kemur til
á sláturhúsin á Norðurlandi
vestra svo og þá bændur sem
stunda heimaslátrun. Koma
þá afurðastöðvarnar til með að
bera ábyrgð á því að úrgangur
frá þeim fari rétta leið og fái
meðhöndlun samkvæmt
lagabókstafnunr.
Hefur úrgangi verið skipt í
þrjá áhættuflokka.
annars:
- Hrœ af öllu sauðfé, geitfé og
mutgripum setn er sjálfdautt
eða lógað ekki til matmeldis.
Dýr sem felld eru vegna
sóttvarna.
- Allir hlutar sláturdýra
setn dœmast óttothœfir til
tnanneldis og eru með merki
um alvarlega sjúkdóma setn
berast í menn eða dýr.
í 1. áhættuflokk fer
meðal annars:
- Áhœttuveftr og allar
slátur- og dýraleifar úr
sauðfé oggeitfé þar sem
áhœttuvefur hefur ekki
verið farlœgður.
- Hræ af sjálfdauðu
sauðfé, geitfé og
nautgriputn þar tneð
talin dauðfœdd dýr og
fóstur.
Sauðfé, geitur og
nautgripir sem hafa
drepist íflutttingi.
- Slátur og dýraleifar
tneð riðu-smitefni þar
tneð er talið skititt,
húðir, hlóð og saur úr
slíkutn dýrutn.
Úrgangur setn
inttiheldur dýraleifar
frá flutningstœkjum í
alþjóðlegri utnferðþáog
blöttdur setn inttihalda
eftti úr 1. flokki og
attttað hvort efni úr
2. eða 3. áhœttuflokk
eða báðuttt þessutn
áhættuflokkum.
- Framleiðsluferli í moltu tekur
10 til íjórtán daga og síðan er
moltan látin standa í haug í
2-3 rnánuði áður en hægt
verður að nota hana sem áburð
eða við gróður. Það sem gerist
er að öllu sem fara á í moltuna
er blandað saman og sett í
stóra tromlu þar sem hitinn
fer í 70 gráður og þar deyja
allar matvælasýkingar svo sem
salmonella. Eins lifa arfafræ eða
gras ekki af þessa meðhöndlun.
Hins vegar þykir ekki sannað
að örverur sem mynda gró,
garnaveiki, riðuveiki eða
miltisbrand eyðist og því má
ekki setja í moltu úrgang sem
greinist í 1. áhættuhóp.
Hins vegar ber að taka
frarn að við eigurn langt í
land í þessum málum en þessi
jarðgerðarleið er rnjög stórt
ffamfararskref og á þann hátt
náum við að jarðgera sem mest
af okkar úrgangi. Síðan erum
við að skoða að setja upp lítinn
brennsluofn sem taki um 2
- 300 kíló á dag til þess að losa
okkur við það sem ekki má fara
í Jarðgerðina.
Áhugasamir geta gert
tilraunir
Ekki má fara að nota afurðir
Jarðgerðar strax en Jarðgerð
hefur gert tveggja ára
samning um nýtingu rnoltu
til uppgræðslu og frágangs á
urðunarsvæði Sauðárkróks.
Moltan verður því notuð innan
girðingar og á svæði sem fylgst
verður með næstu árin. -Við
gerum í okkar áætlunum ekki
ráð fyrir að geta selt afurðina
en að sjálfsögðu munum við
kanna leiðir til þess að fara í
einhverja flokkun á þessari
afurði með það að ntarkmiði
að selja hana á markað, segir
Ágúst.
Þá munu áhugasamir geta
nálgast rnoltu næsta surnar
til þess að gera tilraunir með
hana en hún þykir góð í trjá-
og blómabeð og eins undir
þökur.
Miklir möguleikar í
stöðunni
Starfsmenn Flokku ehf rnunu
sjá um starfsemi Jarðgerðar en
eins og staðan er í dag er innan
við eitt stöðugildi sem þarf til
þess að fylgjast með framleiðslu
stöðvarinnar. Hins vegar er
ljóst að verkefnið er gríðarlega
spennandi og býður upp á
alls kyns möguleika. Bæði
atvinnuskapandi og ekki síst í
ljósi umhverfismála.