Hagskýrslur um kosningar - 01.01.1950, Side 13

Alþingiskosningar 1949
11
liverju kjördæmi á landinu, og í 1. yí'irliti (bls. 7), hve margir það hafa
verið í samanburði við þá, sem atkvæði greiddu alls í kjördæminu. Til-
lölulega fleslir hafa það verið í Norður-Þingeyjarsýslu (ð.i%).
4. Bréfleg atkvæði.
Votes par lettre.
Þeir, sem staddir eru, eða gera ráð fyrir að vera staddir, utan þess
hrepps eða kaupstaðar, þar sem þeir standa á kjörskrá, þá er kosning
fer fram, og ekki neyta hins almenna réttar til þess að greiða atkvæði
á öðrum kjörstað í sama kjördæmi, mega greiða atkvæði bréflega fvrir
kjörfund í skrifstofu sýslumanns eða bæjarfógeta, hjá hreppstjóra, um
Iiorð í íslenzku sldpi eða í íslenzkri ræðismannsskrifstofu erlendis.
Við kosningarnar 1949 greiddu bréflega atkvæði 5 815 menn eða 7.o%
af þeim, sem atkvæði greiddu alls. Við undanfarandi kosningar hefur
þelta hlutfall verið:
1916 1.0% 1937 12.2 %
1919 2.2 — 1942 % 11.4 —
1923 13.0 — 1942 ifto
1927 1944 18.8 —
1931 7.5 — 1946 . 12.7
1933 9.3 — 1949 7.0 —
1934 7.9 —
Bréfleg atkvæðagreiðsla var langmest notuð við þjóðaratkvæða-
greiðsluna um sambandslögin 1944, er framundir % atkvæðanna voru
bréfleg atkvæði, enda voru þá leyfðar heimakosningar í mjög ríkum
mæli vegna sjúkleika, elli og heimilisanna. Áður hafa lieimakosningar
aðeins verið leyfðar við einar kosningar, 1923, og þá aðeins þeim, sem
ekki voru ferðafærir á kjörstað sakir elli eða vanheilsu, en sú heimild
var aftur úr lögum numin 1924. Bréfleg atkvæðagreiðsla vegna fjarveru
var 1949 aðeins 7.«% af öllum greiddum atkvæðum. Er það miklu
minna en við næstu kosningar á undan, 1946, er þetta hlutfall var
12.7%, enda þá það hæsta sem verið liefur vegna fjarveru.
í töflu I (bls. 18) er sýnt, bve mörg bréfleg atkvæði voru greidd í
hverju kjördæmi við kosningarnar 1949, og í töflu II (bls. 19—21),
hvernig þau skiptust niður á hreppana. En í 1. yfirliti (bls. 7) er
samanburður á því, hve mörg koma á hvert 100 greiddra atkvæða í
hverju kjördæmi. Sést þar, að Dalasýsla hefur verið hæst með 15.7%
allra greiddra atkvæða, en Gullbringu- og Kjósarsýsla lægst með 5.4%.
Við kosningarnar 1949 voru 2 076 af bréflegu atkvæðunum eða 36%
frá konum. Af hverju 100 karla og kvenna, sem greitt hafa atkvæði, hafa
kosið bréflega: