Þjóðmál - 01.03.2008, Blaðsíða 42
40 Þjóðmál VoR 2008
ÁÍslandi. er. rekið. heilbrigðiskerfi. sem.í. öllum. meginatriðum. er. að. vestur-
evrópskri. fyrirmynd .. Að. nafninu. til. eru.
sjúkratryggingar. til. staðar. en. kaup. á.
þeim. er. svo. til. að. öllu. leyti. í. höndum.
ríkisvaldsins. sem. fjármagnar. þær. með.
skattheimtu .. Kaupandi. sjúkratrygginga. er.
því. einn.—.ríkisvaldið.—.og. á.þann.hátt.
er. litið. svo.á.að.allir. séu. sjúkratryggðir.og.
hafi. aðgang. að. heilbrigðiskerfinu. þegar. á.
þarf.að.halda ..Hinum.megin.við.borðið.er.
rekstraraðili.heilbrigðiskerfisins ..Samkvæmt.
vestur-evrópskri. hefð. er. hann. hinn. sami.
og. kaupandi. heilbrigðisþjónustunnar. —.
nefnilega.ríkisvaldið .
Í.Vestur-Evrópu.hefur.þetta.módel. lengi.
verið. við. lýði. eða. síðan. heimsstyrjaldirnar.
tvær.fluttu.meira.og.minna.allt.heilbrigðis-
kerfið. í. hendur. hins. opinbera .. Á. þeim.
tíma.var.aldursdreifingin.heilbrigðiskerfinu.
mjög. í. vil,. ef. svo. má. að. orði. komast,.
—.fáir.voru.aldraðir.og.álag.á.kerfinu.því.
með. minnsta. móti .. Þetta. breyttist. hratt. á.
næstu.áratugum ..Öldruðum.fjölgaði.mjög.
og. það,. samhliða. miklum. framförum.
á. sviði. læknavísinda,. jók. kostnað. við.
heilbrigðiskerfið.stjarnfræðilega .
Nú.er. svo.komið.að. í.Vestur-Evrópu.og.
víðar. þar. sem. ríkisvaldið. er. aðalkaupandi.
og. -rekstraraðili. heilbrigðisþjónustu. (t .d ..
í. Kanada). er. heilbrigðiskerfið. komið. að.
þanmörkum. sínum .. Stjórnmálamenn. geta.
ekki.lengur.varið.stigvaxandi.fjárframlög.úr.
vösum.skattgreiðenda.sem.virðast.ekki.leiða.
til. bættrar. þjónustu .. Biðlistar. eru. orðnir.
óþolandi.langir.og.dánartíðni.vegna.erfiðra.
en.læknanlegra.sjúkdóma.er.of.há.sé.miðað.
við.það.sem.best.þekkist.í.heiminum .
Af.þessum.ástæðum,.auk.vaxandi.skilnings.
á. því. að. einkaaðilar. eru. einnig. færir. um.
að. veita. góða. og. jafnframt. hagkvæma.
heilbrigðisþjónustu,. hafa. ríkisstjórnir.
margra.ríkja.heims.hafið.endurbætur.á.heil-
brigðiskerfum.sínum.með.það.fyrir.augum.
að. auka. samkeppni. og. nýsköpun,. stytta.
biðlista.og.bæta.þjónustu .
Vaxandi.hlutfall.aldraðra.í.aldurssamsetn-
ingu.Vesturlanda,.stóraukinn.kostnaður.við.
Geir.Ágústsson
Heilbrigðiskerfið.í
höndum.einkaaðila.
—.sjúklingum.gefið.valdið.á.ný