Þjóðmál - 01.03.2008, Blaðsíða 41
Þjóðmál VoR 2008 39
sumir. talað. um. að. önnur. eins. miðstýring.
hafi.ekki.þekkst.hér.á.landi ..Aðrir.óttast.hið.
gagnstæða,.það.er.að.einkavæðing.í.stórum.
stíl. hefjist .. Hvorugt. er. meginmarkmið.
kerfisins ..Það.er.hins.vegar.meginatriði.að.
sjúklingurinn. (eða. viðskiptavinurinn. því.
ekki.eru.nærri.allir.sjúkir.sem.leita.til.lækna).
er.settur.í.öndvegi ..
Hvar.verða.breytingar?
Ekkert.er.því.til.fyrir stöðu.að.allar.slysatryggingar.flytjist.frá.ríkinu ..Á.flestum.
sviðum.slysatrygginga.eru.einkaaðilar.þegar.
starfandi .. Í. rekstri. heilbrigðisstofnana. er.
ríkisrekstur. ríkjandi. núna .. Í. nýju. kerfi.
hefur. ekkert. rekstrar form. for réttindi;. þeir.
sem.selja.þjónustu.sitja.við.sama.borð ..Það.
hefur.þegar. sýnt. sig.hér.á. landi.að. læknar.
geta. vel. rekið. einka fyrir tæki. á. heil brigðis
sviði,.sjúklingum.til.hags bóta .
Lík lega. átta. fáir. sig. á.því. að.hér. á. landi.
er. verð s kyn. á. heil brigðis sviði. orðið. svo.
sljótt.að.fjöl mörg.verk.eiga.sér.ekkert.verð ..
Forsenduna. fyrir. því. hvar. hag kvæmast. er.
að.vinna.þau.vantar ..Í.Sovét ríkjunum.voru.
flutningar.í.rekstri.ríkisins.og.því.„ókeypis“ ..
Námur. í. af skekktum. héruðum. Kasakstan.
voru. því. taldar. jafn hag kvæmar. og. þær.
sem.voru.í.nágrenni.verk s miðju.í.iðnaðar
héruðum ..Annað.ríki.og.annar.tími,.—.en.
sama.kerfi .
Í. tengslum. við. aukið. frjáls ræði. í. rekstri.
er. mikil vægt. að. endur vekja. trygginga hug
takið.í.heil brigðis kerfinu ..Huga.þarf.að.því.
með.hvaða.hætti.má.breyta.sjúkra trygginga
kerfinu. þannig. að. það. sýni. glöggt. að. um.
raun veru legt. trygginga kerfi. sé. að. ræða. þar.
sem.menn.greiða. iðgjöld.og.njóta.réttinda ..
Áhersla. er. lögð. á. að. þjóð fé laginu. er. skylt.
að.gæta.þeirra. sem.ekki.geta.greitt. iðgjöld ..
Skattar.lækki.sem.nemi.iðgjöldum.til.sjúkra
trygginga ..Ákveðinn.hluti.af.stað greiðslu.fari.
beint.til.iðgjalda.heilsu trygginga.og.þar.eigi.
allir.rétt,.óháð.tekjum ..Þá.gera.neytendur.sér.
betur. grein. fyrir. því. að. öll. þjónusta. kostar.
eitthvað.og.það.er.al menningi.í.hag.að.hún.
sé.rekin.með.sem.hag kvæmustum.hætti ..
Að. lokum. vil. ég. vitna. í. ummæli.
Ingibjargar. Pálmadóttur. árið. 1999. en. þá.
var.hún.heilbrigðisráðherra ..Hún.fjallar.um.
muninn.á.því.að.reka.einka fyrir tæki.og.vera.
í.opin berum.rekstri:.
Það.er.auð vitað.mjög.mikill.munur ..Ef.
við.ætlum,.svo.dæmi.sé.te kið,.að.sam eina.
tvær. sjúkra stofnanir. þá. koma. allir. fag
hóparnir.í.hala rófu:.Læknar,.hjúkrunar
fólk,.verka lýðs fé lög.og.fag fé lög,.gagn gert.
til.þess.að.tjá.sig.um.það.hvað.þessi.ráð
stöfun.sé.vit laus.og.lýsa.því.hvernig.hún.
muni. leiða. af. sér. neyða r á stand. innan.
tveggja.daga ..
Ef. Haraldur. [eiginmaður. Ingibjargar,.
þá. forstjóri. HB. á. Akranesi]. hinsvegar.
ætlaði. að. sam eina. tvær. einingar. innan.
fyrir tækisins. þá. væri. mjög. ólík legt. að.
verk stjórinn. eða. starfs fól kið. færi. að. tjá.
sig.um.það.opin ber lega.að.nú.væri. for-
stjórinn. loksins. orðinn. óður .. Það. er.
ekki.víst.að.starfs fól kið.sé.ánægt.en.það.
lýsir. þá. óá nægju. sinni. við. yfir mennina.
en.ekki.opin ber lega ..Aginn.er.annar.hjá.
hinu.opin bera.en.í.einka geiranum .
Svo.mörg.voru.þau.orð .
Þegar.við.tölum.um.að.spara.í.heil brigðis
kerfinu.þá.er.ekki.verið.að.tala.um.að.draga.
úr. þjónustu,. fremur. en. það. hefur. orðið.
raunin.að.neytendur.hafi.sparað.heimilis út
gjöld.með.því.að.borða.minna ..Þvert.á.móti.
hefur.heil brigð.sam keppni.orðið.til.þess.að.
neytendur.geta.veitt.sér.meira.en.áður.var ..
Líf skjör.hafa.batnað ..Það.sama.verður.uppi.
á.teningnum.í.heil brigðis kerfinu,.skýr.verð
myndun,.frelsi.í.rekstri.og.aukið.frelsi.í.heil
brigðis tryggingum. tryggja. það. að. lífskjör.
halda.áfram.að.batna.hér.á.landi .