Þjóðmál - 01.03.2008, Page 41

Þjóðmál VoR 2008 39
sumir. talað. um. að. önnur. eins. miðstýring.
hafi.ekki.þekkst.hér.á.landi ..Aðrir.óttast.hið.
gagnstæða,.það.er.að.einkavæðing.í.stórum.
stíl. hefjist .. Hvorugt. er. meginmarkmið.
kerfisins ..Það.er.hins.vegar.meginatriði.að.
sjúklingurinn. (eða. viðskiptavinurinn. því.
ekki.eru.nærri.allir.sjúkir.sem.leita.til.lækna).
er.settur.í.öndvegi ..
Hvar.verða.breytingar?
Ekkert.er.því.til.fyrir stöðu.að.allar.slysa­tryggingar.flytjist.frá.ríkinu ..Á.flestum.
sviðum.slysatrygginga.eru.einkaaðilar.þegar.
starfandi .. Í. rekstri. heilbrigðisstofnana. er.
ríkisrekstur. ríkjandi. núna .. Í. nýju. kerfi.
hefur. ekkert. rekstrar form. for réttindi;. þeir.
sem.selja.þjónustu.sitja.við.sama.borð ..Það.
hefur.þegar. sýnt. sig.hér.á. landi.að. læknar.
geta. vel. rekið. einka fyrir tæki. á. heil brigðis­
sviði,.sjúklingum.til.hags bóta .
Lík lega. átta. fáir. sig. á.því. að.hér. á. landi.
er. verð s kyn. á. heil brigðis sviði. orðið. svo.
sljótt.að.fjöl mörg.verk.eiga.sér.ekkert.verð ..
Forsenduna. fyrir. því. hvar. hag kvæmast. er.
að.vinna.þau.vantar ..Í.Sovét ríkjunum.voru.
flutningar.í.rekstri.ríkisins.og.því.„ókeypis“ ..
Námur. í. af skekktum. héruðum. Kasakstan.
voru. því. taldar. jafn hag kvæmar. og. þær.
sem.voru.í.nágrenni.verk s miðju.í.iðnaðar­
héruðum ..Annað.ríki.og.annar.tími,.—.en.
sama.kerfi .
Í. tengslum. við. aukið. frjáls ræði. í. rekstri.
er. mikil vægt. að. endur vekja. trygginga hug­
takið.í.heil brigðis kerfinu ..Huga.þarf.að.því.
með.hvaða.hætti.má.breyta.sjúkra trygginga­
kerfinu. þannig. að. það. sýni. glöggt. að. um.
raun veru legt. trygginga kerfi. sé. að. ræða. þar.
sem.menn.greiða. iðgjöld.og.njóta.réttinda ..
Áhersla. er. lögð. á. að. þjóð fé laginu. er. skylt.
að.gæta.þeirra. sem.ekki.geta.greitt. iðgjöld ..
Skattar.lækki.sem.nemi.iðgjöldum.til.sjúkra­
trygginga ..Ákveðinn.hluti.af.stað greiðslu.fari.
beint.til.iðgjalda.heilsu trygginga.og.þar.eigi.
allir.rétt,.óháð.tekjum ..Þá.gera.neytendur.sér.
betur. grein. fyrir. því. að. öll. þjónusta. kostar.
eitthvað.og.það.er.al menningi.í.hag.að.hún.
sé.rekin.með.sem.hag kvæmustum.hætti ..
Að. lokum. vil. ég. vitna. í. ummæli.
Ingibjargar. Pálmadóttur. árið. 1999. en. þá.
var.hún.heilbrigðisráðherra ..Hún.fjallar.um.
muninn.á.því.að.reka.einka fyrir tæki.og.vera.
í.opin berum.rekstri:.
Það.er.auð vitað.mjög.mikill.munur ..Ef.
við.ætlum,.svo.dæmi.sé.te kið,.að.sam eina.
tvær. sjúkra stofnanir. þá. koma. allir. fag­
hóparnir.í.hala rófu:.Læknar,.hjúkrunar­
fólk,.verka lýðs fé lög.og.fag fé lög,.gagn gert.
til.þess.að.tjá.sig.um.það.hvað.þessi.ráð­
stöfun.sé.vit laus.og.lýsa.því.hvernig.hún.
muni. leiða. af. sér. neyða r á stand. innan.
tveggja.daga ..
Ef. Haraldur. [eiginmaður. Ingibjargar,.
þá. forstjóri. HB. á. Akranesi]. hinsvegar.
ætlaði. að. sam eina. tvær. einingar. innan.
fyrir tækisins. þá. væri. mjög. ólík legt. að.
verk stjórinn. eða. starfs fól kið. færi. að. tjá.
sig.um.það.opin ber lega.að.nú.væri. for-
stjórinn. loksins. orðinn. óður .. Það. er.
ekki.víst.að.starfs fól kið.sé.ánægt.en.það.
lýsir. þá. óá nægju. sinni. við. yfir mennina.
en.ekki.opin ber lega ..Aginn.er.annar.hjá.
hinu.opin bera.en.í.einka geiranum .
Svo.mörg.voru.þau.orð .
Þegar.við.tölum.um.að.spara.í.heil brigðis­
kerfinu.þá.er.ekki.verið.að.tala.um.að.draga.
úr. þjónustu,. fremur. en. það. hefur. orðið.
raunin.að.neytendur.hafi.sparað.heimilis út­
gjöld.með.því.að.borða.minna ..Þvert.á.móti.
hefur.heil brigð.sam keppni.orðið.til.þess.að.
neytendur.geta.veitt.sér.meira.en.áður.var ..
Líf skjör.hafa.batnað ..Það.sama.verður.uppi.
á.teningnum.í.heil brigðis kerfinu,.skýr.verð­
myndun,.frelsi.í.rekstri.og.aukið.frelsi.í.heil­
brigðis tryggingum. tryggja. það. að. lífskjör.
halda.áfram.að.batna.hér.á.landi .