Skólavarðan - 01.10.2002, Qupperneq 17

,,Hvað sagðirðu!“ amma leit upp úr
handavinnunni sinni og gjóaði augunum á
mig. ,,Smíðakennari amma mín, ég ætla
mér að verða smíðakennari.“ Það varð smá
þögn og síðan heyrðist: ,,Fara einhverjar
stelpur í smíðar vina mín, er það ekki
hættulegt? Ég hélt að þú ætlaðir að verða
handavinnukennari.“ Amma náði ekki al-
veg þessum umskiptum og hafði augsýni-
lega einhverjar efasemdir um ákvarðanir
barnabarnsins, enda þótti engin kona
mannbær né menntuð til fullnustu á henn-
ar yngri árum nema vera húsmæðraskóla-
gengin með handavinnu upp á tíu.
Karl faðir minn sem er bæði húsgagna-
og húsasmiður skildi langanir dóttur sinnar
betur. Hann hafði þó sínar áhyggjur af
starfsvalinu enda séð ýmislegt fjúka af vél-
unum annað en viðarafganga á 35 ára ferli.
Honum varð litið á fingurna sem hann
hafði fjárfest í svo tugum þúsunda skipti og
sagði: ,,Passaðu nú bara píanóputtana í
þessum vélum góða mín, andartaks að-
gæsluleysi verður ekki aftur tekið.“ Ég full-
vissaði föður minn um að ekkert kæmi fyrir
mig og skráði mig úr textíldeild Kennara-
háskóla Íslands.
Stórkostleg vanræksla
Í námi mínu við smíðadeild KHÍ gerðist
þó ýmislegt, skólabróðir fékk gat á höfuðið
þegar málmstykki sem hann var að pólera í
smergel þeyttist á ógnarhraða úr höndum
hans, ein óheppin fékk glerflís í augað í
glervinnunni, enda uppfylla glerslípivélar
deildarinnar því miður ekki allar þau skil-
yrði að vera með hlíf. Góð vinkona mín
lenti með fingurinn í hjólsög, hvort sem
það hafði eitthvað með þá staðreynd að
gera að engin tilskilin hlíf er á hjólsöginni
eður ei. Öll þurftu þau á aðhlynningu að
halda en þó fór betur en á horfðist. Ég stóð
hins vegar við loforð mitt og komst stór-
slysalaust frá námi en þó mátti litlu muna í
rennibekk eitt sinn þegar tveggja kílóa við-
arklumpur losnaði og þeyttist í áttina að
mér. Að sjálfsögðu var þarna um andartaks
aðgæsluleysi að ræða og mun ósjálfráða
taugakerfið hafa forðað mér frá höfuð-
áverkum - mér hefur þó verið meinilla við
tækið síðan.
Ég verð að segja að þrátt fyrir skemmti-
legan tíma í Kennaraháskólanum er margt
sem mér býr í brjósti varðandi smíða-
kennsluna í heild þó að ég einbeiti mér nú
eingöngu að öryggismálunum. Sem nýút-
skrifaður smíðakennari og áhugamanneskja
um slysavarnir get ég ekki látið hjá líða að
koma aðeins inn á þá stórkostlegu van-
rækslu í námi smíðakennara sem að
mínu mati felst í þáttum er varða ör-
yggismál og skyndihjálp.
Við upphaf náms koma nemendur
misvel undirbúnir, margir eiga það
sameiginlegt að hafa ekki snert á verk-
færum síðan í barnaskóla og aldrei
komið nálægt vélum á borð við band-
sög, afréttara eða hjólsög. Því hefði ég
haldið að almenn umgengni og ör-
yggisþættir ættu að vera undirstöðuat-
riði í náminu fyrstu mánuðina og
jafnvel þreytt próf í slíkri kunnáttu. Á
þriðja misseri í námi er vissulega farið
yfir umgengni við vélar en lítið fylgt
eftir og næstu þrjú misserin er þetta
hálfgert sjálfsnám. Nánast ekkert er
komið inn á umræðu um hlífðargleraugu
og eyrnahlífar, sjúkrakassi er meira en hálf-
tómur og aldrei farið yfir staðsetningu eld-
varnarbúnaðar, hvað þá rýmingaráætlun og
neyðarútganga ef eitthvað kæmi fyrir. Mér
skilst á fagfólki að ræsingarbúnaður sumra
véla sé jafnvel kolólöglegur, ,,stansrofi“ á
að standa utar en ,,startrofi“ til að auðvelt
sé að berja hann niður í neyð en slíkt er því
miður ekki alltaf tilfellið.
Hve lengi verður heppnin með
okkur?
Oft dettur mér í hug frásögnin af því
þegar viðarrenningur þeyttist aftur úr
stórri hjólsög og í hurðina á málningarher-
bergi sem er fyrir aftan hana. Fregnir
herma að krafturinn hafi verið þvílíkur að
renningurinn hafi farið í gegnum umrædda
hurð. Það hlýtur að hafa verið mesta mildi
að enginn átti leið fram hjá málningarher-
berginu einmitt þá en hvaða vit er í því að
staðsetja slíka sög nálægt vinnuaðstöðu sem
er svo mikið notuð? Annað atriði sem ég
furða mig á er að í litlu rými sem er sér-
staklega ætlað gaskútum sem þola ekki eld
og fjarlægja þarf við eldsvoða, ef marka má
aðvörun sem stendur á hurðinni, er einnig
að finna plastbræðsluofn sem hitar vel út
frá sér og verður nánast rauðglóandi við
notkun. Eitt skipti henti það seint að kveldi
að mikla hitalykt lagði um deildina sem
mátti rekja til þess að einhver hafði gleymt
að slökkva á þessum ofni eftir notkun.
Undirrituð þóttist mikil hetja að þora við
annan nema að kippa gripnum úr sambandi
eftir árangurslausar tilraunir til að ná í yfir-
menn svæðisins. Lítið var þó gert úr afrek-
inu daginn eftir af deildarlektornum sjálf-
um sem benti réttilega á að þarna væri jú
um eldvarnarhurð að ræða og því ekkert að
óttast. Eða hvað? Þarf slík hurð þá ekki
alltaf að vera lokuð? Ég sé það alveg fyrir
mér að gassprenging í verkgreinahúsinu
við Skipholt myndi koma töluverðu róti á
Öryggismál
20
Unnur María Sólmundardóttir er ný-
útskrifaður smíðakennari. Hún skrifar
hér þarfa hugleiðingu um smíðakenn-
aranámið, öryggismál og aðstæður í
smíðastofunni.
Passaðu bara píanóputtana
Karl faðir minn sem er bæði húsgagna- og húsasmiður skildi langanir
dóttur sinnar betur. Hann hafði þó sínar áhyggjur af starfsvalinu enda
séð ýmislegt fjúka af vélunum annað en viðarafganga á 35 ára ferli.
Honum varð litið á fingurna sem hann hafði fjárfest í svo tugum þús-
unda skipti og sagði: ,,Passaðu nú bara píanóputtana í þessum vélum
góða mín, andartaks aðgæsluleysi verður ekki aftur tekið.
Skyndihjálp er ekki tækni sem kennari ætti að fá þjálfun
í með kennsluaðferðinni ,,learning by doing“! segir Unn-
ur María Sólmundardóttir.