Skólavarðan - 01.03.2003, Blaðsíða 18

Katrín sagði að starfssvið kennarans í
hópvinnu væri að vera verkstjóri, hann
þyrfti að fylgjast með vinnunni á öllum
stigum og styðja við skýra vinnutilhögun
og hlutverkaskiptingu ásamt með skipu-
lagningu og mati.
Minni kennsluskylda forsenda „
alvöru“ þróunarstarfs
Tveir fyrirlestrar voru haldnir um ný-
breytnistarf í skólum, Sigríður Heiða
Bragadóttir og Auður Ögmundsdóttir
sögðu frá svokölluðum verkmöppum í
Ölduselsskóla og fleiri breytingum í átt að
einstaklingsmiðuðu námi innan skólans og
þrír kennarar við Ingunnarskóla, þau
Hrund Gautadóttir, Þorgerður Hlöðvers-
dóttir og Eygló Friðriksdóttir, sögðu frá
einstaklingsáætlunum og þemavinnu í Ing-
unnarskóla.
Efni beggja þessara fyrirlestra bíður frek-
ari umfjöllunar síðar, spennandi efni sem
vekur margar spurningar, til að mynda þá
hvort getuskipting sé að halda innreið sína
með nýjum formerkjum en án þess að leiða
til stimplunar og flokkunar í „betri“ og
„verri“ nemendur? Starf sem unnið er í
anda fjölgreindakenningar Gardners virðist
oft vísa í þessa átt og gefur hugsanlega tón-
inn að því hvernig við getum gert einstak-
lingum kleift að vera á mismunandi stöðum
án þess að það hafi í för með sér að sjálfsá-
lit þeirra dali. Enn og aftur: spennandi um-
hugsunarefni.
Einnig hélt Ingvar Sigurgeirsson, sem að
öðrum ólöstuðum er að verða - ef ekki orð-
inn - einn af risunum í menntunarfræðum
á Íslandi, erindi sem hann kallaði Kenn-
aranám og skóli framtíðar. Grein eftir Ingv-
ar um framtíðarskipan kennaranáms hefur
einmitt þegar birst í Skólavörðunni, en í
fyrirlestri sínum benti hann meðal annars á
hversu róttækar breytingar í skólakerfinu
þurfa að vera til að takast megi að hrinda
úr vör skólaumbótum sem hafa einstak-
lingsbundið nám að leiðarljósi og vísaði þar
ekki síst til minni kennsluskyldu. „Þróun-
arstarf krefst tíma til samráðs, greiningar,
ígrundunar og áætlanagerðar,“ sagði Ingv-
ar. „Skilgreina verður skólaþróun sem eðli-
legan og mikilvægan hluta kennarastarfsins
með miklu ákveðnari hætti en nú er gert.“
Valdið er vandmeðfarið
Þá hélt Maxine Giberson fyrirlestur, en
við birtum viðtal við hana í þessu blaði. Í
erindinu Einstaklingsmiðað nám - fjölþrepa
kennsla skýrði Maxine þá hugmyndafræði
sem liggur að baki skóla án aðgreiningar og
lýsti sýn sinni á hlutverk kennarans í slík-
um skóla og það viðhorf sem hann þarf að
tileinka sér. Ferðin sem lagt er upp í geng-
ur út frá spurningunni „hvernig get ég náð
til og kennt öllum börnum,“ að sögn Max-
ine, og hún lagði áherslu á að enginn gæti
náð markmiðum sínum nema vera búinn
að skilgreina í hverju þau fælust. „Ég trúi
því,“ sagði Maxine, „að allir nemendur geti
lært. Það er mitt hlutverk sem kennari að
sjá til þess a ð þeir geri það og um leið er ég
líka að læra. Tækni hefur stórt hlutverk í
að auðvelda nemendum námið, framlag
nemenda er jafnmikilvægt og framlag
kennara og kennarinn stendur frammi fyrir
þessari spurningu: Hvernig nemanda vill
hann hafa í höndunum í verklok? Það er
ævinlega á ábyrgð kennarans að nemand-
inn nái að fullnýta hæfileika sína.“ Maxine
sagði að margir túlkuðu skammstöfunina
LD, sem á ensku stendur fyrir „learning
disabilities“, sem „lazy and dumb“
(heimskur og vitlaus) en hún kýs að þýða
hana sem „learning differently“ (að læra á
annan hátt). „Við þurfum að styðja hvert
annað,“ sagði Maxine, „og hugsa um hvort
við sem kennarar séum að styðja eða niður-
lægja nemendur okkar. Dömur mínar og
herrar! Gleymið aldrei nokkurn tímann
hvílíkt vald þið hafið yfir lífum barna!“
brýndi hún fyrir áheyrendum.
„Í skóla sem er raunverulega án aðgrein-
ingar er hvert einasta barn boðið velkomið,
sýnd umhyggja og því leiðbeint. Þetta er
ekki bara rétta leiðin, þetta er eina leiðin,
siðrænt séð,“ sagði Maxine ennfremur.
Hún sagði forsendu þess að byggja upp
slíka skólamenningu ekki síst felast í góð-
um leiðtoga sem gerði miklar gæðakröfur
og ýtti undir samvinnu og tilfinningu fyrir
að vera í samfélagi með öllu sem í því felst.
Hún sagði nauðsynlegt að vera meðvitaður
um breytt hlutverk kennara og það gæti
reynst mörgum erfitt. Byggja þyrfti upp
mjög sveigjanlegt námsumhverfi í samstarfi
við foreldra og byggja aðferðir á rannsókn-
um, auk þess sem góður og stöðugur að-
gangur kennara að endurmenntun þyrfti að
vera fyrir hendi.
Fjölþrepa kennsla er skipulögð út frá
fjórum grunnatriðum að sögn Maxine: 1.
Hvaða efni ertu að fara að kenna? 2. Hvað
á kennarinn að gera? 3. Hvað á nemandinn
að gera? 4. Mat. Kennarinn þarf að fylgjast
með því sem bekkurinn er að gera og að-
laga kennsluna eftir þörfum þannig að eng-
inn nemandi verði útundan. Maxine sagði
frá því sem hún kallar „þátttökulögmál“
(„principle of participation“) og felst í að
viðurkenna og innlima í kennsluna þá sýn
að allir þurfi ekki að gera allt. „Gefist
aldrei upp!“ sagði Maxine að lokum. „Ver-
ið lyklasmiðir fyrir nemendur ykkar!“
keg
Skól i f ramtíðar innar
20
Á ráðstefnunni voru kennarar hvattir til að smíða lykla að framtíðinni fyrir nemendur sína
og opna dyr.