Ingjaldur - 27.11.1932, Qupperneq 6

6
*ÍNQJALdUR
verbur ekkl álitiö að ikærði
Carlason hafl taliö sér þetta hagn-
aö, enda þótt hann hafl undlr
rannsókninnl taliö svo. þaö þyk-
Ir því eftir þessu vlðurhlutamlkiö
aö telja aö ikæröi hafi af sér-
drœgni gert riðstafanirnar með
afsalinu 20. ágúst f. á. og verð-
ur þá ekki álitið að hann hafi
með þessu brotlð gegn ákvæð-
um 262 gr. alm. hegningsrlaga,
enda þótt þessar ráöstafanir hafi
miöaö tll þess aö kröfur básins
rynni ekki inn í það.
þá kemur þaö næst til áilta
hvort ikærði hafi meÖ áður-
nefndum réttindaafsölum sínum
20 ágúst og 4. nóv. f. á, að-
hafst slíkt, sem miðaðl til þess
að draga ólöglega taum sumra
skuldhelmtumanna hinum til
tjóns, en án þess að ætlast sjáif-
ur aö ibatast á því, og refsívert
er eftlr 263 gr. hegningarlagnna.
það skal þá fyrst tekiö fram
að um afsal ákæröa 20. igúst
f. i. á réttindunum til bifreiöar-
innar, að enda þótt þaö kunni að
hafa vakað fyrlr ikærða eins og
meðákærðu, Holgi Benediktsson
og Helgi Benonýsson hafa boriö,
að tryggja betur aðstöðu Ólafs
Auöunnssonar, þá skiftir þaö að
réttarins áiiti engu máli, þar eð
telja veröur aö öðrum skuld-
heimtumönnum hafl enginn skaði
verið gerður með því, vegna
veðréttsr Óiafs Aubunssonar, sem
stóð og stendur óhaggaður. þá
mistu abrir skuldheimtumenn svo
litið, þó aö 100 kr. víxilkrafan
væri greidd, áð ekki þykir rétt
að draga það undir refsiákvæbi
263. gr. hegningarlaganna og
teljs það tjón, einkum þegar
víst má telja að greiðsla þessara
100 króna hafl ekki skift ákærða
Carlsson neinu að þvi er kom
til þess að gera þessar ráðatafanir.
þá er að athuga afsaiið 4. nóv.
f. á. á skaðabótakröfunni vegna
hinnar öréttmætu innsetningar-
gjörðar, til þelrra Ásgeirs Guð-
mundssonar lögfræðings og Ste-
fins Jóhanns Stefánssonar hæzta-
réttarmálaflutningsmanns.
Afsal þetta er geflð sama dag og
hæztaréttardómurinn var kveðinn
upp um að nefnd Innsetningar-
gjörð, sem flrmað Jóhann ólafs-
son & Co lét gera í bifreiðinni
1. nóv. 1930, skyldi ógild og
úrskurður fógetaréttsr Vestmanna.
eyja um þetta falla úr gildi- Var
í afsalinu tekið svo til orða aö
nefndir lögfræðingar hefðu „gert
andvirði kröfunnar upp að fullu*
En i sklftafundi í þrotabúi ákærða
Carissons 30. nóv. f. á. iýsti Ól.
Auðunsson, sem þar vsr ir.ætt-
ur yflr þvi f. h. þeirra Stefáns
Jóhanns Stefinssonar og Ásgeirs
Guðmundssonar að skaðabóta-
kra'an væri framseld „sem
greiðsla á málafærslulauntn bæði
í undirrétti og hæztarrétti og
ko tnaöi í sambandi viö þetta“.
Og þxsna yflrlýsingu staðfestí á-
kærði Carlsson þá strax og síðar
Kaupið Ingjald.
í lögregiurétti undir rannsókn
máisins.
Nokkru áður cn þetta afaal
var gert, — 7. sept. 1931 ,—
höfðu þelr Magnús Bergsson og
Sig. Á. Gunnarason látið gera
árangurlauit fjirnám hjá ákærða
Carlsson tll trygglngar diml upp-
kveðnum 21. ágúst 1931 í gesta-
réttinum hér, þar sem þelm
höfðu verði tildæmdar kr. 6275,00
hjá ikærða Cariss. auk vaxta og
málskostnaðar, samt. kr. 6854,12.
Hafðl ákæröi á ekkert aö vísa
upp f þessa ikuld, nema „væntan-
isga inniéign" hjá seljanda bifreið-
arinnar V. E. 50. sem hann þó
taldi sinskls virði. þaö má því
teija fullsannaö að bæði ákærða
Cgrlsson og kaupendum skaða-
botakröfunnar, þeim Ásgeir GuÖ-
mundssyni og Stefáni Jóhanni
Stefánssyni hafl hiotiö að vera
það fullljóst þegar afsalið var
gert, 4. nóv. f. á. að gjsldþrot
ákærða Carlssons vofði yflr. Enda
liðu ekki nema 2 vikur þangað
til, því að 17. nóv. s. á. var úr-
skurðað að bú Carlssons skyldi
tekið til gjaldþrotameðferðtr.
það ber því að athuga hvort
afsalið á skaðabótakr. sem ganga
verður út frá að hafl verið gert,
i því skyni sem áður heflr verið
grelnt og tekið var frsm í skifta-
réttlnum, geti talist hafa miðaö
til að draga taum þesssra skuld-
heimtumanna, sem sfsalið (engu,
öðrum skuldheimtumönnum Carls
sons til tjóns, og hvort afsal á
þessari kröfu geti talist borgun,
það er, peningavirðl. Um það
verður vltanlega ekki sagt með
vissu hvort krafa þessi sé, eða
hafl veriö nokkursviröi meöan
endanlegur dómur er ekki geng-
Inn um hvort svo sé og hún
ekki heldur viðurkend. Hinsveg-
ar mí telja vlst að bæðl kaupend-
ur og ákærði Carlsson hafl talið
svo. Ktupendur létu mæta á
skiftafundl í búlnu og gætahags-
muna sinna einmitt út af því að
þeir höfðu fengið afsal fyrlr
skaðabótakröfunni og aeljandi,
ákærði Carlsaon, tekur m. a. fram
í rltl um „réttarfsriö i Vestmanna-
eyjum*, sem lagt er fram í mál-
inu, að hann, (sem er blfrelðarstj.)
hafl orðið atvinnulaus i heílt ár
vegna hinnar óréttmætu inn-
setningargjörðar. Eins hefur með
ákærðl Helgi Benediktsson borið
að ákærði Carlsson hafi jafnvel
áöur en hæztaréttardómurinn var
fallinn, taliö sér væntanlegar
skaðabætur mikils vlrðl. það
verður einnlg að telja ekki að-
eins hugsanlegt, heldur jafnvel
fremur sennilegt tð ákærði hefði
eftir stvikum getað átt akaðabóta-
kröfu á það flrma, sem svifti
hann afnotum blfreiðarinnar úr
því tö hæztlréttur dæmdi að hún
hefði verið óréttmæt. En þar sem
þó ekki er sannaó í máll þessu
að skaðabótakrafa þessi sé nokk-
urs virði og því geti tallst raun-
veruleg borgun, telur rétturinn ó-
sannað að ákærði Carlsson hafl
með þessu skaðað akuidheimtu-
menn sfna og að ákvæði 263 gr.
hegningarlaganna komi því ekki
til greina um þetta.
Nœit kemur að réttarins dóml
til álita hvort ákærði Carlsson
hafl brotið gegn ákvæðunum í
niðurl. 254. gr. hegningsrlaganna
sem leggja refsing við að selja
aða vsðsetja „muni sína til mála-
rnyndar til að svifta skuldheimtu-
menn sín færl á aö fá það, sem
þeim ber“.
Eins og áður er tckið fram í
forsendum þessa dóms, verður að
álfta að ákæröi Carlsson hafi
fenglð ekkert eða sams sem ekk-
ert fyrir afsal sitt 20. ágúst 1931
á réttindum til bifreiðar V. É. 50
og þvf er þar af lelðandl slegið
föstu að þaö hafl ekki verið
geri í hagnaðarskyni. Eftir þessu
lítur rétturinn svo á að hér hafl
í raun og veru ekki veriö um
sölu að ræða heldur gjöf á því,
sem gat verið fjárhagsiegs virðis
fyrir skuldheimtumenn haus.
Kemur þá til athugunar hvort
te'ja verðl að ákæröa Carlsson
hafi verið þetta ljóst og hvort
sannað sé að hann hafl gert það
í því skyni að svikja skuldhcimtu-
menn sína. Ákærði hélt því fram
þegar hann kom fyrst fyrlr rétt-
inn að hann hefði ekki taliö
þessi réttlndi, sem hann afsaiaði
ákærðaHelga Benónýssyni „mikils
virði" vegna óvlssu um úrslit
hæztaréttarmálsíns. En seinna,
undir rannsókn málsins, Jhefur
hann haldið frsm að þau hefði
að sinu álltl verið einskis virði
vegna þess að hann hafl álitið
að úrskurður fógetaréttarins
mundi standa óraskaður. það er
þó sf ýmsu augljóst að fyrri
framburður hsns er réttari. Bæði
hsfði hann m. a. haldið fram við
innsetningargerðina að hún værl
óheimil og áirýjaði fógetaréttarúr-
skurðinum svo að hann gat ekki
annað en talið ávinning hugsan-
legan og réttindin því geta veriö
peningavltði.
þá ber að athuga hvort sann-
að megi telja að ákæröl Carlsson
hafl gert þetta i því skyni að
svifta skuldheimtumönnum sfn-
um færi á að fá andvirði þessara
réttinda til blfreiðarinnar ef svo
færi að hæztarréttarmállö ynnist.
þrátt fyrir neitun ákærða verður
að telja að svo hafl verið og liggja
til þess þær óstæður, semjhér skal
greina.
í fýrsta lagl hefur ákærðl
Carlsson enga skynsamlega grein
gert fyrlr ástæðum sínum tii
þessara ráðstafana utn réttlndin
til bifreiðarinnar. það er tekið
fram áður í dómsforsendum þess-
um að hann gat ekki sóð sér
þann hag í áð losna við 100 kr.
víxilskuldina eða að ákærði
Helgi Benónýsson gerðist skuld-
bundinn gagnvart Ól. Auðunssyni,
SÖ það sé frambærileg skýring
á því að hann afsalaði sér rétt-
indum, sem ástæða er til að
ætia að hann taldi nokkurs viröi
og jafnvel ekki litils virði ef ve!
færi. Hinsvegar er upplýst að
einmitt um það leyti þegar afsal-
ið var gert voru að undangeng-
inni löghaldsgerö risin málaferli
milli ákærða Carlssons og þeirra,
sem höfðu orðið að greiöa
víxilskuldina fyrir hann og að
mállð var einmitt undir dómi þá.
það kom í ljós undir rannsókn
málsins að ákærða þótti Sig. Á.
Gunnarsson hafa sýnt sér ólipurð
í viðskiftum þeirra út af bifreið-
inni og óvild ákærða til sama
manns kemur einnig greinilega í
ljós í ritinu „réttarfarið í Vest-
mannaeyjum" sem ákærði Carls-
son hofur undirritað og er lagt
fram í máli þessu. það bendir
einnig á sviksemistilgang í sam-
bandi við afsalið og að meining
ákærðs hafi verið að komast hjá
því að skuldheimtumenn hans
hefðu hag af því, ef málið í
hæztarétti ynnist, að hann eins
og áður er tekiö fram vlldi láta
dagsetja afsaiið til Helga Benó-
nýssonar ahur í tímsnn. Að
þessu athuguðu þykir mega telja
sannað að ákærði Carlsson hafi
með atferli sínu, sem að framan
er lýst brotið gegn 254, gr. hinna
aimennu hegningarlega.
Að því erkemur til ákærunnar
fyrir brot á 38. gr. laga um að-
för, 4. nóvember 1887, þá akal
tekið fram að þar sem nefnd
lagagrein rnælir tvo fyrir að
refsing skuii þá að eins-beita
fyrir að koma lögmætum elgum
sínum og kröfum undan fjárnámi
um það leyti, er maður hlýtur
að sjá það fyrlr, þegar slíkt er
gert af eigingirni, verður af
þeirri istæðu, eins og Iýst er að
framan í dómi þessum. að sýkna
ákærða af þeim kröfum réttvís-
iunar í máli þessu.
Með dómi aukaréttar Reykja-
víkur 20. apríl 1923 var ákærði
F. Carlsson dæmdur i 6x5 daga
fangelsi við vatn og brauð og
250-krónasekt fyrir brot á 1. gr.
laga nr. 91, 14. nóv. 1917. og
253. grein, sbr. 55. greln. með
hliðsjón af 63. greln hinna al-
aennu hegningarl. Refsing hans
nú þykir með tilliti málavaxta
og þess að um itrekun er að
ræða, að réttarins áliti hefllega
áhveðin 3 mánaða fangelsi við
venjulegt fangaviðurværi.
Meðákærði Helgi Benónýsson
er ákærður fyrir hlutdeild í
áðurnefndum hegnlngarverðum
verknaði F. Carlsson. En eins
og áður er lýst fékk hann 20.
ágúst f. á. afsal það hjá Carlsson,
sem rétturlnn verður að álfta að
gefið hafi verið út í sviksamlegum
tilgangl og þannig að refsivert sé.
það sem því kemur hér til álita
gagnvart honum er. I. hvort
ákærða var ljóst að hér var í
raun og veru ekki um það að
ræða sem kallað verður sala
þar eð að eins komu á móti um
100. kr. af hans hálfu fyrir
réttindi sem gátu orðið allmikils
Lesiö Ingjald.