Ljóðormur - 01.06.1990, Page 55

Eysteinn Þorvaldsson 53
byggir hann ekki bara á þjóðlegheitum og viöráðanlegum skyn-
heimi, heldur á utansólkerfis-sælu sem við getum notið góðs af
lifandi og ekki síður dauð. En ljóð flestra tjá óvissu, kvíða og ein-
manakertnd. í ljóði eftir Bjöm Erlingsson er mælandinn feiminn við
nágranna og hræddur við illskeytta menn og í ljóðinu Það veit Guð
segir hann m.a.: „En Guð veit þegar kvöldar / tek ég á rás / stekk út
í myrkreið / læt það gleypa mig. / f von um að verða / eilíf bráð.“ í
ljóðinu Gluggar eftir Gísla Gíslason situr mælandinn einn í rökkr-
inu og mænir á gapandi glugga í blokkinni andspænis. „En það er
tvöfalt gler á milli." Svipaða einsemd og tengslaleysi túlkar Kristján
Þórður í myndrænum ljóðum, Brautarteinamir og Veggimir. Eng-
inn getur annan stutt: „Hver er sjálfum sér næstur" segir í 47. ljóði
Þórs Stcfánssonar, „þótt hann nái sér aldrei / nema í skiptum fyrir
annan. // Þú stendur einn // ásamt fleimm.“ Og í tjóðinu Kviksand-
ur segir Finnur Torfi: „... við sökkvum eitt og eitt /því enginn á sér
bróður / sem heyrir neyðarhrópin.“ Þetta virðist vera heimur án fyr-
irheita þar sem maðurinn er alltaf einn og óvíst um markmið og
afdrif. „Sá dagur sem þú mæltir jjér mót við / kemur ekki“ segir í
Viðböfh eftir Jónas Þorbjamarson. En í Ævintýri eftir sama höfund
siglir sá sem ávarpaður er í Ijóðinu burt Ijær og fjær en „óvissuhaf /
djúpir straumar ... // og land! / þú bjargast I land // þess albúinn að
undrast.“ Enn er því hægt að vona og undrast og gleðjast. Lífið
hefúr líka nokkuð að bjóða f ljóðum Gunnars Kristinssonar. í Ijóð-
inu leikkassi er það fullt af ævintýmm sögum og tónlist og: „stígum
tryUtan dans / fljúgumst á/slengjum saman höndum / hlaupum á
þeim //vemm trúðar lífsins // fiflin.“
í fyrstu ljóðabókum ungra höfunda hafa sjálflægar raunatölur
töngum verið algengar og oft með nokkm tómahljóði. SlQcu bregð-
ur fyrir í umræddum bókum en sem betur fer minna en oft áður.
Dapurlegast kveður Bjöm Þorsteinsson sem í aUmörgum Ijóðum
barmar sér yfir grátefni og einmanaleika: „Raunamædd og brostin /
stara augu mín útí þykkt svartnættið,"10 eða: „sál mín /ýmist fáskipt-
in einsog fáni í vindi/eða tryllt úr kvöl ótal nístandi nála.“u Að
sjálfsögðu em sálarhreUingar gott og gilt yrkisefni en hætt er við að
lesendum ofbjóði ef ekki er hafður hemiU á tilfinningaseminni. Og
hana á Bjöm eftir að hemja, og einnig málfarið, hann sýnir f síðasta
ljóði bókarinnar, 71/ alls þyrst, að hann er fullfær um það og stund-
um á hann til efnilega myndvísi. Kennimerki sjálflægrar umkvörtun-
ar ungskálda em gjarnan orðin „sál“ og „hjaru“. Sálin er alloft á
ferðinni hjá G. Rósu Eyvindsdóttur þótt ekki sé hún eins harmi
þmngin í Ijóðunum og Bjöm. Hjá henni nægir líka skáldsýnin í eina
mynd sem getur verið sterk þegar best lætur, t.d. þessi: „Kjamorku-
vetur/ekki gráta/tárin frjósa.“ Birgitta Jónsdóttir hefur mestar
mætur á orðinu „auga“ en bæði hjá henni og Bimi em sál og hjarta
margendurtekin mótíf og í mjög áþekkum hugrenninmgatengslum
hjá báðum. „ískrandi örvænting" er í Ijóði Birgittu, Örvœnting, en „í
nístandi örvæntingu" gnístir maður tönnum í ljóði Bjöms Um
mannsbamsins báðulegu forlög. Seinni hlutinn í ncfndu ljóðu
Birgittu er svona:
Lýsandi sem neon
í niðamyrkri.
Nakin sál.
- ískrandi örvænting.