Morgunblaðið - 02.12.2015, Side 22

22 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. DESEMBER 2015
✝ Sigríður HelgaÞorbjarnar-
dóttir fæddist á
Grenivík 13. maí
1948. Hún lést 15.
nóvember 2015 á
líknardeild Land-
spítalans.
Foreldrar henn-
ar voru hjónin
Anna Guðmunds-
dóttir, f. 30.5. 1907,
d. 18.2. 1983, frá
Nýjabæ í Kelduhverfi, ljósmóðir
á Grenivík, og Þorbjörn Áskels-
son, f. 6.7. 1904, d. 14.4. 1963,
frá Austari-Krókum á Flateyj-
ardalsheiði, útgerðarmaður á
Grenivík. Systkini Sigríðar eru
Guðmundur, kvæntur Auð-
björgu Ingimundardóttur,
Njáll, kvæntur Jónu Jónsdóttur,
þaðan árið 1976 með MSc. próf
í örverufræði. Sama ár hóf hún
störf við Tilraunastöð Háskóla
Íslands í meinafræði að Keld-
um. Skömmu síðar var hún ráð-
in sérfræðingur við Líf-
fræðistofnun háskólans.
Rannsóknir Sigríðar beindust
einkum að erfðafræði bakter-
íunnar E.. coli og síðar að hita-
kærum bakteríum og kulda-
virkum ensímum. Hún var
jafnframt kennari við Háskóla
Íslands og kenndi nær öllum líf-
fræðinemum sem útskrifast
hafa þaðan síðustu fjörutíu ár.
Sigríður var í stjórn Líffræði-
stofnunar háskólans um árabil
og var lengi í ráðgjafanefnd
umhverfisráðuneytisins um
erfðabreyttar lífverur.
Hún hafði yndi af fjall-
göngum og ferðum um Ísland
og tók virkan þátt í starfi
Ferðafélags Íslands og var í
stjórn þess árin 1992-2001.
Útför Sigríðar verður gerð
frá Neskirkju í Reykjavík í dag,
2. desember 2015, kl. 15.
Laufey, gift Jóni
Sigurðssyni, Guð-
björg, gift Jónasi
Matthíassyni og
Guðrún, gift Guð-
mundi Sigurðssyni.
Sigríður ólst upp
á Grenivík og lauk
fullnaðarprófi frá
Barnaskóla Grýtu-
bakkahrepps 1962.
Hún flutti með
móður sinni og
systkinum til Reykjavíkur 1963
og gekk þar í Hagaskóla. Hún
varð stúdent frá Mennta-
skólanum í Reykjavík 1969 og
hóf nám í líffræði við Háskóla
Íslands og lauk þaðan BS-prófi
1973. Hún fór síðan til fram-
haldsnáms við háskólann í War-
wick á Englandi og útskrifaðist
Sigga systir var mikið náttúru-
barn. Hún var ekki gömul þegar
hún eyddi löngum stundum við
klifur vestur á Skælu, klettabelti
sem gengur norður úr Þengil-
höfðanum, fjallinu sem markar
þorpið Grenivík að vestan.
Það var gott að alast upp á
Grenivík á sjötta áratug síðustu
aldar. Krakkaskarinn safnaðist
saman á sumarkvöldum í bolta-
leikjum, tvíbolt, þríbolt og jafnvel
fimmbolt, slagbolta og hornabolta.
Best var ef einhver karlanna á Vík-
inni lánaði árabát. Þá settist Sigga
undir árar. Á vetrum var skautað
suður á Bárðartjörn, skíðað niður
sjávarbakkann og stansað á fjöru-
kambinum. Sjaldan eða aldrei
gerði svo vont veður að ekki væri
hægt að klæða það af sér. Inni var
farið í skollaleik eða klifrað í stiga-
skörinni í Ægissíðu. Á vetrar-
kvöldum voru bækurnar um Möttu
Mæju og Ævintýrabækur Enid
Blyton lesnar upp til agna. Þjóð-
sögur Ólafs Davíðssonar voru líka
lesnar og þá helst draugasögurnar.
Þá var ekki örgrannt um að myrk-
fælnin léti á sér kræla. Að minnsta
kosti var betra að vefja sænginni
vandlega um fætur sér ef svo illa
vildi til að einhver óboðinn hefði
hreiðrað um sig undir rúminu.
Sigga tók líka þátt í bústörfum
Ægissíðuheimilisins, fór í fjós og
fjárhús og keyrði Farmal Cubbinn
eins og herforingi. Um fermingu
réð hún sig í vinnu hjá Frostaút-
gerðinni við að beita og stokka línu.
Haustið 1963 varð Grenivík ekki
lengur starfs- og leikvöllurinn,
þegar fjölskyldan flutti til Reykja-
víkur. Sigga fór í Hagaskólann.
Þaðan lá leiðin í MR og í líffræði
við Háskóla Íslands. Í líffræðinni
fann hún áhuga sínum á náttúrunni
farveg. Líffræðin og útivist hvers
konar varð viðfangsefni hennar í
leik og starfi eftir það. Hún gekk
um hálendi Íslands þvert og endi-
langt, sumar sem vetur, hvernig
sem viðraði; skíðaði í stórhríð suð-
ur Kjöl og gekk í þoku á Öræfajök-
ul. Þær voru þó fleiri ferðirnar þar
sem vel viðraði og landið skartaði
sínu fegursta.
Fyrir rúmlega 10 árum veiktist
Sigga fyrst af þeim sjúkdómi sem
leiddi hana til dauða. Hún náði all-
góðri heilsu eftir meðferð og hélt
áfram að ganga á fjöll. Fyrir tveim-
ur árum tók sjúkdómurinn sig upp
aftur og sýndi nú engin grið.
Efst í huga okkar systkina
Siggu er þakklæti fyrir sam-
veruna, sem við hefðum viljað hafa
lengri. Við þökkum henni líka
ræktarsemina við systkinabörnin.
Sérstaklega viljum við þakka
vinkonum Siggu og skólasystrum
vináttu þeirra og stuðning í veik-
indum hennar.
Hvíl í friði, elsku systir. Við vit-
um að þú átt góða heimkomu.
Guðrún, Guðbjörg, Laufey,
Njáll og Guðmundur.
Kær frænka okkar, Sigga Þor-
bjarnar, er látin.
Við ólumst upp svo að segja á
sömu þúfunni, tveir stórir systk-
inahópar. Feður okkar voru bræð-
ur, komnir af traustum stofnum frá
Skarði í Dalsmynni og Austari-
Krókum á Flateyjardalsheiði.
Þorbjörn, faðir Siggu, var af-
burðamaður að dugnaði, forystu-
maður í atvinnumálum lítils sam-
félags. Hann stofnaði
útgerðarfyrirtækið Gjögur ásamt
fleiri heimamönnum, það veitti at-
vinnu fjölda fólks í hreppnum og
gerir enn.
Anna, móðir Siggu, var austan
úr Núpasveit af dugmiklu fólki þar.
Hún hafði lært ljósmóðurfræði og
kom til Grenivíkur, var ráðin ljós-
móðir í Grýtubakkahreppi og
sinnti því starfi í áratugi af mikilli
kostgæfni. Tókust nú ástir með
unga fólkinu, Önnu og Þorbirni, og
settu þau saman bú í Ægissíðu á
Grenivík. Var það vel ráðið því út
af þeim er kominn glæsilegur hóp-
ur 6 systkina.
Á fyrstu búskaparárunum
bjuggu foreldrar okkar á Borg, sem
er annað hús frá Ægissíðu. Systk-
inahóparnir á sama aldri, mikill
samgangur, leikir og gleði. Síðar
fluttum við að Hléskógum „suðrí
Sveit“. Samband þessara fjöl-
skyldna varð náið og vináttan sterk.
Sigga var næstyngst Ægissíðu-
systkina og komu fljótt í ljós miklir
mannkostir, er hún óx úr grasi.
Hún erfði marga bestu eiginleika
foreldra sinna, var fluggreind og
hæglátt yfirbragð, traust, glettni
og góðmennska einkenndu hana.
Í Ægissíðu var oft erill á heim-
ilinu, bæði vegna starfa húsbónd-
ans við útgerðina og húsfreyja var
gjarnan kölluð til ljósmóðurstarfa
án fyrirvara. Naut þá við móður-
ömmunnar, Guðbjargar, sem bjó
þar sín síðustu ár, en einnig góðra
kvenna úr frændgarðinum. Að
auki bjó í Ægissíðu, afi okkar Ás-
kell, í skjóli fjölskyldunnar.
Barnaskólinn var á Grenivík.
Þegar fannfergið hamlaði sam-
göngum á vetrum, höfðu sveita-
börnin griðastað á heimilum á Vík-
inni og þá oft í Ægissíðu. Svo var
um mörg okkar systkina. Þar var
gott að vera.
Samhjálp þótti sjálfsögð í litlu
samfélagi.
Mikill harmur var kveðinn að
fjölskyldunni er Þorbjörn fórst í
flugslysi við Fornebu við Ósló með
flugvélinni Hrímfaxa á páskadag
árið 1963. Hann var hin sterka
stoð, horfinn aðeins 58 ára gamall.
Þá hvíldi skuggi yfir allri byggð-
inni. Svo fór, að fjölskyldan flutti
um haustið til Reykjavíkur. Bræð-
urnir Guðmundur og Njáll tóku við
rekstri útgerðarinnar og hafa stýrt
henni síðan.
Sigga hóf nám við Hagaskólann
og síðar Menntaskólann í Reykja-
vík. Hún nam líffræði og erfða-
fræði og kenndi við líffræðideild
Háskóla Íslands þar til þrekið
þraut nú í október sl. Áhugamálin
ennfremur grasafræði, fjallgöngur
og útivist af öllu tagi, hún var sann-
kallaður unnandi náttúrunnar.
Hún kleif fjöll bæði hér á landi og
svo potaðist hún upp eftir tindum
Himalajafjalla. Sigga sat í stjórn
Ferðafélags Íslands í níu ár og
annaðist fararstjórn með göngu-
hópa.
Mikill er missir okkar allra. Við
yljum okkur við minningar um
traust þitt, hlýjuna og fallega bros-
ið.
Far þú í friði, frænka góð.
Við systkinin og fjölskyldur
okkar vottum Ægissíðufólkinu
dýpstu samúð.
Lára, Laufey, Valgarður og
Sigurður Egilsbörn.
Við Sigga móðursystir deildum
afmælisdegi og því hefur mér fund-
ist alla tíð að ég væri sérstaklega
tengd henni. Hún var líka verðug
fyrirmynd í svo mörgu, þó að ég
hafi ekki alltaf fylgt hennar for-
dæmi. Sigga var vísindamaður og
bauð ungri frænku að koma í
starfskynningu á tilraunastofuna til
sín sem þá var á Grensásvegi. Þar
horfði maður á hana í hvíta sloppn-
um handleika pípettur, petrískálar
og brennara og huga að banana-
flugunum. Allt var þetta umlukið
dálitlum ljóma, þó að innsýnin í
hvað raunverulega væri viðfangs-
efnið væri takmörkuð hjá mér
sjálfri. En örlætið og viljinn til að
segja frá og útskýra var ósvikinn.
Hún var lykilmanneskja í laufa-
brauðsgerð hjá stórfjölskyldunni,
tók þátt í henni á öllum bæjum.
Það þótti alltaf best að skera og
fletta með hnífunum hennar.
Þegar foreldrar okkar bjuggu í
útlöndum og við eldri systkinin
vildum koma heim tók hún á móti
okkur og við bjuggum um hríð hjá
henni í Tjarnarbólinu. Sjálfhverfri
æskunni fannst þetta ekki tiltöku-
mál en auðvitað var það ekki sjálf-
gefið að taka á móti þremur ung-
mennum og láta þeim líða eins og
við byggjum saman en ekki bara
hjá henni.
En þegar hugsað er til Siggu
hverfur hugur okkar helst til fjalla
og gönguferða. Sumum ferða
hennar vissum við af og dáðumst
að, til dæmis þegar hún fór í langa
ferð um Himalajafjöll og ótal ferð-
ir um Ísland. Í aðrar bauð hún
með sér og lét sig ekki muna um
að bera krakka á bakinu langar
leiðir ef svo bar undir. Það er
henni að þakka að ég lít alltaf stolt
á Botnssúlur, Snæfell og Skjald-
breið og hugsa: þarna fór ég. Hún
stefndi stórfjölskyldunni til sín
upp í Esjuna og þegar hún var
fimmtug var veisla haldin í Her-
dísarvík við ólmandi brimið. Sigga
var mikill göngugarpur og undi
sér uppi til fjalla. Hún hafði heitar
og sterkar skoðanir á vernd nátt-
úrunnar og lét þar til sín taka og
var líka hafsjór af fróðleik um
plöntur og gróður. Síðustu árin
höfum við ekki síst verið saman í
Ægissíðu á Grenivík, æskuheimili
Siggu. Því tengdist hún sterkum
böndum og henni leið vel horfandi
út fjörðinn eða stormandi upp
Höfðann. Fyrir hönd okkar systk-
inanna, Þorbjarnar, Sigurðar
Þórs, Rebekku og fjölskyldna
okkar þakka ég góðri frænku
samfylgdina. Blessuð sé minning
hennar.
Anna Kristín.
Hún Sigga bekkjarsystir okkar
og saumaklúbbsvinkona til
margra áratuga er látin.
Stórt skarð er nú höggvið í
samheldinn hóp. Við vorum bekkj-
arsystur gegnum allan mennta-
skólann og sumar okkar lengur.
Strax eftir stúdentspróf var lagð-
ur grunnur að saumaklúbbnum
okkar. Svo tvístruðust leiðir um
tíma við nám og störf erlendis, en
síðustu áratugina höfum við hist
mánaðarlega yfir vetrarmán-
uðina. Þessi saumaklúbbur hefur
verið óvenjulega lífseigur.
Líklega skýrist það af félags-
skapnum. Ef til vill líka vegna
þess að alltaf hefur einhver okkar
verið með eitthvað á prjónunum,
því sagt er að slíkir klúbbar endist
best.
Eftir stúdentspróf, vorið 1969,
lagði Sigga stund á nám í líffræði
við Háskóla Íslands. Að því námi
loknu stundaði hún framhaldsnám
í Bretlandi á sviði erfðafræðinnar.
Heimkomin átti Sigga síðan langt
og farsælt starf sem sérfræðingur
í sameindaerfðafræði við líffræði-
deild Háskóla Íslands.
Sigga var frá Grenivík og hafði
því annan bakgrunn en við hinar í
saumaklúbbnum, sem slitum
barnsskónum hér á höfuðborgar-
svæðinu. Og eflaust áttu þessi
uppeldisár Siggu í návist fjalla og
sjávar stóran þátt í því hve tengd
hún var náttúru Íslands.
Frístundirnar notaði hún til
margs konar útivistar, bæði innan
lands og utan. Margar ævintýra-
ferðir fór hún, m.a. gönguferð í fjöll-
um Nepals og gönguskíðaferðir um
öræfi Íslands svo fátt eitt sé talið.
Sigga var ötull liðsmaður Ferða-
félags Íslands, þar sem hún var oft
fararstjóri. Sumar okkar höfðu
tækifæri til að vera henni samferða í
öræfaferðum. Þar var Sigga í essinu
sínu. Ógleymanleg er ferð sem
saumaklúbburinn, ásamt mökum,
fór á heimaslóðir Siggu þar sem hún
var í hlutverki gestgjafans. Fór hún
með okkur í góðan göngutúr um sín-
ar heimaslóðir og skipulagði ferð í
yndislegu veðri á fjallið sitt, Kald-
bak. Þvílíkt útsýni sem við fengum.
En við höfum ekki bara átt góð-
ar stundir saman hér á landi. Lond-
on var heimsótt og síðar fórum við
ásamt bekkjarsystrum okkar sam-
an til Berlínar vorið sem við fögn-
uðum 40 ára stúdentsafmælinu. Í
öllum þessum ferðum var gott að
vera nálægt Siggu.
Sigga var ekki hávær. Hún
hafði góða kímnigáfu, var jákvæð
og hafði mjög góða nærveru. Við
söknum hennar og fallega bross-
ins og í minningunni heyrum við
skemmtilegan hlátur hennar óma.
Innilegar samúðarkveðjur til
aðstandenda Siggu.
Saumaklúbbsvinkonur,
Helga, Þórunn, Edda,
Elísabet, Margrét,
Valgerður og Sif.
Það eru 13 ár síðan við sátum
fjórar saman af tveimur kynslóð-
um í stofunni hjá Siggu og gædd-
um okkur á kökum og kakói. Við
Sigga horfðum stoltar á tvær kot-
rosknar skottur, Stebbu, barna-
barn Laufeyjar systur Siggu, og
Möddu, barnabarn mitt, þá fjög-
urra ára gamlar. Þær tvær voru
orðnar góðar vinkonur í leikskóla
og segjast í dag vera bernskuvin-
konur.
Þó að við Sigga værum ekki
þannig bernskuvinkonur voru
vinaböndin traust. Við kynntumst
á unglingsárunum þegar Sigga
kom í bekkinn minn í Hagaskóla
haustið 1963. Hún var þá nýflutt
með fjölskyldu sinni frá bernsku-
stöðvunum á Grenivík í kjölfar
föðurmissis. Mörg okkar bekkjar-
systkinanna höfðu fylgst að frá sjö
ára aldri og eftir á að hyggja hlýt-
ur að hafa verið átak að koma inn í
hóp sem þekktist þetta vel. Hún
varð hins vegar fljótt hluti af
hópnum og var þetta upphaf ævi-
langrar vináttu okkar. Við fylgd-
umst að til stúdentsprófs og
styrktist vinátta okkar er við vor-
um sessunautar síðustu þrjá vetur
í MR. Á fullorðinsárunum þróað-
ist vinátta okkar enn frekar, við
hittumst reglulega í saumaklúbb
og síðari ár með gömlu bekkjar-
systrunum úr menntaskóla. Einn-
ig vorum við þrjár bekkjarsystur,
Sigga, Sif og ég, nokkuð ötular við
bíó- og leikhúsferðir og heimsókn-
ir á ýmis söfn. Fyrir utan þetta
hittumst við oft og heyrðumst í
amstri daganna. Sigga var þannig
góður og traustur vinur og á ég
eftir að sakna hennar einlæglega.
Sigga var dul að eðlisfari, en
betri vinkonu hefði ég ekki getað
kosið mér. Tvisvar lagði hún
lykkju á leið sína og heimsótti mig
þegar hún var á ferðalagi í Banda-
ríkjunum, og áttum við saman
ógleymanlegar stundir. Í bréfa-
skriftum í kjölfarið kom glöggt í
ljós hvað hún var næm á ýmsa
þætti í bandarísku samfélagi sem
ég var hætt að taka eftir. Kom þar
fram gott skopskyn og glöggt
innsæi, en einnig hvað hún var
staðföst og laus við fordóma.
Sigga var virkur félagi í Ferða-
félagi Íslands og nutum við hjónin
þessa áhugamáls hennar í nokkr-
um mæli. Þar koma upp í hugann
ferðir með henni borgfirsku
Vatnaleiðina sem hún kannaði fyr-
ir Ferðafélagið og þegar við fórum
undir hennar fararstjórn í Héðins-
fjörð. Þessi ferðalög voru minnis-
verð og sýndu okkur einlægan
áhuga hennar á landinu og nátt-
úru þess. Mér er sérstaklega
minnisstætt kvöld í Héðinsfirði,
þar sem við sátum klappklædd við
tjaldskörina, skjálfandi úr kulda
og elduðum einfalda máltíð,
bræddan smurost út á hrísgrjón.
Þá ljómaði Sigga og sagði:
„Krakkar, þetta er lífið.“ Frekari
orða var ekki þörf.
Það skarð sem Sigga skilur eft-
ir verður vandfyllt. Mestur er
missir fjölskyldunnar sem ég veit
að er mjög náin og samhent og
studdi hana dyggilega í erfiðum
veikindum. Á þessari stundu er
hugur okkar Stebba hjá þeim.
Margrét O. Magnúsdóttir.
Nú er Sigga vinkona mín fallin
frá, alltof snemma. Við kynntumst
fyrst í gagnfræðaskóla, sátum svo
saman í menntaskóla og fylgd-
umst að í nám í líffræði. Þá skildu
leiðir og fórum við í framhaldsnám
hvor í sinn háskólann í Bretlandi.
Heimkomnar unnum við um skeið
saman við kennslu og rannsókn-
arstörf á rannsóknarstofu Guð-
mundar Eggertssonar í sam-
eindalífræði við Háskóla Íslands.
Sigga var skarpgreind og henni
var lagið að hugsa út fyrir boxið.
Hún sá oft óvæntar hliðar á mál-
um, sem ekki voru augljósar.
Einnig var hún útsjónarsöm þeg-
ar kom að verklegum fram-
kvæmdum, en þessir eiginleikar
hennar komu sér afar vel við þá
vísindalegu vinnu sem varð starf
hennar í hartnær 40 ár.
Sigga var mikill vinur vina
sinna, og tók hún af lífi og sál þátt í
gleði þeirra og sorgum. Það var
engin skírn eða ferming að Sigga
kæmi ekki með kransaköku og
líka súkkulaðiostakökuna sína
góðu sem enginn gerði betur.
Sigga unni útivist og öræfaferð-
ir voru hennar líf og yndi. Við
höfðum lengi haft áform á prjón-
unum um að fara saman í hálend-
isferð, en einhvern veginn varð
aldrei af því. Svo var það fyrir 13
árum að Sigga greindist með
krabbamein og þurfti að fara í
meðferð.
Þá tókum við upp þá venju að
fara daglega í göngutúra meðfram
sjónum í Skerjafirði eða við
Gróttu og er skemmst frá því að
segja að þetta urðu með skemmti-
legri minningum sem ég á.
Þetta var á útmánuðum, við
spjölluðum um heima og geima, og
í fjörunni voru sjaldséðir fuglar
sem koma hér við vor og haust;
margæsir og helsingjar, tildrur og
sanderlur sem spruttu um eins og
af upptrekktri fjöður. Sigga
þekkti alla þessa fugla, hún var
fjölfróður náttúrufræðingur og
vildi líka velta við steinum í fjör-
unni og skoða dýralífið þar. Sigga
náði góðum bata en fyrir tveimur
árum tók meinið sig upp á ný.
Við sem fylgdumst með glímu
Siggu við þennan óvægna sjúk-
dóm dáðumst að styrk hennar og
æðruleysi.
Við fráfall Siggu missir Háskóli
Íslands góðan kennara og vísinda-
mann, náttúra Íslands missir góð-
an liðsmann í baráttunni fyrir um-
hverfisvernd, vinir missa kæra
vinkonu, skarð hennar verður
vandfyllt.
Ég sendi systkinum Siggu og
systkinabörnum innilegar samúð-
arkveðjur.
Valgerður Andrésdóttir.
Það er langt síðan ég frétti af
sameindaerfðafræðingnum Sig-
ríði Þorbjarnardóttur sem vann
náið og við góðan orðstír að rann-
sóknum og kennslu með Guð-
mundi Eggertssyni prófessor, en
segja má að hann sé faðir þessarar
mikilvægu lífvísindagreinar á Ís-
landi.
Mörgum árum síðar kynntist
ég svo Sigríði persónulega í
gönguferð á vegum Ferðafélags
Íslands um norðanverða Austfirði
þar sem hún var annar af tveimur
fararstjórum, enda með umboð á
þeim tíma til að þróa nýjar göngu-
leiðir fyrir félagið. Ég fann fljótt í
þessari ferð að Sigríður var af-
burða leiðsögukona, jákvæð, átt-
glögg, fróð um náttúru landsins og
umfram allt frjór og skemmtileg-
ur ferðafélagi. Árið eftir Aust-
fjarðaferðina skipulögðum við svo
Sigríður Helga
Þorbjarnardóttir
Með kærleik og virðingu
Vesturhlíð 2 Fossvogi | Sími 551 1266 | útför.is
Lögfræðiþjónusta
Veist þú hvert eignir þínar renna
eftir þinn dag? Kynntu þér málið á
heimasíðu okkar, www.útför.is.
Þar getur þú m.a. sett inn þínar forsendur
í reiknivél. Við aðstoðum þig við gerð
erfðaskrár, kaupmála og við dánarbússkipti.
Katla Þorsteinsdóttir,
lögfræðingur
Við erum til staðar
þegar þú þarft á
okkur að halda
Með kærleik og virðingu