Fréttablaðið - 04.01.2017, Blaðsíða 4
Samfélag Mikil neysla er á amfeta-
míni í Reykjavík og skiptir engu
máli hvaða vikudagur er skoðaður.
Neyslan er stöðug yfir alla vikuna.
Þetta sýnir ný rannsókn Arndísar
Sue-Ching Löve í lyfja- og eitur-
efnafræði við læknadeild Háskóla
Íslands. Rannsóknin verður kynnt
ásamt fjölda annarra rannsókna á
18. ráðstefnunni í líf- og heilbrigðis-
vísindum.
Hún helst í hendur við skýrslu eftir-
litsmiðstöðvar Evrópu með lyfjum
og lyfjafíkn þar sem kom fram að
Reykjavík sé fjórða mesta amfeta-
mínborg Evrópu. Aðeins íbúar Ant-
werpen í Belgíu og þýsku borganna
Dülmen og Dortmund nota meira
amfetamín en Reykvíkingar.
Arndís notaðist við svokallaða
faraldsfræði frárennslisvatns sem
er aðferðafræði sem notuð er til að
meta notkun fíkniefna þar sem litið
er á frárennslisvatn sem samansafn
þvagsýna frá heilu samfélagi. Með
henni er hægt að meta fíkniefna-
notkun á fljótvirkari og nákvæmari
hátt en með hefðbundnari aðferð-
um. Rannsóknin hefur staðið yfir í
tvö ár í samstarfi við Verkís og Veit-
ur en markmið hennar er að athuga
hvort þessi aðferðafræði sé nýtileg
hér á landi og hvort hún gæti veitt
viðbótarupplýsingar við núverandi
aðferðir.
Arndís safnaði sýnum með sjálf-
virkum sýnatökubúnaði frá Skerja-
fjarðarveitu og Sundaveitu og skoð-
aði hún eina viku um sumarið 2015
og þrjár vikur síðasta vor. Hún fram-
kvæmdi magngreiningu á algengum
fíkniefnum ásamt metýlfenídati,
Reykjavík er nú orðin fjórða
mesta amfetamínborg Evrópu
Amfetamín flæðir um skólpkerfi borgarinnar og með tækni er hægt að mæla notkun eiturlyfja í borginni.
Í rannsókn þar sem 60 borgir voru skoðaðar í Evrópu sést að Reykjavík er fjórða stærsta amfetamínborg
álfunnar. Í Reykjavík er notkun á amfetamíni stöðug yfir vikuna en neysla á kókaíni fer upp um helgar.
Mikil neysla er á eiturlyfinu amfetamíni í Reykjavík alla daga vikunnar. Mynd/Getty
Það sem
kom
okkur mest á
óvart var að öll
algengustu
fíkniefnin voru
vel mælanleg í
frárennsli frá
Reykjavík.
Arndís
Sue-
Ching
Löve
sem er virka efnið í Concerta, lyfi
sem er notað við ADHD.
Á tímabilunum sem mæld voru
sést að amfetamín er mest notaða
eiturlyfið í Reykjavík. Kókaín,
kannabis og MDMA fylgja þar á
eftir. Notkun á amfetamíni, metamf-
etamíni, kannabisefnum og metýl-
fenídati var stöðugri yfir vikuna.
Arndís segir að Reykjavíkurbúar
noti mjög mikið vatn miðað við
aðra Evrópubúa sem veldur því
að frárennslisvatnið er þynnra og
styrkur efnanna er mjög lágur. „Það
sem kom okkur mest á óvart var að
öll algengustu fíkniefnin voru vel
mælanleg í frárennsli frá Reykja-
vík. Það sem kom okkur einnig á
óvart var að amfetamínneysla er
mikil í Reykjavík miðað við lönd í
suðurhluta Evrópu en var hins vegar
svipuð og í Noregi og Finnlandi,“
segir hún.
Árið 2015 lagði lögreglan í Reykja-
vík hald á rúmlega sex sinnum
meira magn af amfetamíni en árið
áður. Um 22,6 kg af amfetamíni voru
haldlögð árið 2015 en aðeins um
3,5 kg árið 2014. Samkvæmt bráða-
birgðatölum lögreglunnar fyrir árið
2016 var lagt hald á um níu kíló af
amfetamíni á síðasta ári, meðal
annars fjögur kíló í lok árs sem fjórir
menn sátu í gæsluvarðhaldi fyrir.
benediktboas@365.is
✿ Dagleg neysla á hverja 1.000 íbúa í Evrópu
199
177
150
123 119 116
101 98
80 78
An
tw
er
pe
n
d
ül
m
en
d
or
tm
un
d
Re
yk
ja
ví
k
La
th
i
Ó
sl
ó
H
el
si
nk
i
U
tr
ec
ht
Ko
tk
a
ta
m
pe
re
í milligrömmum
Samfélag Í skýrslu Kvennaat-
hvarfsins fyrir árið 2016 kemur fram
að á nýliðnu ári dvöldu 195 íbúar í
Kvennaathvarfinu, 116 konur og 79
börn. Að meðaltali dvöldu 18 íbúar
í húsinu á degi hverjum, níu konur
og níu börn, en aðeins einu sinni í
34 ára sögu athvarfsins hefur þetta
meðaltal verið hærra. Sum börn
voru aðeins nokkura daga gömul
þegar þau komu og sum komu beint
af fæðingardeildinni.
Elsta konan sem kom í viðtal eða
dvöl var 86 ára en sú yngsta aðeins 15
ára. Konurnar komu frá 39 löndum
en 70 prósent sem leituðu á náðir
athvarfsins voru íslenskar, þar af
voru um 70 prósent af þeim af höfuð-
borgarsvæðinu. Konur af erlendum
uppruna dvelja alla jafna lengur í
athvarfinu. Fleiri konur en áður fóru
úr landi og er þar um að ræða konur
af erlendum uppruna sem fóru aftur
til heimalandsins.
Konurnar voru oftast að flýja
ofbeldi en um 80 prósent ofbeld-
ismannanna voru Íslendingar.
Ofbeldis mennirnir voru á aldrinum
18-82 ára.
Konur og börn dvöldu í athvarfinu
allt frá einum degi upp í 205 daga.
Konur dvöldu að meðaltali í 28 daga
og hefur meðaldvöl aldrei verið
lengri. Konur með börn dvöldu alla
jafna lengur en að meðaltali dvaldi
hvert barn í athvarfinu í 41 dag.
Um 22 prósent kvennanna voru
með líkamlega áverka við komuna.
Fleiri konur en áður koma vegna
hvatningar frá lögreglu og/eða félags-
ráðgjafa.
Á ofbeldisheimilunum sem kon-
urnar komu frá bjuggu að minnsta
kosti 340 börn undir 18 ára aldri.
Í skýrslunni segir að innan við 30
prósent þeirra hafi fengið einhverja
hjálp til að takast á við afleiðingar
ofbeldisins. – bb
Beint af fæðingardeildinni í húsnæði Kvennaathvarfsins
Sú yngsta sem kom í kvennaatkvarfið var 15 ára en sú elsta 82 ára. Alls bjuggu 340
börn undir 18 ára aldri á ofbeldisheimilunum. Mynd/Getty
HEilbrigðiSmál Heilbrigðisráð-
herra hefur falið landlækni að skipa
vinnuhóp til að fjalla um ökuleyfi
og veikindi og hvernig sé hægt að
bæta skipulag hvað þau mál varðar.
Með þessu vill ráðherra bregðast
við athugasemdum Rannsóknar-
nefndar samgönguslysa.
Í tveimur nýlegum skýrslum
nefndarinnar var fjallað um tvö
banaslys þar sem ökumenn, sem
glímdu við heilbrigðisvanda, létust
eftir umferðarslys. Þeir höfðu báðir
nýlega endurnýjað ökuréttindi sín.
Vegna þessa lagði nefndin til að
verkferlar í tengslum við ákvæði um
heilbrigðiskröfur yrðu kannaðir.
Einnig er lagt til að aðstandendur
sjúklinga geti tilkynnt yfirvöldum
ef grunur leikur á að ökuhæfi ein-
staklings sé skert vegna veikinda.
Vinnuhópur landlæknis skal skila
tillögum til heilbrigðisráðherra fyrir
1. júní 2017. - jóe
Vinnuhópur
um endurnýjun
ökuréttinda
tveir létust í umferðinni árið 2015
skömmu eftir að hafa endurnýjað
ökuréttindi sín. Báðir glímdu við heil-
brigðisvanda. FRéttABLAðið/eRniR
Samfélag Styrkur svifryks í Reykja-
vík fyrstu klukkustundina á árinu
2017 var 1.451 míkrógrömm (μg)
á rúmmetra í mælistöðinni við
Grensásveg en á sama tíma í fyrra
var styrkurinn 363 míkrógrömm
á rúmmetra. Þetta er næstmesta
svifryksmengun frá áramótunum
2010. Þegar nýja árið var nýgengið
í garð mældist meðalstyrkur svif-
ryks í loftgæðafarstöð við leikskól-
ann Grænuborg við Eiríksgötu 904
míkrógrömm á rúmmetra fyrstu
klukkustund nýs árs, í loftgæða-
farstöð HER við Rofabæ var hann
1.159 og í stöð UST í Fjölskyldu og
húsdýragarðinum 816. Þetta kemur
fram í tilkynningu frá Reykjavíkur-
borg.
Meðaltalsstyrkurinn á Grensás
á nýársdag var 160 míkrógrömm
á rúmmetra og fór styrkur svifryks
því yfir sólahrings-heilsuverndar-
mörkin í fyrsta sinn á árinu 2017.
Heilsuverndarmörkin á sólarhring
eru 50 míkrógrömm á rúmmetra.
Svifrykið lengi að fara á nýársnótt
Mikið logn var fyrstu klukkustundir áramótanna í Reykjavík. FRéttABLAðið/ViLHeLM
2015 215 μg
2014 245 μg
2013 475 μg
2012 1.014 μg
2011 284 μg
2010 1.575 μg
✿ Styrkur svifryks fyrstu
klukkustund ársins
Svifryk var einnig yfir sólarhrings-
mörkum í hinum þremur loftgæða-
mælistöðvunum í Reykjavík. Hæsta
hálftímagildið mældist kl. 01.30 í
stöðinni við Grensás, 2.418 míkró-
grömm á rúmmetra.
Hár styrkur svifryks í ár orsak-
ast af því að nánast var logn fyrstu
klukkustundir ársins.
Styrkurinn fór níu sinnum yfir
sólarhrings-heilsuverndarmörk á
árinu 2016. – bb
4 . j a n ú a r 2 0 1 7 m i ð V i K U D a g U r4 f r é t t i r ∙ f r é t t a b l a ð i ð
0
4
-0
1
-2
0
1
7
0
4
:2
5
F
B
0
3
2
s
_
P
0
2
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
B
D
8
-D
3
0
0
1
B
D
8
-D
1
C
4
1
B
D
8
-D
0
8
8
1
B
D
8
-C
F
4
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B
F
B
0
3
2
s
_
3
_
1
_
2
0
1
7
C
M
Y
K