Víkurfréttir - 17.10.2002, Blaðsíða 16

Lestu Víkurfréttir á Netinu daglega á slóðinni www.vf.is
Jón Benediktsson yfirlæknir við Heilsugæslustöðina í Grindavík
Þingmenn Suðurnesja og
umræða um heilbrigðismál
riðjudaginn 8.október
fór fram á Alþingi ut-
andagskrárumræða
um stöðu heilbrigðismála
þar sem málshetjandi var
Margrét Frímannsdóttir
þingmaður Samfvlkingar í
Suöurlandskjördæmi.
Margt bar á góma í þessari
umræðu enda um stóran
málaflokk að ræða. Meðai
annars var rætt um málefni
heilsugæslunnar.
Það var athyglisvert að hlýða á
ræður alþingismanna sem eru
búsettir eða upprunnir á Suð-
umesjum við utandag-
skrárumræðuna í ljósi þeirrar
alvarlegu stöðu sem blasir við
í heilsugæslunni á Suðumesj-
um.
Hjálmar Ámason flutti mjög
háfleyga ræðu um að vandinn
væri að við hefðum „sjúk-
lingakerfi“ en ekki heilbrigð-
iskerfi. Ekki væri tekið á mál-
um fyrr en fólk væri orðið að
sjúklingum í stað þess að efla
heilbrigði og fyrirbyggja sjúk-
dórna. Þetta eru góðar ábend-
ingarog það er vel þekkt að
heilbrigðisvandamál okkar
tíma tengjast að verulegu leyti
ofáti, hreyfingarleysi, reyk-
ingum og áfengisneyslu.
Heilbrigðisvandamái fyrri
tíma tengdust vosbúð, kulda,
hungri og smitsjúkdómum og
þá var meðalævilengd fólks
mun styttri en í dag. Sagan
sýnir hins vegar að það koma
alltaf ný heilbrigðisvandamál í
stað þeirra sem er búið að fyr-
irbyggja og að þörfin fyrir
umönnun við ævilok fer vax-
andi ef eitthvað er með hækk-
andi meðalaldri og hlutfalls-
legri fjölgun aldraðra. For-
vamir gegn sjúkdómum, þótt
þær séu þarfar og nauðsynleg-
ar, breyta því þannig ekki að
verkefiiin í „sjúklingakerfinu"
eins og Hjálmar kallar það
verða ærin um fyrirsjáanlega
framtíð.
Hjálmar minntist ekki einu
orði í ræðu sinni á núverandi
stöðu heilsugæslunnar hvort
sem það er af því að hann er á
of háu plani til að taka þátt í
dægurþrasinu eða af tillitssemi
við heilbrigðisráðherrann.
Sigríður Jóhannesdóttir taldi
aðgengi að sérfræðingum of
mikið og að kosmaður ríkis-
sjóðs vegna þjónustu þeirra
væri of hár. Hún lýsti sig
fylgjandi tilvísanakerfi en
mistekist hefói að koma því á
1fi
1995 vegna harðra viðbragða
sérfræðilækna. Síðan sagði
hún að heilsugæslulæknar
sem „setið hafa í náðurn" síð-
an þeir vom settir á föst laun
1998 væm nú „risnir upp á
afturlappimar“ og heimtuðu
sama aðgang að „opnum
krana“ úr rikissjóði og aðrir
sérmenntaðir læknar heföu.
Hún klykkti svo út með því að
óska heilbrigðisráðherra góðs
gengis í komandi kjaraviðræð-
um. Alltaf er nú gott að fólk sé
hreinskilið og að maður viti
hvar maður hefur það. Sam-
kvæmt mínum skilningi á ís-
lensku máli er það að „sitja í
náðum" það sama og að liggja
í leti þannig að það fer ekkert
á milli mála hvaða álit þing-
maðurinn hefúr á okkur
heilsugæslulæknum og okkar
störfúm. Þetta em auðvitað
ekkert annað en sleggjudómar.
Ég hef starfað sem heilsu-
gæslulæknir á Suðumesjum í
samtals 10 ár og tel mig ekki
hafa „setið í náðum „eða verið
að slæpast mikið í vinnunni á
þeim tíma“.
Ami Ragnar Ámason ræddi á
almennum og skynsamlegum
nótum um þau vandamál sem
em í heilbrigðiskerfinu al-
mennt svo sem biðlistar í að-
gerðir og rannsóknir. Ef ég
skildi hann rétt lýsti hann sig
hlynntan því að sérfræðingar í
heimilislækningum fengju
sömu réttindi og starfskjör og
aðrir sérfræðingar í læknis-
ffæði.
Kristján Pálsson tók ekki til
máls í þessari umræðu. í um-
mælum sem höfö vom eftir
honum í DV fyrir 2 ámm lét
hann hins vegar í ljós áhyggjur
yfir minnkandi afköstum
heilsugæslulækna eftir að þeir
vom settir á föst laun 1998 og
að það væri m.a. vegna þess
að þeir væm svo mikið í ffí-
um. Það er vissulega rétt að
heilsugæslulæknar em meira í
ffíum en áður þar sem menn
taka sér nú almennt samnings-
bundin sumarffí eins og flestar
vinnandi stéttir og getur það
vart talist óeðlilegt ef menn
eiga að endast í þessum störf-
um.
Mér fannst ffóðlegt að hlýða á
sjónarmið Suðumesjaþing-
mannanna við þessa umræðu
á Alþingi og ég tel að það sé
einnig ffóðlegt fyrir íbúa á
Suðumesjum að kynnast
þeim.
Eins og kunnugt er hafa allir
starfandi heilsugæslulæknar á
Suðumesjum sagt upp störf-
um og taka uppsagnimar gildi
l.nóvember næstkomandi.
Undirritaður er í þessum hópi.
Við sögðum upp ffá 1. maí
með 3ja mánaða uppsagnar-
ffesti en Heilbrigðisstofnun
Suðumesja ffamlengdi upp-
sagnarffestinn um 3 mánuði
og taka þær því gildi 1. nóv.
Hér er formlega ekki um verk-
fallsaðgerð að ræða enda hafa
læknar ekki verkfallsrétt. Ekki
er heldur um að ræða að við
segjum upp störfúm að ffum-
kvæði okkar samtaka (Félags
íslenskra heimilislækna) held-
ur tökum við þessa ákvörðun
sjálf. Við segjum upp störfúm
til að leggja áherslu á kröfúr
heimilislækna um sama rétt og
aðrir sérffæðingar í Iæknis-
ffæði til að fá að starfa sjálf-
stætt á eigin stofúm og á sam-
bærilegum gjaldskrársamningi
við Tryggingastofhun rikisins
eins og í gildi er fyrir til dæm-
is lyflækna, bamalækna eða
kvensjúkdómalækna. Þetta
Eins og kunnugt er hafa
allir starfandi heilsu-
gæslulæknar á Suðurnesj-
um sagt upp störfum og
taka uppsagnirnar gildi
l.nóvember næstkom-
andi. Undirritaður er í
þessum hópi. Við sögðum
upp frá l.maí með 3ja
mánaða uppsagnarfresti
en Heilbrigðisstofnun
Suðurnesja framlengdi
uppsagnarfrestinn um 3
mánuði og taka þær því
gildi l.nóv. Hérerform-
lega ekki um verkfallsað-
gerð að ræða enda hafa
læknar ekki verkfallsrétt.
Ekki er heldur um að
ræða að við segjum upp
störfum að frumkvæði
okkar samtaka ( Félags ís-
lenskra heimilislækna)
heldur tökum við þessa
ákvörðun sjálf. Við segjum
upp störfum til að leggja
áherslu á kröfur heimilis-
lækna um sama rétt og
aðrir sérfræðingar í lækn-
isfræði til að fá að starfa
sjálfstætt á eigin stofum
og á sambærilegum gjald-
skrársamningi við Trygg-
ingastofnun ríkisins
teljum við forsendu þess að
ungir læknar sem eru að velja
sér sérgrein telji heimilislækn-
ingar vera fysilegan starfsvett-
vang en læknum í sémámi í
heimilislækningum hefúr farið
fækkandi síðustu ár. Þá hafa
margir tugir sérmenntaðra
heimilislækna yfirgefió
heilsugæsluna síðustu árin og
valið sér annan starfsvettvang.
Flestir starfandi heilsugæslu-
læknar á Suðumesjum í dag
hafa lagt fyrir sig 5 ára sémám
erlendis að loknu læknaprófi
og kandidatsári og er um að
ræða 12-13 ára
háskólanám og starfsþjálfún
að loknu stúdentsprófi áður en
menn fá sérfiæðileyfi í heimil-
islækningum.
Aðdragandinn að uppsögnum
okkar er langur og má rekja
til uppsafnaðrar óánægju
heimilislækna á landsvísu
með starfsumhverfi og kjör.
Til að sanngimi sé gætt skal
þess þó getið að kjör heimilis-
lækna á Suðumesjum em í
dagvinnu ívið betri en á
Reykjavíkursvæði en nætur-
og helgarvaktir em illa laun-
aðar í samanburði við aðra
staði á landinu miðað við
vinnuálag og svefntap sem
þessum vöktum fylgir. Það
sem fyllti mælinn var fram-
koma heilbrigðisráðherra í
sambandi við svokallað vott-
orðamál á fyrri helmingi þessa
árs. Ráðherra setti án samráðs
við okkur eða okkar samtök
reglugerð sem breytti því fyr-
irkomulagi á innheimtu fyrir
læknisvottorð, sem verið haföi
við lýði í áratugi. Þetta þýddi
kjaraskerðingu fyrir heilsu-
gæslulækna en meiri skaða
hefúr þó valdið framkoma
heilbrigðisráðuneytis í sam-
bandi við allt þetta mál en hún
hefúr einkennst af hroka og
valdníðslu.
Ráðherra hefur hafnað kröfúm
okkar um gjaldskrársamning
með þeim rökum að „ með
því væri boðið heim hættu á
því að heilsugæslan brotnaði
niður í núverandi mynd“ eins
og hann orðaði það á Alþingi
þriðjud. 8.okt. Hann stingur
þannig hausnum í sandinn og
neitar að horfast í augu við að
kerfið er hrunið nú þegar. Þótt
við fengjum kröfúr okkar
samþykktar myndi líklega
meirihluti heimilislækna kjósa
að starfa áffam inni á heilsu-
gæslustöðvunum í góðri sam-
vinnu við hjúkrunarffæðinga
og fleiri heilbrigðisstéttir eins
og tíðkast í dag. Eins og stað-
an er núna er ekkert sem
bendir til annars en að upp-
sagnir okkar muni ganga í
gildi 1. nóv. Að óbreyttri
stefnu heilbrigðisráðherra og
allir starfandi heilsugæslu-
læknar á Suðumesjum muni
þá hætta störfúm. Ég árétta að
hér er fúll alvara á ferðum og
að við emm þegar farin að
gera ráðstafanir með önnur
störf eftir 1. nóvember.
Jón Benediktsson
Yfirlæknir við Heilsu-
gæslustöðina í Grindavík