Morgunblaðið - 31.08.2016, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 31. ÁGÚST 2016
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Stjórnendurleik- oggrunnskóla
deila hart á yfir-
völd í Reykjavík
þessa dagana.
Stjórnendur
grunnskóla sögðu í
ályktun að svo væri komið að
ekki væri hægt að sinna lög-
bundnu skólastarfi vegna lang-
varandi niðurskurðar. Í gær
afhentu síðan leikskólastjórn-
endur Degi B. Eggertssyni
borgarstjóra bréf þar sem
borgin er harðlega gagnrýnd.
Helsti útgjaldaliður skól-
anna er laun. Erfitt er að
breyta þeim lið með góðu móti
án þess einfaldlega að draga
úr þjónustu. Undanfarin ár
hafa skólarnir ekki fengið
næga fjárveitingu til rekstr-
arins. Halli hefur í raun verið
innbyggður í fjárveitinguna.
Það er furðulegt að í miðju
góðæri skuli borgin halda
áfram niðurskurði og er til
marks um þann glundroða,
sem er í fjármálum borgar-
innar.
Skólunum er síðan gert að
færa hallann milli ára. Þeir fá
hins vegar ekki næga peninga
til rekstrarins, hvað þá til að
greiða upp hallann. Þá er ein-
sýnt að hallinn muni enn
aukast. Og hvað er þá til
bragðs?
„Þegar búið er að skera inn
að beini er ekkert eftir nema
að tálga af því lögboðna hlut-
verki sem við eigum að sinna,“
sagði Þorsteinn Sæberg,
skólastjóri í Ár-
bæjarskóla, í við-
tali í Morgunblað-
inu í gær. Í Ár-
bæjarskóla hefur
sérkennsla verið
skorin niður. Ef
gengið yrði á
meirihlutann í borginni myndi
hann aldrei gangast við því að
tekin hefði verið pólitísk
ákvörðun um slíkan niður-
skurð. Það er þó niðurstaðan
hvort sem meirihlutinn tekur á
því pólitíska ábyrgð eða ekki.
Í áskoruninni, sem leik-
skólastjórarnir afhentu í gær,
er niðurskurði í leikskólum
Reykjavíkur mótmælt. Þeir
segjast engar leiðir sjá til að
taka á sig hallann frá síðasta
ári. Þeim beri að starfa eftir
lögum um leikskóla og aðal-
námskrá leikskóla og veita þá
þjónustu, sem þar sé kveðið á
um. Fjárframlögin séu hins
vegar af skornum skammti.
„Fyrst borgaryfirvöld krefjast
þess að leikskólar séu reknir
fyrir sífellt minna fjármagn þá
þurfa þau að stíga fram og
segja okkur hvaða þjónustu við
þurfum að hætta að veita,“
segir í áskoruninni.
Eftir fundinn í gær sögðu
leikskólastjórarnir að Dagur
B. Eggertsson hefði sýnt mik-
inn skilning. Það er auðvelt að
sýna skilning, sérstaklega þeg-
ar um er að ræða vanda, sem
blasað hefur við lengi. Skiln-
ingur á vandanum breytir hins
vegar ekki miklu, ef hann er
eftir sem áður óleystur.
Niðurskurður borg-
arinnar gerir skólum
ófært að sinna lög-
bundnu hlutverki
sínu }
Saumað að skólum
Alkunna er hvenetumræðan
er oft á hæpnum
forsendum. Það á
við þótt eyðilegg-
ingaröfl á borð við
net-tröllin leggi sitt ekki til
hennar. Órökstuddar fullyrð-
ingar eru megininnihald þeirr-
ar umræðu. Hún gerir því oft-
ast minna en ekkert gagn. En
jafnvel þar sem viðmælendur
eru sérvaldir er útkoman
stundum litlu betri.
Umræða um nauðsyn þess að
„afnema verðtryggingu“ er eitt
dæmið. Lánþega sem á val um
lánskosti skiptir engu þótt einn
sé honum ekki að skapi. Ætti
maður sem étur ekki lifur að
hefja herferð eða stofna flokk
sjái hann það kjötmeti í einum
bakka af 20 í kjötborðinu?
(Hann gæti náð mönnum á þing
við núverandi aðstæður).
Menn sem lofa að „afnema
verðtryggð lán“ eru vænt-
anlega að horfa til framtíðar.
En jafnvel staddir í nútímanum
ættu þeir ekki að fá hljóm-
grunn fyrir sína
meinloku. Þeir,
sem „búa við“
verðtryggð lán,
fara mun betur út
úr því núna en þeir,
með óverðtryggðu lánin. Menn
með verðtryggð lán eru því í
kjörstöðu til að semja við bank-
ann sinn um að breyta.
Annað ruglið til er þegar
menn bera vexti hér við „frá-
bæra vexti“ í Evrópu og
Bandaríkjunum. Þeir koma
ekki til af góðu. Efnahags-
staðan þar er þannig að vextir
hafa legið nærri núlli um ára-
bil. Þannig vill ekki nokkur
maður hafa það. En þetta er
neyðaraðstaða eftir efnahags-
legt skipbrot. Hitt er annað, að
stýrivextir Seðlabankans hér
hafa verið allt of háir lengi. En
það kemur til þar sem menn
þar á bæ hafa verið sérlega
óhittnir í sínum spám, og trúað
á þær í blindni. Það hefur kost-
að skulduga óhemju fé. En því
réðu fagmannleg mistök en
ekki náttúrulögmál.
Umræðurugl er
óþarfi, en ekki
náttúrulögmál.}
Fremur kækur en umræða
I
llu er best aflokið, sagði amma mín við
mig þegar hún var að þrýsta á mig um
að gera eitthvað sem ég nennti ekki að
gera. Frestur er á illu bestur hugsaði
ég en þorði ekki að segja það upphátt,
en áttaði mig á því löngu síðar að þótt hún hefði
haft rétt fyrir sér, eins og jafnan, hefði ég líka
rétt fyrir mér – á vissan hátt. Með tímanum átt-
aði ég mig nefnilega á því að það eru iðulega
venjulegustu hugmyndirnar sem koma undir-
eins og maður hefst handa, en oft er gott að fara
sér að engu óðslega, heldur gefa huganum tíma
til að glíma við verkefnið á meðan maður gerir
eitthvað annað og skemmtilegra og þá kemur
eitthvað nýstárlegt og frumlegt upp úr kafinu.
Ég heyrði viðtal í bandarísku útvarpi um dag-
inn þar sem rætt var við mann sem kannað hafði
hvaða manngerð væri líklegust til að fá frumleg-
ustu og bestu hugmyndirnar innan hvers fyrirtækis.
Hann hafði þann háttinn á að fá stjórnendur stórfyr-
irtækis til að flokka starfsmenn eftir frumleika í hugsun
og lagði síðan próf fyrir allan hópinn til að kanna hversu
skipulagðir starfsmennirnir væru og agaðir og líka
hversu líklegir þeir væru til að slá verkefnum á frest og
dunda sér frekar við allt annað þar til á síðustu stundu.
Niðurstaðan var sú að þeir sem skipulagðastir voru sam-
kvæmt prófinu og fljótastir að skila af sér verkefnum
skoruðu frekar neðarlega í frumleika, en þeir sem duttu í
dagdrauma og dund voru að sama skapi þeir sem áttu
yfirleitt frumlegustu og snjöllustu hugmyndirnar.
Nú þykist ég vita að hlakki í þér ljúfi (lati?)
lesandi – vissi ég ekki! hugsar þú. Frestur er
á illu bestur! Raunveruleikinn er þó nokkuð
annar því þeir sem latastir voru luku aldrei
við prófið og eru þar með úr sögunni. Þeir
sem áttu bestu hugmyndirnar voru aftur á
móti þannig innréttaðir að þeir stóðu skil á
verkefnum sínum, oft á síðustu stundu, en
skiluðu alltaf. Málið er nefnilega það að þótt
viðkomandi virðist ekki vera að vinna að
verkum sínum, sé kannski að lesa langa
skáldsögu frekar en að skrifa ritgerð um til-
urð og tilvist tímans eða sökkva sér ofan í
albanska fjallatónlist frekar en að skrifa mið-
opnupistil, er verkbeiðnin enn opin í koll-
inum á honum, ef svo má segja, og þar er
vinna í fullum gangi undir niðri. Á síðustu
stundu sest hann svo við og snilldin flæðir
fram.
Festina lente, flýttu þér hægt, sögðu menn til forna og
áttu þá við að það verk sem vel er unnið er unnið nógu
fljótt. Allt frá þeim tíma hafa menn kvartað yfir hraðan-
um í samfélaginu, hann hefur víst verið of mikill frá því til
varð samfélag manna. Skapandi slæpingjar þekkja þessi
sannindi, þeir vita að undirmeðvitundin er að strita þótt
meðvitundin sé að slóra.
(Því er svo við þetta að bæta að þessi pistill er skrifaður
á síðustu stundu, eins og gerist reyndar of oft, en hvaða
áhrif það hefur á gæði hans er ekki mitt að meta. Þú
kannski sendir mér línu.) arnim@mbl.is
Árni
Matthíasson
Pistill
Frestur er á illu bestur
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
FRÉTTASKÝRING
Börkur Gunnarsson
borkur@mbl.is
Samkvæmt nýútkominniskýrslu er hvergi gert ráðfyrir fötluðu fólki að fulluvið helstu ferðamannastaði
landsins.
Átak, sem er félag fólks með
þroskahömlun, fékk styrk frá at-
vinnuvega- og nýsköpunarráðu-
neytinu til þess að kanna aðgengi
fatlaðs fólks að ferðamannastöðum
á Íslandi. Venný Hönnudóttir
skrifaði skýrsluna og fékk hóp fatl-
aðs fólks til að rannsaka aðstæður.
Í hópnum var fólk með ýmiss kon-
ar fötlun.
Hugmyndin að verkefninu vakn-
aði þegar fatlaður erlendur ferða-
maður var vistaður í fangelsi hér á
landi árið 2015 án þess að vera
upplýstur um réttindi sín.
Vinsælustu ferðamanna-
staðirnir rannsakaðir
Farið var á vinsælustu ferða-
mannastaðina eins og Gullna hring-
inn, Seljalandsfoss, Reynisfjöru,
Árbæjarsafn og Þjóðminjasafnið.
Skemmst er frá því að segja að
alls staðar var fólkinu neitað um
táknmálstúlkun. Þjóðminjasafnið
var eini staðurinn þar sem hægt
var að panta túlkun, þótt ekki væri
boðið upp á hana í skipulagðri dag-
skrá.
Þjóðminjasafnið fékk samt enga
toppeinkunn í þessari skýrslu þrátt
fyrir að hafa verið verðlaunað árið
2006 af Sjálfsbjörgu fyrir gott að-
gengi fyrir fatlaða. Einn í hópnum
er með sjónskerðingu og lýsti gólf-
inu þar sem fljótandi gólfi. Einnig
var fundið að því að inngangurinn
var um glerhurðir sem væru ekki
nægilega vel merktar og því
hættulegar fólki með sjónskerð-
ingu.
Auk þess sé lítil lýsing á safninu.
Erfitt fyrir fólk í hjólastólum
að skoða Árbæjarsafn
Samkvæmt skýrslunni er svo lítil
lýsing í Árbæjarsafni að í sumum
tilvikum sér sjónskert fólk ekki
sýningarmuni.
Þá er aðgangur fyrir fólk í hjóla-
stólum mjög slæmur í safninu og
bera forsvarsmenn safnsins því við
að húsin séu friðuð.
Við Gullfoss var hópurinn ágæt-
lega ánægður með stíginn sem lá
að Gullfossi. En stígurinn hættir
þegar mikill halli tók við og þá tek-
ur við moldarstígur sem hjólastólar
komast ekki um.
Á efra bílaplaninu við Gullfoss
voru stæði merkt fötluðu fólki, gott
var að komast inn í húsnæði og vel
hægt að athafna sig á salernum á
staðnum. En á það er bent að erf-
itt gæti reynst fyrir einstakling
sem notar hjólastól að greiða fyrir
mat því afgreiðslukassar í matsöl-
unni voru allir í barborðshæð.
Erfitt að fara um Reynisfjöru
í hjólastól, hann sekkur
Hópurinn er ekki að gera kröfu
um að náttúran sé fullkomlega að-
gengileg, en bendir á að margt sé
hægt að bæta. Í skýrslunni segir:
„Reynisfjöru er ekki hægt að
skoða ef einstaklingur þarf að nota
einhvers konar hjálpartæki til að
fara um því tækin sökkva bara í
sandinn. Aftur á móti væri vel
hægt að byggja timburgöngustíg
út í fjöruna sjálfa til þess að ein-
staklingar sem nýta sér hjálp-
artæki geti upplifað fjöruna og
einnig virt fyrir sér fallegt stuðla-
bergið. Eins væri hægt að setja
upp útsýnispall hjá Geysi en eins
og aðstaðan er í dag er ekki mögu-
legt að fara alveg að hvernum, til
dæmis með hjólastól.“
Fatlað fólk kemst ekki
að náttúruperlunum
Náttúruperlur Reynt var að hafa hópinn sem rannsakaði aðgengi fatlaðra
sem fjölbreyttastan, með ýmiss konar fötlun, svo sem sjónskerðingu.
Ekkert stæði merkt fötluðu fólki
er við Reynisfjöru. Bílaplanið er
með grófri möl sem er nokkuð
erfið yfirferðar fyrir fólk í hjóla-
stól.
Hjólastólanotandinn í rann-
sóknarhópnum hefði ekki kom-
ist í fjöruna nema fyrir tilstilli
aðstoðarmanns. Til að komast
til baka þurfti tvo aðstoðar-
menn til að ýta hjólastólnum.
Að sögn skýrsluhöfundar væri
hægt að vera með gönguleið úr
timbri niður í fjöruna svo að ein-
staklingar sem eiga erfitt með
gang gætu séð fjöruna.
Raunir í
Reynisfjöru
VANDAMÁLIÐ RANNSAKAÐ
Morgunblaðið/RAX