Norðurslóð - 21.03.1985, Qupperneq 1

9. árganur Fimrntudagur 21. mars 1985 3.tölublað
LOÐDÝRARÆKTIN
Vonarstjarnan á himni landbúnaðar
Við hér við blaðið erum miklir
atvinnulífi í byggðarlaginu. Kin
atvinnulífsins um þessar mundir
Við hringdum í forsvarsmenn
eru upprisin og inntum frétta.
Það kom í Ijós að búskapur-
inn er allstaðar kominn í mögu-
legt hámark miðað við húspláss
og mikill hugur í mönnum að
íramleiða nú mörg og góð skinn
á þessu ári. Skinnauppboð eru í
fullum gangi á mörkuðunum í
London og í Danmörku og
verðin eru góð eða rösklega
2000 kr. miðlungs blárefaskinn
og minkaskinnið á um 1400.
Láta mun nærri að framleiðsla
búanna hér frá síðasta ári sé um
það bil 6000 refaskinn og 3500
minkaskinn. Það fer því ekki
Ijærri að brúttóverðmæti þess-
arar starfsemi hér sé í námunda
við 16 milljónir króna. Og þetta
er allt gjaldeyrisvara að mestu af
íslenskum hráefnum og vinnu
sprottin, llutt út án ríkisstyrkja.
Mikill meirihluti þessarar
framleiðslu er reyndar lrá
Böggvisstaðabúinu, sem er
stærsta ioðdýrabú í landinu,
skálarnir eru um 7000 lermetrar
áhugamenn um alla nýbreytni í
n af vaxtarbroddunum á meiði
er loðdýrarækt.
loðdýrabúanna ijögurra, sem hér
Skarphéðin Pétursson með verð-
launa bikarinn.
að flatarmáli og skortir þó pláss
el' got gengur vel í vor og skepnu-
höld verða góð.
Nú eru komin á svarfdælsku
refabúin kynbótadýr frá Noregi,
þ.e. blárefs og skuggabaldurs og
væntanleg eru nokkur dýr af
silfurrefakyni, sem nú eru í sótt-
kví á Hofi í Vatnsdal. E.t.v.
verða þau flutt hingað nú í vetur
í formi sæðis, sem notað yrði í
blárefalæður á búunum hér.
Ennfremur er hugur í mönn-
um að nota íslenskan ref til
kynblöndunar (sjá mynd).
Heiðursverðlaun
Þann 24. febrúar var haldin
skinnasýning á Hótel KEA á
Akureyri í sambandi við aðal-
fund Loðdýraræktarfélags Eyja-
fjarðar. Fyrstu verðlaun fékk
skinnabúnt frá Dalalæðu h.f. á
Dýrholti hér í sveit, og hlaut
félagið í verðlaunaskyni farand-
bikar frá SÍL - Sambandi
íslenskra loðdýraræktenda (sjá
mynd).
Að lokum skal það sagt að
loðdýraræktin hér er þegar
orðin umtalsverður atvinnu-
veitandi. Að meðtalinni Fóður-
Starfsfólk við skinnaverkun: F.v. Dagbjört Jónsdóttir, Skarphéðin bú-
stjóri, Hilmar Gunnarsson og Þórarinn Jónsson.
Feðgarnir í Ytra-Garðshorni Hjalti Haraldsson og Jón Hjaltason með
íslenska fjallarefinn.
stöðinni á Dalvík lætur nærri að
við þessa atvinnugrein starfi nú
um 20 manns, ef öll vinna er
lögð út í ársverk. Þetta er líka
atvinna.
Það er að ýmsu leyti æskilegt
að loðdýraræktin aukist eitt-
hvað hér um slóðir m.a. vegna
reksturs Fóðurstöðvarinnar.
Heyrst hefur að einir tveir
bændur hér í sveit hugsi sér til
hreyfings á þessu sviði ogsömu-
leiðis einhverjir á Árskógs-
strönd og í Ólafsfirði. Það er
verulega mikið hagsmunamál
að þessi nýi sproti á meiði
landbúnaðar nái að dafna vel og
bera tilætlaðan ávöxt.
önnur saga. Hitt er víst að
hænunum á Klaufabrekkum
virðist líða vel ogekki þurfa þær
að kvarta undan einveru og
fásinni.
Hreinn bóndi dempar ljósin
og strax lækkar kliðurinn. Sjálf-
virkir rofar sjá um að depra
Ijósin kl. 8-9 og slekkur alveg kl.
11 á kvöldin. Kveikir aftur kl. 6
að morgni. Á meðan er allt kyrrt
og hljótt í hænsnabúinu.
Að lokum sýnir bóndi okkur
stórt herbergi þar sem ætlunin
er að ala upp unga til viðhalds
stofninum. Þeir mundu þá
verða keyptir að daggamlir eða
svo.
Mikill stofnkostnaður
Hvað kostar svo allt þetta, með
leyfi að spyrja?
Þetta er fokdýrt heitasta hel.
Hver varplengja kostar t.d. um
hálfa milljón. Ætli húsið með
búnaði kosti ekki svona 4,5
milljónir og svo er bústofninn
ein milljón til.
Getur þetta þá nokkurn tím-
ann borið sig spyr fréttamaður
milli vonar og ótta. En Hreinn
bóndi er bjartsýnismaður og
kann auk þess töluvert fyrir sér í
rekstrarhagfræði og segir sem
svo að ef markaðurinn bregst
ekki því verr ætti þetta að fljóta.
Menn segja að ef brúttó árs-
framleiðsla sé jafnhá stofn-
kostnaði þá sé afkoman trygg.
Hvað þýðir það þá?
Fréttamaður reiknar hratt:
eggið gerir nú 8 krónur, 8 í 5,5
milljónir gerir 687500 egg.
Hænurnar eru 3750 og því þarf
hver þeirra að, verpa 183
eggjum á ári. Reynslan er hins-
vegar sú að hver hæna á Klaufa-
brekkum hefur undanfarið orpið
ca. 15 kg. af eggjumáári,en það
er ca. 255 egg. Svo þetta ætti að
vera í Iagi, eða hvað? Bóndi
kímir kankvíslega, meðan frétta-
maður gerir útreikninga sína, og
vill ekki taka ábyrgð á útkom-
unni.
Vissulega er þetta töluvert
mikill rekstur þegar allt er
komið í gang og gaman að sju að
einhver hreyfing er á hlutunum
þarna í framdalnum.
Framh. á bls. 7.
Jónína og Hreinn á Klaufabrekkum ásamt dótturdóttur, Jónínu Heiðveig.
Fjölbreyttur búskapur á Klaufabrekkum
Hænsnahúsið með fóðurgeymslu.
Fleira er matur en feitt két og fleira búskapur en kýr og kindur. Það
sannaðist þegar fréttamaður brá sér í heimsókn fram í Klaufa-
brekkur til að iíta á nýja fuglahúsið hans Hreins bónda.
Það eru að verða æði margar
byggingarnar á Klaufabrekkum
staðurinn líkist einna helst
dálitlu sveitaþorpi. Ég hafði
ekki áður veitt athygli lágri
byggingu, sem vaxið hefur upp
að húsabaki síðan í sumar leið.
Það er sem sagt nýja hænsna-
húsið, sem byrjað var á í júlí og
tekið endanlega út í febrúar í ár.
Hreinn bóndi leiðir gesti inn í
herlegheitin og gefur greiðlega
upplýsingar um allt sem um er
spurt. Þetta er örugglega annað
stærsta fuglahús við Eyjaljörð
næst á eftir risaveldinu í Svein-
bjarnargerði. Húsið er um 300
fermetrar að stærð mjög snoturt
á að líta og 10 tonna fóðurtank-
ur fyrir miðri hlið og gefur
byggingunni svip.
Síðan er gengið í bæinn, gerið
þið svo vel. Og þá er komið inn í
eggjaþvottahúsið þar sem dags-
framleiðslan fer í sjálfvirkar
þvottagræjur, þaðan í sölu-
umbúðir og um nákvæma tölvu-
vog og áfram inn í kæligeymslu
þar sem átómatísk kælivél sér
um að halda hitastiginu við ca. 2
gráður. Allt mjög tæknilegt.
3600 varphænur
lnnan úr „salnum“ heyrist
kliðandi eins og frá dansleik í
Ijarska. Kliðurinn magnast
nokkuð þegar hurðin er opnuð
og inn kemur. Og þar gefur á að
líta. Eftir endilöngu gólfi, nærri
25 m. löngu, eru tvær búraraðir
eða varplengdir, eins og Hreinn
bóndi kallar þær. Varpbatteríer
þetta kallað á útlenskunni.
Þaðan kemur dansmúsíkkin.
Þetta eru silfurgljáandi búra-
raðir á þremur hæðum. Sex
hænur í búri, matarrenna framan-
við, sem sjálfvirkur fóðrari sér
um að birgja upp frá sílóinu úti-
fyrir daglega. Eggjarenna, sem
nýorpin eggin rúlla niður í frá
hallandi búrbotninum. Ogundir
öllu saman dritbelti, sem sett er í
gang daglega og sturtar hænsna-
skítnum niður í kjallara, þaðan
sem hann verður dreginn upp
með haugsugu þegar henta
þykir.
Nú í byrjun búrekstrar í nýja
húsinu eru varphænur í einu og
hálfu batteríi, en hver varplengd
tekur 1250 hænur. Þegar þriðja
og síðasta lengdin er komin í
húsið verður þar þá pláss fyrir
3 x 1250 = 3750 varphænur.
Allt í sómanum
Loftræsting er að sjálfsögðu
fullkomin og sér um að halda
hitastiginu sem næst við 14
gráðu markið. Raflagnir allar
eru í lokuðum en opnanlegum
rennum efst á veggjum, öruggt
og hagkvæmt í viðhaldi ogeftir-
Iiti segja fagmenn.
Byggingarfulltrúi og eftir-
litsmenn hafa lokið upp einum
munni um að gerð byggingar og
allur frágangur sé til sannrar
fyrirmyndar. Fréttamaðurtekur
undir það enda þótt hann sjálfur
mundi heldur hafa kosið hlut-
skipti „fjölskylduhænunnar"
heldur en þessara blessuðu
„batteríhænsna“, en það er nú
Heimsókn í hænsnabú