Norðurslóð - 26.02.1992, Side 1

Svarfdælsk byggð & bær
16.árgangur
Miövikudagur 26. febrúar 1992
2. tölublaö
Mikið um að vera hjá hestamönnum
„Hestakvennafélagið“ Hringur
Það er engin lognmolla í kring
um hestamenn í Svarfaðardal
þessa dagana. Hestamannafélag-
ið Hringur hélt aðalfund sinn 1.
febrúar s.l. Ingvi Baldvinsson á
Bakka sem verið hefur formað-
ur félagsins um tveggja ára skeið
lét þar af formennsku og ásaint
með honum hætti Gunnar Sig-
ursteinsson í stjórninni. I stað
þeirra voru kosnar í stjórnina
Kolbrún Kristjánsdóttir í
Rauðuvík, forinaður, og Lilja
Björk Reynisdóttir Dalvík, rit-
ari. Gjaldkerinn úr gömlu
stjórninni sat hins vegar áfram
en það er Veronika Konráðs-
dóttir Dalvík.
Það hefur því orðið kvennabylt-
ing í félaginu og er það líklega í
fyrsta.skipti í Islandssögunni sem
aðalstjórn hestamannaféiags er
eingöngu skipuð konum. Vara-
menn og fulltrúar karlþjóðarinnar í
stjórn eru áfram þeir Skarphéðinn
Pétursson á Hrísum og Einar Hólm
Stefánsson á Dalvík.
Hringsholt
Þá bar það til tíðinda á sameigin-
legum fundi Hestamannafélagsins
og Hesthúseigendafélagsins í
Ytra-Holti að fundið var nafn á
hesthúsið stóra. 150 tillögur bárust
og úr þeim höfðu 5 verið valdar
fyrir fundinn að vinsa úr. Fyrir val-
inu varð nafnið HRINGSHOLT.
Voru það einir 10 aðilar sem sent
höfðu inn þá hugmynd og mega
þeir eiga von á einhverri viður-
kenningu fyrir framlag sitt.
HRINGSHOLT skal því húsið
heita. Þess má að lokum geta að
Hestamannafélagið Hringur er 30
ára á þessu ári og er óhætt að segja
að þar hafi félagið gefið sjálfu sér
veglega afmælisgjöf sem aðstaðan
í Hringsholti er. Blaðið óskar hes-
tamönnum til hamimngju með
húsið og nafnið og félaginu til
hamingju með afmælið í ár.
Leikfélag Oalvíkur frumsýnir nú um mánaöamótin söngleikinn Rjúkandi ráö
eftir þá Stefán Jónsson og bræðurna Jónas og Jón Múla Arnasyni. Sigurgeir
Scheving leikstýrir en á myndinni má sjá þá Steinþór Steingrímsson (tv.) og
Birki Bragason í hlutverkum síruim í leiknum. Frumsýning verður á föstu-
daginn 28. febrúar en sýningar liafa verið ákveðnar 1., 3., 6., 7. og 10. mars.
Á konudaginn var messað í Dalvíkurkirkju og voru konur þar í helstu hlut-
verkum, öðrum en preststarfmu sem sr. Jón Helgi Þórarinsson sinnti að
vanda. Elín Stephensen flutti ræðu, kór kvenna úr prestakallinu söng,
Elísabet Guðmundsdóttir lék á tlðlu við undirleik Hlínar Torfadóttur organ-
ista og nemendur úr söngdeild Tónlistarskóla Dalvíkur sungu undir stjórn
kennara síns, Rósu Kristínar Baldursdóttur.
Aðalfundur Sæplasts hf.
Hagnaður þrátt fyrir samdrátt
Aðalfundur Sæplasts hf. á Dal-
vík verður haldinn í dag, 26.
febrúar, og verður þar borin
undir atkvæði tillaga stjórnar
um að hluthöfum verði greiddur
15% arður. Hagnaður af rekstri
félagsins á síðasta ári varð 34
milljónir króna eftir skatta.
Þetta getur talist viðunandi
árangur í ljósi þess að sala á fram-
leiðsluvörum fyrirtækisins dróst
saman um 13,9% á árinu. Mestur
varð samdrátturinn í sölu innan-
ktnds, 17,4%, en útflutningur á
trollkúlum jókst um 7%. Nú er svo
komið að 45% af heildarsölu fyrir-
tækisins er til útlanda.
Heildartekjur Sæplasts hf. á
árinu sem leið voru 302 milljónir
króna. Heildareignirfélagsins voru
389 milljónir um síðustu áramót en
skuldir námu 160 milljónum
króna. Eigið fé fyrirtækisins var
því um 229 milljónir eða 59% sem
telst býsna gott.
Hluthafar í Sæplasti hf. eru um
280 talsins og fjölgaði þeim um 50
á sfðastliðnu ári þrátt fyrir lægð
sem ríkti á hlutabréfamarkaði.
Bjart er framundan í rekstri fyr-
irtækisins þrátt fyrir samdrátt í
veiðum og vinnslu hér á landi. Það
sent af er árinu hefur sala verið
svipuð og í fyrraog nú eru nýir
markaðir að opnast, til dæmis í
Frakklandi og Suðaustur-Asíu. í
síðustu viku sendi fyrirtækið frá
sér fyrstu kerin sem.það selur til
Kína en þar er stór markaður fyrir
vörur Sæplasts.
Framkvæmdastjóraskipti urðu í
lok síðasta árs. Þá lét Pétur Reint-
arsson af störfum eftir farsælan
feril, en við af honum tók Kristján
Aðalsteinsson.
Sameining að ofan og/eða neðan
Ymis samstarfsverkefni sveitarfélaga og félagasamtaka eru þegar hafin
Sameining og hagræðing eru
lykilorð þessi niisserin. Um allt
land er verið að sameina fyrir-
tæki og hagræða. Það er líka
verið að sameina sveitarfélög.
Svo rammt kveður að þessu að
nefnd sem félagsmálaráðherra
skipaði hefur lagt til að gripið
verði til róttækra breytinga á
skipan íslenskra sveitarfélaga.
Nefndin gerir tillögur um að í
stað þess að sveitarfélög séu um
200 eins og nú er verði þeim
fækkað niður í 60-70 eða jafnvel
niður í 25.1 síðarnefnda dæminu
léti nærri að hvert sveitarfélag
samsvaraði einni sýslu eins og
þær voru og hétu.
Hér út með Eyjafirði vestan-
verðum hafa menn hugleitt sam-
einingu, eða kannski öllu heldur
aukið samstarf, alveg síðan ljóst
varð að Múlagöngin yrðu að veru-
leika. A sumum sviðum hefur
raunar verið samstarf í gangi, eink-
um milli Dalvíkur og ná-
grannasveitarfélaganna Svarfaðar-
dals og Arskógsstrandar. Minna
hefur verið um að samstarfsverk-
efnin nái út fyrir Múlann þótt ekki
sé það með öllu óþekkt.
Að sjálfsögðu hafa margir mikl-
ar efasemdir um sameiningu sveit-
arfélaga. Ymsar ástæður geta mælt
gegn sameiningu þótt fáir verði til
þess að mæla í mót auknu sam-
starfi. Enda má hugsa sér margs
konar fyrirkomulag á samstarfi
annað en algeran samruna sveitar-
félaga.
Á því ber hins vegar núna á
allra síðustu vikum og mánuðum
að hugmyndir um aukið samstarf
sveitarfélaga hér út með Eyjafirði
eiga vaxandi fylgi að fagna. Ef til
vill eiga tillögur ofangreindrar
nefndar sinn þátt í viðhörfsbreyt-
ingunum: menn óttast að ef þeir
taki ekki sjálfir frumkvæði að sam-
einingu verði þeir sameinaðir „að
ofan“ ef svo má segja. Og þá er
skárra að verða fyrri til og samein-
ast þeim sem maður helst kýs með
þeim hætti sem nienn telja bestan.
Margvíslegt samstarf
Eins og áður segir er ýmiss kon-
ar samstarf í gangi milli sveitar-
félaganna fimm, Hríseyjar, Ár-
skógsstrandar. Svarfaðardals, Dal-
víkur og Ólafsfjarðar. Ekki nær
það þó í neinu tilviki til allra
byggðarlaganna. Eitt slíkt sam-
starfsverkefni er þó í uppsiglingu
þar sem er sameiginleg urðun á
Glerárdal upp af Akureyri á öllu
sorpi sem til fellur við Eyjafjörð.
Sorpeyðing á Sauðanesi er
raunar það samstarf sem víðtækast
er því þar er brennt allt sorp af
svæðinu nema frá Hrísey. Heilsu-
gæslustöðin á Dalvík þjónar íbúum
Svarfaðardals, Árskógsstrandar og
Hríseyjar enda er þetta eitt læknis-
hérað. Brunavarnir eru sameigin-
legt verkefni Dalvíkinga, Svarf-
dælinga og Árskógsstrendinga og
sama máli gegnir um öldrunarmál-
in, Dalbær þjónar þessu svæði
öllu. Á sviði skólamála er sam-
vinna um rekstur 10. bekkjar Dal-
víkurskóla og heimavistarinnar á
Dalvík en þangað koma unglingar
úr Hrísey, af Árskógsströnd og úr
Svarfaðardal. Þá ber að geta sam-
starfs Dalvíkinga og Svarfdælinga
um rekstur byggðasafns og skjala-
safns auk þess sem byggingarfull-
trúi Dalvíkur þjónar dalnum líka.
Samstarfið við Ólafsfjörð er á
sviði tónlistarskólanna en þeir hafa
samstarf um ráðningu kennara og
hafa stofnað sameiginlega lúðra-
sveit. Á sviði löggæslu hefur það
gerst að búið er að samræma vakt-
ir lögreglunnar á Dalvík og í Ólafs-
firði. Santa máli gegnir um lækn-
ana á Dalvík og í Ólafsfirði, þeir
skipta með sér vöktum að ein-
hverju leyti.
Grasrótin á hreyfíngu
Þetta var hin opinbera samvinna
á sviði sveitarstjórnanna. En það
færist æ meir í vöxt að samstarf
komist á í grasrótinni ef svo má að
orði komast. Dæmin um það eru
mýmörg. Fyrst ber að nefna að nú í
vetur var kona af Árskógsströnd
kjörin formaður hestamannafé-
lagsins Hrings í Svarfaðardal enda
nær starfssvæði þess einnig yfir
Dalvík og Árskógsströnd.
í byrjun apríl verður haldið
skíðalandsmót á Dalvík og í Ólafs-
firði og er það sameiginlegt verk-
efni skíðafélaganna á báðum stöð-
um. Samstarfið nær raunar lengra
því félögin senda sameiginlegar
sveitir til leiks í yngri flokkunum.
Fyrir skemmstu var frá því
greint að meistaraflokkar Reynis á
Árskógsströnd og Dalvíkur í knatt-
spyrnu karla hefðu ákveðið að
tefla fram sanreiginlegu liði í 3.
deildinni í sumar. Þetta kemur í
framhaldi af samstarfi félaganna á
sviði kvennaknattspyrnu og knatt-
spyrnu í yngri tlokkum.
Þá mun vera starfandi bridds-
klúbbur Dalvikinga og Ólafsfirð-
inga og síðast en ekki síst ber að
nefna að stofnaður hefur verið
saumaklúbbur kvenna í Ólafsfirði
og Dalvík.
Skipt um fógeta?
Og fleira er í bígerð. Á vegum
sveitarstjóma Dalvíkur og Ólafs-
fjarðar er starfandi nefnd sem hef-
ur það verkefni að kanna hvort
ekki sé hagkvæmt að sameina
rekstur hafnanna tveggja. Það er
stórmál og ef það kemst í höfn að
koma á sameiginlegum hafnarsjóði
og verkaskiptingu milli hafnanna
er verulega stórum steini hrundið
úr vegi frekara samstarfs. Þar eru
miklir hagsmunir í húfi því hafn-
imar við utanverðan Eyjafjörð eiga
mikla möguleika á því að keppa
við Akureyri um vöruflutninga.
Einnig má nefna að Árskógshrepp-
ur hefur sóst eftir að tengjast Hita-
veitu Dalvíkur.
Fyrir síðustu jól samþykkti bæj-
arstjórn Ðalvíkur að senda dóms-
málaráðuneytinu beiðni þess efnis
að skipan fógetaembætta verði
breytt á þá lund að Dalvík heyri
framvegis undir bæjarfógetann í
Ólafsfirði en ekki fógeta á Akur-
eyri eins og verið hefur. Engin við-
brögð hafa enn borist við þessari
beiðni.
Síbreytileg hreppamörk
I lokin er ekki úr vegi að benda
á að þótt margir vilji standa vörð
um núgildandi mörk sveitarfélaga
fer því Ijarri að þau mörk hafi gilt
frá því land byggðist.
Á manntali árið 1703 kemur
fram að Vallahreppur eins og hann
hét þá var einn fjölmennasti hrepp-
ur landsins og sá sem hafði flest
lögbýlin. Þá náði hreppurinn frá
Sauðanesi í norðri suður undir
Hillurnar, að Hrísey meðtalinni. I
upphafi þessarar aldar náði Arnar-
neshreppur hins vegar alla leið
norður að Hámundastaðahálsi. Ár-
skógshreppur varð ekki til fyrr en
árið 1911 og Hrísey öðlaðist sjálf-
stæði árið 1930.
Flestir vita að Dalvík á sér ekki
lengri sögu sem sjálfstætt sveitar-
félag en aftur að lokum sfðari
heimsstyrjaldar. Þá var það ákveð-
ið að skipta Svarfaðardalshreppi í
tvo hluta. Þegar þetta gerðist höfðu
menn ýmsar ástæður fyrir skipt-
ingunni. Það er hins vegar orðið
tímabært að skoða þá skiptingu og
athuga hvort þær forsendur sem
fyrir henni voru fram færðar eigi
sér stoð lengur.
Siá frekari umfjöllun á
bls. 4-5