Norðurslóð - 27.01.1993, Síða 2

2 — NORÐURSLÓÐ
NORÐURSLÓÐ
Útgefandi:
Rimar hf.
Ritstjórar og ábyrgöarmenn:
Jóhann Antonsson, Dalvík
Hjörieifur Hjartarson, Laugahlíð
Framkvæmdastjóri:
Sigríður Hafstað, Tjörn. Sími 96-61555
Blaðamennska og tölvuumbrot:
Þröstur Haraldsson, Dalvík
Prentun: Dagsprent hf. Akureyri
Þrjár
heilsustöðvar
Það er skemmtilegt nú í skammdegismyrkrinu að
horfa á blikandi Ijósin í Böggvisstaðafjallinu, þar
sem æskulýður Dalvíkur og fleiri leika sér á skíðum
í snæviþöktum brekkunum. Þarna eiga Dalvíking-
ar sér aðra heilsuverndarstöð við hliðina á hinni,
sem starfar með sóma niðri í bænum sjálfum og ber
raunar hið opinbera nafn heilsugæslustöð. Máls-
metandi menn á Dalvík hafa látið hafa eftir sér, að
unglingavandamál í víðustu merkingu hafi verið
venju fremur mikil undanfarna tvo vetur og kenna
það snjóleysinu og þarafleiðandi lokun skíðaleik-
vangsins í i jallinu.
Þetta er mjög trúlega rétt og þarf ekki að koma
á óvart.
En til er þriðja heilsuverndarstöðin í eigu Dal-
víkinga. Hún er á Hringsholti í tveggja kílómetra
fjarlægð sunnan við bæinn. Þar hefur hestamanna-
félagið Hringur komið sér upp glæsilegri aðstöðu
fyrir hrossahald og reiðmennsku. Það er stórkost-
lega ánægjulegt að virða fyrir sér alla þá iðandi at-
hafnasemi, sem á gengur í kringum þetta hesta-
heimili. Og ánægjulegast þó að sjá, hve breið sú
fylking manna er, sem eyðir þarna tómstundum
sínum. Aldnir jafnt sem ungir, konur jafnt sem
karlar sjást þarna öllum stundum eftir vinnu- og
skólatíma, og þó mest um helgar, eru þarna að
stjana við hrossin sín eða ríða þeim skaflajárnuðum
á ísilögðum þjóðveginum, sem nú stendur einn upp
úr fannabreðanum.
Ef þetta og því um líkt er ekki vernd gegn lík-
ams- og heilsutjóni okkar mannanna í bæ og sveit,
þá vitum við ekki hvað verðskuldar að vera kennt
við nafnið heilsuvernd.
19. janúar 1993. HEÞ.
pn PB
1
\t ú
íbúðarhúsið sem Vilhjálmur Einarsson byggði á Bakka. „Það var timburhús og eitt af þeim fyrstu sem byggð voru í
sveitinni. Var þetta hús sérkennilegt og ólíkt öðrum íbúðarhúsum hér í sveit, bæði fyrr og síðar, að því leyti að fjósið
var staðsett undir íbúðarhúsinu,“ segir Sigvaldi.
Ég lít í anda liðna tíð
Sigvaldi Gunnlaugsson frá Hofsárkoti
heldur áfram að rifja upp ferð sína niður
Vesturkjálkann til Dalvíkur vorið 1927
I apn'l og maítöluhlöðum Norður-
slóðar birtist grein með ofan-
skráðu nafni eftir Sigvalda Gunn-
laugsson í Hofsárkoti. (Greinin
þótti of löng í eitt hlað). Það er
œskuminning, frásögn af sendiferð
hans til Dalvíkur frá vorinu 1927.
Þá var kominn kerrufœr vegur
fram Vesturkjálka allt fram á
Bakkahœð. en á Austurkjálka var
alls enginn akfær vegur. Þetta
skýrir þá ráðahreytni, að hannfór
með reiðingshest yfir í Steindyr og
fékk þar lánuð aktygi og vagn til
að sœkja vörur á til Dalvíkur.
Ifyrri greininni rifjaði Sigvaldi
einkum upp minningar tengdar
Skólanum í Þinghúsinu á Grund.
Nú snýr hann aftur lítið eitt til
haka og rifjar upp minningar í
kringum Bakkaheimilið og luís-
hœdur þar á þeirri tíð, Vilhjálm
Einarsson og Kristínu Jónsdóttur.
Þessi kafli verður líka að skiptast á
tvö hlöð.
Ritstj.
Um það bil er sól skein í hádegis-
stað bar mig í hlað á Steindyrum,
með Skjóna gamla í togi á leið
minni til Dalvíkur. A Steindyrum
var á þessum tíma gamall torfbær,
eins og á flestum öðrum bæjum í
sveitinni. En bærinn á Steindyrum
var að nokkru frábrugðinn öðrum
bæjum sem ég hafði haft kynni af.
Ein lítil burst .vissi fram á hlaðið
og þar voru bæjardymar. Baka til
við þær var svo eldhúsið og suður
frá því langhús eða „baðstofan"
eins og verustaður fólksins og
jafnframt svefnstaður var nefndur.
Baðstofa þessi sneri út og suður
með tveimur glugguin á austur-
hlið. í þessum gluggum framan á
baðstofunni sáust oft ljós þegar
diinma tók, ein af fáum ljósum
sem sáust heimanað frá mér á
þessum árum.
Á Steindyrum bjuggu á þessum
árum hjónin Baldvin Jóhannsson
og Guðlaug Sigfúsdóttir, systir
hins þekkta skólamanns Snorra
Sigfússonar. Að Steindyrum höfðu
þau hjón flutt 1906 og búið þar
síðan (hættu reyndar búskap þar
ári síðar en hér er komið sögu eða
árið 1928). Höfðu þau nú keypt
jörðina og eignast bjargvænlegt
bú. Voru þau hjón vel kynnt í
sveitinni, atorkusöm og hugðu vel
að sínu. Fimm böm áttu þau, fjóra
syni og eina dóttur: Anton, Þorgils,
Guðjón, Sigfús og Sigríði sem var
yngst þeirra systkina en þó komin
af bamsaldri þó hún væri enn
heima hjá foreldrum sínum.
Lagt á Brautina
Heilsaði ég nú Baldvin bónda og
fór þess á leit við hann að hann
lánaði mér hestvagn til Dalvíkur.
Var það auðsótt mál að því til-
skildu að ég væri með stilltan hest
og ófælinn. Ekki efaðist ég nú um
hæfni Skjóna til þessara nota. Var
nú tekinn af honum reiðingur og
sett á hann aktygi. Var heimasætan
Sigríður mér hjálpleg við það. Svo
var lagt af stað nteð vagninn aftan
í Skjóna og gat ég nú tyllt mér
framan á vagninn og þurfti ekki að
ganga lengra.
Brátt var ég kominn á hinn ný-
byggða veg, „Brautina" eins og
hinn nýi vegur áleiðis til Dalvíkur
var jafnan kallaður. Vegna þess að
Skjóni tók lífinu með ró að venju
og fór ekki í neinum loftköstum
gat ég virt fyrir mér umhverfið,
fylgst með því sem var að gerast á
bæjunum sem ég fór framhjá og
leitt hugann að fólkinu sem þar bjó
á þessum tíma, rifjað upp hvað ég
hafði um það heyrt, athafnir þess
og dugnað við að framfleyta sér og
sínum við oft og tíðum ójöfn skil-
yrði.
Þegar ég lít yfir sveitina mína er
það ævintýri líkast að sjá hvílíkar
breytingar hafa átt sér stað á
þessum áratugum sem liðnir eru
síðan ég var þama á ferð vorið
1927. Það má nánast segja að það
sér bylting en ekki breyting.
Gömlu torfbæimir allir horfnir,
þýfðir móamir sem staðið var við
slátt á með orfi og ljá orðnir að
sléttum túnum. Nokkrir bæir
komnir í eyði og sumra sér ekki
stað lengur því það er búið að
slétta yfir rústirnar. Tilvist þeirra
aðeins minning í hugum þeirra
sem enn lifa og muna þá og þá sem
þar bjuggu.
Glampar á hvít þilin
Nú er Bakkagerði á vinstri hönd
uppi í brekkunni, lítið býli en snot-
urt. Gamail bær með nýlegra fram-
húsi sem snýr gluggum og dyrum
niður að dalbotninum. Það glamp-
ar á hvít þilin í hádegissólinni. I
Bakkagerði býr nú Gestur Vil-
hjálmsson og Sigrún Júlíusdóttir
kona hans. FJana sótti Gestur svo
að segja aðeins yfir bæjarlækinn á
næsta bæ, Syðra-Garðshom. Gest-
ur í Bakkagerði er mikill félags-
hyggjumaður og hafa honum verið
falin ýmis störf sem hann sinnir af
trúmennsku og dugnaði í þágu
sveitarfélags síns. Ekki lætur hann
það þó bitna á heimili sínu og
fjölskyldu því hann sinnir henni
vel. Þau hjón komast vel af þótt
jörð sé kostarýr í Bakkagerði.
Fimm böm eiga þau Bakkagerðis-
hjón: Bjöm, Kristínu, Jóhönnu,
Ríkharð og Hlíf, allt mannvænleg
böm.
Skapheiti Bakkabóndinn
Á hægri hönd mér neðan vegar
Hjónin á Bakka: Kristín Jónsdóttir og Vilhjálmur Einarsson. Kristín var
„meö afbrigðum rólynd sem mun hafa komið sér vel í sambúðinni við hinn
skapheita bónda," segir Sigvaldi.