Barnablaðið - 01.10.2017, Blaðsíða 7

BARNABLAÐIÐ 7
Alþjóðadagur húsdýrsins
er 2. október ár hvert. Á Íslandi teljast
geitur, svín, kýr, kindur, hænsn,
hundar, kettir og hestar til húsdýra.
Við eigum sérstök nöfn yfir karldýrin,
kvendýrin og afkvæmin. Þekkir þú
þau? Kláraðu að fylla inn í töflurnar:
Efsta lína: karldýrið
Miðlína: kvendýrið
Neðsta lína: afkvæmið
K
E
N
N
A
R
IN
N
.I
S
hestur
meri
folald
Drátthagi blýanturinn
DAGUR HÚSDÝRSINS
VÍS INDAVEFURINN
Af hverju nota
breskir dómarar
og lögmenn hár-
kollur í réttarsal
?
Margir hafa væntanlega k
ynnst
dæmigerðum réttarhöldum
í Bret-
landi og Bandaríkjunum í
gegn-
um kvikmyndir og sjónvar
sþætti.
Iðulega eru dómarar og lö
gmenn
á þessum vettvangi með h
árkollur
við málflutning.
Hárkollurnar geta verið m
ismun-
andi. Dómarinn er oftast m
eð
síða hárkollu sem nær nið
ur á
axlir en lögmaðurinn ber s
tyttri
hárkollu sem tekin er sam
an í
tagl í hnakkanum. Hárkoll
ur hafa
aðeins verið notaðar af dó
murum
og lögmönnum í Bretlandi
og
fyrrum nýlendum þess. Hi
ns vegar
klæðast dómarar og lögm
enn í
flestum ríkjum skikkjum,
til að
mynda á Íslandi. Það er þó
ekki
svo að hárkollurnar séu al
ltaf
notaðar heldur hefur notk
un
þeirra farið mjög minnkan
di með
árunum.
Notkun hárkolla í dómsal
í Bret-
landi og í breskum nýlend
um, til
að mynda í Bandaríkjunum
og
Ástralíu, hófst seint á saut
jándu
öld, en um það leyti voru h
árkollur
almennt móðins hjá efnuð
u og
menntuðu fólki. Eftir að h
ár-
kollurnar fóru úr tísku héld
u dóm-
arar og lögmenn áfram að
nota
þær með þeim rökum að
þeim
fylgdi bæði hátíðlegt og hl
utlaust
yfirbragð. Hlutverk þeirra v
ar því
tvíþætt; að tolla í tískunni
og að
vera eins konar stöðutákn
til þess
aðskilja lögmenn og dóma
ra frá
almúganum sem átti erind
i í dóm-
salinn.
Það hefur aldrei verið skyl
da að
lögmenn og dómarar beri
hárkoll-
ur í dómsal, heldur er um
gam-
algróna hefð að ræða. Enn
þann
dag í dag eru hárkollur no
taðar í
dómsölum. Ekki eru þó al
lir á eitt
sáttir um hvort halda eigi
notkun
hárkollanna áfram.
Svarið er af Vísindavefnum
og birt
með góðfúslegu leyfi Vísind
avefsins.