Feykir - 06.02.2014, Síða 7

05/2014 Feykir 7
kölluðu og vissu ekkert um
ástand fólksins eða að hverju
þeir kæmu. En það hvarflaði
aldrei að neinum þeirra að
snúa við, það kom einfaldlega
ekki til greina. „Við vorum
alveg harðir og létum ekki þá
skömm um okkur spyrjast.“
Dvöldu um hálfan
sólarhring í bílnum
Það urðu því fagnaðar-fundir
þegar þremenningar komu að
bílnum í kringum miðnætti,
eftir um fjögurra tíma ferðalag.
Veðurhæðin var slík að þeir
ætluðu aldrei að geta opnað
bílinn. Voru allir heilir á húfi í
bílnum og féllu gleðitár þegar
bjargvættina bar að garði. Voru
hjónin búin að draga upp fleyg
til að ylja sér á og nutu björg-
unarmennirnir góðs af því.
Bíllinn, sem var Willysjeppi
árgerð 1946, var ennþá í gangi,
en viðbúið að bensínið hefði
fljótlega þrotið, enda aðeins
lítill 30 lítra tankur í honum og
liðnir um 10-12 tímar frá því
bílinn festist. Höfðu þeir
Gunnlaugur og Alli mokað
jafnóðum frá pústinu og haldið
því þurru. Ekki þýddi að reyna
að hreyfa við bílnum og var
hann í Skarðinu þar til í júní
um sumarið, þegar Skarðið var
mokað næst.
En ferðalangarnir voru
hvergi nærri hólpnir þó að
hjálp bærist. Næsta skref var að
skipuleggja hvernig koma
skyldi hópnum til byggða, eða
hvort reyna ætti að sækja
frekari aðstoð. Niðurstaðan
varð sú að halda með hópinn
til byggða, þrátt fyrir að að-
stæður til þess væru eiginlega
engar. Yngra barnið, hinn
fjögurra ára gamla Karl Harald,
bar Alfreð í strigapoka á baki
sér, en þeir Ríkharður og Stefán
skiptust á að bera eldra barnið,
hina fimm ára gömlu Sigrúnu
Ástu, í fanginu og hafði teppi
verið vafið utan um hana.
Höfðu þeir nokkrar áhyggjur
af að Gunnlaugur kæmist til
byggða en hann var ekki við
fulla heilsu og orðinn mjög
þrekaður þegar þau á leiðar-
enda. Unglingsstrákurinn Alli
og Anna, kona Gunnlaugs,
báru sig hins vegar vel og
reyndust hin hraustustu.
Þurfti nú allur hópurinn að
ganga niður í Heljartröð þar
sem einhvern tókst að koma
öllum á dráttarvélina og aka af
stað aftur. Minnast þeir þre-
menningar hversu mikill léttir
það var þegar hópurinn var
kominn á vélina og furðuðu
þeir sig á hversu erfitt var að
bera barnið í fanginu alla þessa
leið og hversu fljótt það seig í.
„Við hugsuðum bara um það
að koma fólkinu til byggða og
Eftirminnilegt veðurkort
Páskahretið 9. apríl 1963
Í yfirliti sínu yfir eftirminnileg veðurkort á vef
Veðurstofunnar tiltekur Trausti Jónsson páska-
hretið 1963 og nefnir það eftirminnilegasta
páskahret síðustu aldar, enda umskiptin sérlega
mikil eftir hlýindavetur.
Í grein í Morgunblaðinu réttum þrjátíu árum síðar
er hretið rifjað upp og þar segir:
„Óveðrið, sem kom frá Norður-Grænlandi,
breiddist suður og austur yfir landið á þriðjudag og
um kvöldmatarleytið var það komið suður yfir allt
landið og fór vaxandi á Austurlandi. Svo mikil voru
hitaskilin að um klukkan 18 var enn 8 stiga hiti í
Álftaveri, en 10 stiga frost á Vestfjörðum. Brátt tóku
að berast ótíðindi um erfiðleika báta sem voru á sjó
úti fyrir Norðurlandi og var beðið milli vonar og ótta
eftir fréttum um afdrif þeirra.“
Víða á Vestfjörðum og Norðurlandi komust bátar
við illan leik til hafnar.Í þessu mannskæða óveðri
fórust fimm bátar norðan lands og eitt stærra
fiskiskip við Reykjanes. Með þessum skipum
fórust alls 16 sjómenn, þar af sjö frá Dalvík og var
bautasteinn eftir Jón Adolf Steinólfsson afhjúpaður
fremst á norðurgarði Dalvíkurhafnar afhjúpaður
þann 9. apríl á síðasta ári, þegar 50 ár voru liðin frá
óveðrinu mikla.
Meðal skógræktarmanna er umrætt hret oft
nefnt „Hákonarhretið, kennt við Hákon Bjarnason
þáverandi skógræktarstjóra. Miklar skemmdir urðu
á gróðri og kólu flestallar aspir á sunnanverðu
landinu niður að rót. Þá urðu miklar skemmdir á
mannvirkjum og fjárskaðar og aðrar búsifjar í þessu
hreti.
Veðurkort frá 9. apríl 1963. Kort af vef Veðurstofu Íslands.
Anna Vignis
Sannfærð um að
einhver kæmi
til bjargar
Í samtali við Feyki sagðist Anna muna þessa
atburði vel. Aðspurð segir hún að engum hafi
orðið meint af, nema andlega, enda dundi annað
áfall yfir fjölskylduna skömmu síðar.
Þau hjónin og börnin voru öll vel búin. Anna
hafði einnig smurt nesti til ferðarinnar og var með
heitt kaffi og mjólk meðferðis og það var því nægur
matur og drykkur allan tímann meðan þau höfðust
við í bílnum. Anna segist allan tímann hafa verið
sannfærð um að einhver kæmi þeim til hjálpar
Hún minnist einnig hversu góðar móttökur þau
fengu á Lambanes-Reykjum. Margrét Anna, móðir
Anna og Guðlaugur með Sigrúnu Ástu.
Mynd: Ljósmyndasafn Siglufjarðar.
Alfreðs, tók þeim opnum örmum og rifjar Anna
upp að börnin hafi fengið hvort sína matskeiðina
af brennivíni, sem þeim var sagt að væri lýsi, til
að ná upp líkamshitanum.
Alfreð við annan mann á dráttarvélinni góðu. Mynd: Úr einkasafni Alfreðs Hallgrímssonar.
Karl Haraldur og Sigrún Ásta sumarið 1964. Mynd úr einkasafni Önnu Vignis.
treystum bara á sjálfa okkur,
enda ekki á neitt annað að
treysta.“
Ferðin til baka sóttist þó
seint, enda veður og færð
afleitt. Ekki var hægt að farið
með fólkið heim að Hraunum
sem var næsti bær, þar var
enginn hiti í bænum vegna
endurbóta sem verið var að
gera á íbúðarhúsinu. Því var
farið rakleiðis í Lambanes-
Reyki, þar sem þröngt var fyrir
í gamla bænum, en ferðalangar
fengu þó mat, húsaskjól og
góða aðhlynningu. Þangað var
komið milli klukkan fimm og
sex um morguninn. Þeir Rík-
harður og Stefán stöldruðu þó
stutt við þar en héldu áfram för
sinni heim á leið. Náðu þeir að
þiðna dálítið en kólnaði fljótt
aftur. Veðrið var farið að ganga
niður þegar hér var komið
sögu en frostið komið niður í
18 gráður. Það var því gríðar-
legur hitamismunur á einum
sólarhring, því snemma um
morguninn hafði hitamælir á
Brúnastöðum sýnt níu gráðu
hita. Minnist Stefán þess að
aldrei hafi verið eins langt á